HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/1522 KARAR NO : 2023/1290 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MENDERES SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 15/02/2023 NUMARASI : 2023/92 ESAS - 2023/183 KARAR DAVA KONUSU : TMK 226/2 Gereğince Paylı Mülkiyette Bölünmeden Tahsis KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda, ilk derece mahkemesince verilen yukarıda tarih ve numarası gösterilen karara karşı istinaf başvurusu üzerine dosya duruşma yapılmasına gerek görülmeksizin ele alındı,incelendi; GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARI İLE YARGILAMA SÜRECİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle"...eşlerin paylı mülkiyeti altında bulunan tarımsal taşınmazın üstün yarar sebebiyle davalı tarafın payının ödenmesi karşılığında bölünmeden müvekkiline verilmesi(TMK 226/2 ve 5403 sk.)bu talepleri kabul edilmediği takdirde terditli olarak taşınmaz üzerindeki paylı ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar...
TMK 688. maddesi uyarınca eşit oranda (1/2'şer ) paylı mülkiyet hakkına sahiptirler. Davacının işbu davada ön alım hakkı bulunduğu iddiasına dayanmış olması, marka hakkı üzerindeki TMK 688. madde hükmüne dayalı "paylı mülkiyet" hakkını "elbirliği mülkiyetine" dönüştürmez. Kaldı ki, TMK 732. maddesi ve özel mevzuatlardaki hükümlerin de (ör: 551sayılı KHK md.85) esasen paylı mülkiyete tabi maddi/gayri maddi mal varlıklarına yönelik düzenlemeler niteliğinde olması karşısında; davacının ön alım hakkı bulunduğunu ileri sürmesinin marka üzerinde elbirliği halinde mülkiyet hükümlerine dayalı sonuç doğuracağına dair Bölge Adliye Mahkemesi görüşünün hukuki dayanağı da bulunmamaktadır. TMK 688/son fıkrasına göre, paylı mülkiyette paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Pay devredilebilir, rehnedilebilir ve alacaklılar tarafından haczettirilebilir....
Bilindiği üzere ecrimisil, bir para alacağı olup bölünebilir nitelikte olduğundan paylı mülkiyette paydaşlardan her birinin payı oranında isteyebileceği kuşkusuzdur. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 688. maddesinde; “Paylı mülkiyette birden çok kimse, maddî olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir. Başka türlü belirlenmedikçe, paylar eşit sayılır. Paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Pay devredilebilir, rehnedilebilir ve alacaklılar tarafından haczettirilebilir.” 693/1. maddesinde ise “Paydaşlardan her biri, diğerlerinin hakları ile bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir.” düzenlemesi yer almıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ YARGITAYA G.TARİHİ:15.01.2020 -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, TMK' 693/2.maddesine uyarınca paylı mülkiyette taşınmazın kullanım biçiminin belirlenmesi istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 11.01.2019 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 31.01.2019 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2019 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca bu davanın temyiz incelemesi Yargıtay 8.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE, 05/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
DAİREMİZCE YAPILAN DEĞERLENDİRME NETİCESİNDE: Dava konusu uyuşmazlığın, paylı mülkiyette ortaklığın giderilmesi istemine ilişkin olduğu, inceleme görevinin Hakimler ve Savcılar Kurulu 1. Dairesinin Bölge Adliye Mahkemelerinin iş bölümüne ilişkin 02.06.2021 tarih ve 431 sayılı kararının 3. Hukuk Dairesi işbölümünün 20. Maddesinde yer alan " Paydaşlar veya mirasçılar arasında taşınır ve taşınmaz malların taksimi ve şüyuunun giderilmesi (TMK m. 642, 696- 699) davaları (paydaşlıktan çıkarma dâhil) sonucu verilen hüküm ve kararlar" ibaresi gereğince incelemenin 3. Hukuk Dairesine ait olduğu, Dairemize ait olmadığı anlaşılmakla Aidiyet (Gönderme) kararı verilmesi gerektiği anlaşılmıştır. 6100 sayılı HMK'nın 352. maddesi gereğince yapılan ön inceleme sonucunda dosyanın Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, oybirliğiyle kesin olarak karar verildi....
hükmü temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya toplanan deliller ve dosya kapsamına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2-Dava tapu tahsis belgesine dayalı olarak açılan elatmanın önlenmesi isteğine ilişkindir. Dosya kapsamına göre, tahsis belgesi kapsamındaki yerin halen dava dışı belediye adına kayıtlı olduğu, taşınmazın davalı tarafından kullanıldığı, tarafların gerek adlarına düzenlenen tahsis belgesi ve gerekse davacı ...’nün ölümü nedeniyle intikal eden zilyetlik sebebiyle taşınmazda hak sahibi oldukları sabittir. Bilindiği üzere paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşlar tarafından payına vaki elatmanın önlenmesini her zaman isteyebilir....
