Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir.(Günay, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara 2013, s.942.) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir.(Günay, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara 2013, s.942.) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir....
Maddesinde işletme toplu iş sözleşmesi ve görevli makam tanımları yapılmış, işletme toplu iş sözleşmesi “İşçi sendikası ile işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerlerini ve işletmeleri kapsayan toplu iş sözleşmesi” olarak görevli makam ise “İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü” olarak belirtilmiştir. Aynı Kanunun 79. Maddesi uyarınca “ (1) Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür....
Maddesi gereğince görevli makamın; İşyeri toplu iş sözleşmesi için iş yerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren iş yerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu iş yerlerinin bu iş yerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren iş yerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi ise Bakanlığı ifade ettiği, talepte bulunan davacı şirketin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün Amasya Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü olduğu, tüm bu anlatımlar ışığında mahkememiz dosyasında yetkili mahkemenin de Amasya İş Mahkemeleri olduğu anlaşıldığından mahkememizin yetkisizliğine ve dosyanın yetkili Amasya İş Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.... " şeklinde karar verilmiştir....
Söz konusu cümle ise, “Ancak, en son yayımlanan 2009 istatistiğinde toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi için başvuru hakkına sahip işçi sendikalarının 07.11.2012 tarihinde ve sonraki bu fıkraya göre yapacakları yetki tespit talepleri, 41 inci maddede yer alan işyeri veya işletme çoğunluğu şartlarına göre sonuçlandırılır.” şeklindedir. Belirtilen hükümler uyarınca somut olay bakımından yetki tespit başvuruları mülga 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 12. maddesi ile Temmuz 2009 istatistiklerine ve yine 2822 sayılı Kanun'da belirtilen hükümlere göre sonuçlandırılacaktır....
“Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun’un 41 inci ve devamı maddeleri kapsamında olumsuz yetki tespitinin iptali istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2....
Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü olduğunu, ...’ya kayıt ettirilmeyen dava dilekçesi ile dava açılabilmesinin mümkün olmadığını, davanın hak düşürücü süre içinde görevli makama kayıt ettirilmemesi nedeniyle reddine karar verilmesini talep ettiklerini, 6356 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinde görevli makamın “Görevli makam: İşyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlığı” olarak tanımlandığını, yetki belgesinin işyeri toplu iş sözleşmesi için verildiğini, verilen işyerinin ise 1197255.001 SGK No.lu Kışla Mah. Dr. Mithat Özsan Bulvarı ......
Taraflar arasındaki uyumazlık, davalı T3 tarafından yapılan olumsuz yetki tespiti işleminin iptali talebine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53. maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 03/11/2020 NUMARASI : 2018/362 ESAS - 2020/155 KARAR DAVA KONUSU : İş (Sendika Yetkisinin Tespiti İstemli) KARAR : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; yetki tespiti başvuru tarihi itibariyle T1 A.Ş. işyerlerinde çalışan işçi sayısının 79 olduğunu ancak yetki tespiti için başvuru tarihi olan 26/02/2018 tarihi itibariyle SGK kayıtlarına göre Gampaş işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısının 95 olduğunu, taşeron şirketin işçisiyle birlikte 121 çalışan olduğunu, davalı Çelik İş Sendikasının Gampaş işyerlerinde yetki tespiti talebinde bulunup işyeri toplu iş sözleşmesi akdedebilmek için en az 62 üyesi bulunması gerekirken bu sayının 44'te kaldığını, bu sebeple davalı Çelik İş Sendikasının Gampaş A.Ş. iş yerlerinde toplu iş sözleşmesi yapabilmek için yetki tespitinde bulunacak gerekli çoğunluğu sağlayamadığını beyanla yetki tespiti itirazlarının kabulü ile yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir...
