Hukuki Dayanak Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/1369 KARAR NO : 2023/1580 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ANKARA 4. İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2023/109 E. DAVA KONUSU : Sendikalara İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan Davalar (Sendikanın Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisinin Tespiti (Çoğunluk Tespiti) (Send. K. M. 43,44)) KARAR : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, Türkiye Haber-İş Sendikası tarafından söz konusu işletmeyle ilgili olarak 6356 sayılı Kanun kapsamında yetkili olduğunun tespitinin talep edilmesi üzerine yapılan inceleme sonucunda 08.09.2020 tarihli ve 2038026 sayılı olumlu yetki tespiti düzenlendiğini, yetki tespitine işveren tarafından itiraz edildiğini, dava sürecinin Yargıtay 9....
Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, her ne kadar her üç şirket arasında yönetimsel birlik, hukuki bağlılık, amaçta birlik var ise de iş kolu anlamında dava tarihi itibariyle uygulanmak zorunda olan mülga 2822 sayılı Kanun hükümleri kapsamında aynı iş kolunda faaliyet gösteren işyerlerinin söz konusu olmadığı, bu sebeple ... da üretim yapan ... fabrikasının ayrı bir iş yeri olması sebebiyle ve işletme kapsamında kabul edilebilecek aynı iş kolunda olmaması sebebiyle yetkili mahkemenin iş yerinin bulunduğu ... İş Mahkemesi olması sebebiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. Temyiz: Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir....
tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır....
Davacı tarafça, davalı Bakanlık tarafından davalı şirkete 22.09.2020 tarihli davalı sendikanın Toplu İş Sözleşmesi yapılması için yeterli çoğunluğun sağlandığına ilişkin Yetki Tespitinin iptali talep edilmiştir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu' nun Yedinci Bölümünde yer alan "Toplu iş sözleşmesinin kapsamı ve düzeyi" başlıklı 34. maddesinde, bir toplu iş sözleşmesinin aynı iş kolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabileceği ve bir gerçek tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı iş kolunda birden çok işyerinin bulunduğu iş yerlerinde, toplu iş sözleşmesinin ancak işletme düzeyinde yapılabileceği belirtilmiştir....
“Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 6356 sayılı Kanun’un 2/1-ğ maddesinde tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olarak tanımlanan sendikaların amacı ise, yine aynı maddede, üyelerinin ortak ekonomik ve sosyal hak ve çıkarlarını korumak olarak ifade edilmiştir. Şüphesiz, sendikaların belirtilen amacı gerçekleştirebilecekleri en iyi araç, serbest toplu pazarlık hakkı çerçevesinde bağıtlanacak bir toplu iş sözleşmesidir. Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir(......
İlgili Hukuk 1. 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir: “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası da şöyledir: “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir: “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
DAVA KONUSU : İş (Sendika Yetkisinin Tespiti İstemli) KARAR : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davalı sendikanın müvekkiline ait işyerine ilişkin yetki tespiti talebinde bulunduğunu, dava dışı Bakanlığın davalı T4-İş Sendikasının yasanın aradığı çoğunluğu sağladığını tespit ederek yetki belgesi düzenlediğini, yetki belgesinin tebliği üzerine Kamu İş Sendikasına personel çalıştırılmasına dayalı T4 alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklanan fiyat farkının ödenmesine dair yönetmelik hükümleri çerçevesinde Toplu İş Sözleşmelerinin kendilerince sonuçlandırılması talebiyle başvuruda bulunduklarını, bu başvurunun reddedilerek toplu iş görüşmesi sürecinin davalı Kamu İş Sendikasınca yürütülmesi gerektiğini bildirerek ÇSGB.nın 09.05.2016 tarihli yetki belgesi çerçevesinde yürütülmekte olan Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinin davalı Kamu İş Sendikası tarafından yürütülmesi ve sonuçlandırılması gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir....
Cumhuriyeti Anayasası’nın “Toplu ... sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir: “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu ... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası da şöyledir: “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu ... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir: “(1) Toplu ... sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Maddesinde ki ; " Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir. İşletme toplu iş sözleşmeleri için işyerleri bir bütün olarak dikkate alınır ve yüzde kırk çoğunluk buna göre hesaplanır." şeklinde düzenleme mevcuttur....