TMK.’nun 688. maddesinde “Paylı mülkiyette birden çok kimse, maddi olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir. Başka türlü belirlenmedikçe, paylar eşit sayılır. Paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Pay devredilebilir, rehnedilebilir ve alacaklılar tarafından haczettirilebilir” hükmü yer almaktadır. Somut olayda gayrimenkulün 15/133 hissesi ihale yolu ile satılmış ve alıcısı adına tescil edilmiş ve üçüncü kişi şikayetçiye İİK’nun 135. maddesi uyarınca tahliye emri gönderilmiştir. Yukarıda anılan madde hükmüne göre paylı mülkiyete konu gayrimenkul payı satışa konu edilebilir ise de, paylı mülkiyette payın gayrimenkulün hangi bölümüne isabet ettiği belli olmayıp, yalnızca gayrimenkuldeki hissenin miktarına işaret ettiği tartışmasız olup bu tür mülkiyetin izaleyi şuyu sonucu oluşacak duruma göre satılması gerekir....
Her ne kadar mahkemece ek karar ile HMK 344/1 maddesi gereğince gönderilen muhtıraya rağmen gider avansının yatırılmadığı gerekçesi ile davacının istinaf talebinden vazgeçilmiş sayılmasına karar verilmiş ise de, yasal süre içerisinde istinaf harcının yatırıldığı, gider avansının yatırılmamış olmasının istinaf başvurusunu etkileyemeyeceği, her zaman tamamlanmasının mümkün olduğu, bu nedenle mahkemenin ek kararının kaldırılarak istinaf başvurusunun esastan incelenmesi gerekir. Türk Medeni Kanunu, yerleşik uygulamalar ve öğretide paylı mülkiyette paydaşların taşınmazı nasıl kullanacakları belirtilmiştir. 4721 Sayılı TMK'nın 693. maddesinde düzenlendiği üzere; paydaşlardan her biri, diğerlerinin hakları ile bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir. Paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşlardan payına vaki elatmanın önlenilmesini her zaman isteyebilir....
Ancak, payda şlardan her biri, çoğunluk aksine karar vermediği sürece olağan yönetim işlerini icra etmeye yetkilidirler (TMK m. 690/1). Paylı mülkiyet birliğinde önemli yönetim işlerinde oyçokluğu (TMK m. 691), olağanüstü yönetim işleri ve tasarruflar için ise, oybirliği ile karar alınması gerektiği belirtilmiştir (TMK m. 692). Kanun'un 693. maddesi hükmünce de paydaşlardan her biri diğerlerinin haklarıyla bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanabilir ve onu kullanabilir. Paylı mülkiyete ilişkin bu kısa açıklamalardan sonra somut olaydaki davalının paydaşı olduğu taşınmazı bina yapmak suretiyle kullanması ve davacıya buradan satış yapmasının paylı mülkiyet birliği açısından sonuçlarına geldiğimizde; Az yukarıda da değindiğimiz gibi, davacının tescil istediği taşınmaz mülkiyet hakkının birden çok kişiye ait olduğu bir taşınmazdır....
-KARAR- Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle, çekişmeli taşınmaz hem elbirliği hem paylı mülkiyete tabi olup paylı mülkiyette kiraya vermeyi düzenleyen 6.5.1955 tarihli 12/18 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ve 4721 sayılı TMK. nun 691/1. maddesi uyarınca pay ve paydaş çoğunluğu sağlanmadan yapılan kira sözleşmeleri geçerli olmadığı gibi 27.11.1946 tarih 28/15 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ve 4721 sayılı TMK. nun 702/2. maddesi uyarınca elbirliği mülkiyetinde tüm ortakların katılımı ile kira sözleşmesi yapılabileceği, dolayısıyla davalı Osman ile dava dışı paydaş Arslan arasında yapılan (ve davacı Ahmet ile yapıldığı ileri sürülen) kira sözleşmesinin geçerli olmadığı ve davalılar aleyhine 3091 sayılı yasa uyarınca yapılan idari tahkikatta davalı Cafer'in taşınmazı kullandığını bildirdiği gözetilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru olduğuna göre; davalıların temyiz...
