DAVA KONUSU : Alacak (İşçi İle İşveren İlişkisinden Kaynaklanan) KARAR : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı işveren nezdinde ihaleye bağlı hizmet alım sözleşmesi kapsamında temizlik görevlisi olarak çalıştığını, işyerinde toplu iş sözleşmesi imzalanmadan önce Hizmet-İş Sendikasına üye olduğu, toplu iş sözleşmesinin yürürlük tarihinin 15.05.2016- 31.12.2018 tarihleri olarak belirlendiğini, Yüksek Hakem Kurulunun toplu iş sözleşmesi hükmündeki kararına göre toplu iş sözleşmesi iş yerinde uygulanması gerekmekteyken davalının hiçbir şekilde toplu iş sözleşmesini uygulamadığını, toplu iş sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten dava tarihine kadar davacının ara vermeden davalı iş yerinde çalıştığı halde ne alt işverenin ne de asıl işverenin toplu iş sözleşmesinde belirlenen ücret artışı, ikramiye ve sosyal haklarının bedelinin davacıya dava tarihine kadar ödenmediğini belirterek ücret zammı, ikramiye, yakacak yardımı, bayram yardımı, çocuk yardımı, UBGT farkı, bulaşıcı...
GEREKÇE : Dava, T7 tarafından yapılan olumlu yetki tespitinin iptaline ilişkindir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 79. maddesine göre ,bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir .6356 sayılı Kanun'un 2/1- c maddesine göre görevli makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğün, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlıktır....
T3 10864794- 103.02- E.1510086 sayı ve 19.06.2019 tarihli yazısı ile TEZ-KOOP-İŞ Sendikası T1 A.Ş ve bağlı işyerlerinde toplu iş sözleşmesi bağıtlamaya yetkili kılındığını, yetki tespiti bildirisi tarafımıza 24.06.2019 tebliğ edildiğini; sendikanın bağlı olduğu işkolunun davalı şirketin faaliyet gösterdiği işkolundan farklı olması ve birden çok işyerinde faaliyet göstermekte olan davalı şirketin tespite konu bütün işyerlerinin esasen amaç ve yönetimde birlik içerisinde bulunmaları sebebiyle şirket nezdinde işyeri toplu iş sözleşmesi imzalanması ve “yarıdan fazla” oranının aranması gerekirken işletme toplu iş sözleşmesi imzalanması adına yapılan yetki tespitinde “%40” oranının aranmış olması sebebiyle bakanlıkça verilen yetki tespiti kararına itiraz etme zarureti hasıl olduğunu, somut durumda Tez-T5 İş Sendikasının 1488 üye ile söz konusu çoğunluğu sağlayamadığını, Tez -T5- İş Sendikası lehine davalı bakanlıkça düzenlenmiş olan olumlu yetki tespitinin iptali gerektiğini talep ve dava etmiştir...
T3 10864794- 103.02- E.1510086 sayı ve 19.06.2019 tarihli yazısı ile TEZ-KOOP-İŞ Sendikası T1 A.Ş ve bağlı işyerlerinde toplu iş sözleşmesi bağıtlamaya yetkili kılındığını, yetki tespiti bildirisi tarafımıza 24.06.2019 tebliğ edildiğini; sendikanın bağlı olduğu işkolunun davalı şirketin faaliyet gösterdiği işkolundan farklı olması ve birden çok işyerinde faaliyet göstermekte olan davalı şirketin tespite konu bütün işyerlerinin esasen amaç ve yönetimde birlik içerisinde bulunmaları sebebiyle şirket nezdinde işyeri toplu iş sözleşmesi imzalanması ve “yarıdan fazla” oranının aranması gerekirken işletme toplu iş sözleşmesi imzalanması adına yapılan yetki tespitinde “%40” oranının aranmış olması sebebiyle bakanlıkça verilen yetki tespiti kararına itiraz etme zarureti hasıl olduğunu, somut durumda Tez-T5 İş Sendikasının 1488 üye ile söz konusu çoğunluğu sağlayamadığını, Tez -T5- İş Sendikası lehine davalı bakanlıkça düzenlenmiş olan olumlu yetki tespitinin iptali gerektiğini talep ve dava etmiştir...
Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde; dava, davalı sendikaya, T3 tarafından TİS yapmaya yetkili olmadığı hususunun tespiti ile yetki tespit belgesinin iptali istemine ilişkin olmakla, dava konusu olayda, davacı işyerinin işletme düzeyinde ya da işyeri düzeyinde toplu iş sözleşmesi mi yapılması gerektiğinin tespitidir. 4734 Sayılı Kanunun 62. Maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca "ihale edilen işlerde iş alan alt işverenin, aynı ihale sözleşmesi kapsamında tek bir işyerinin bulunması halinde işyeri düzeyinde, birden fazla işyerinin bulunması halinde ise işletme düzeyinde yetki tespiti verilir. Aynı ihale sözleşmesi kapsamında birden fazla iş kolunda işyerinin bulunması halinde, her bir işkolundaki işyerleri ayrı ayrı değerlendirilir" hükmü yer almaktadır. 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesinin 34/2....
Nitekim uygulamada da, alt işveren tarafından toplu iş sözleşmesi bağıtlansa dahi, hizmet alım sözleşmeleri ve kamu ihale mevzuatı sebebiyle, idarece fiyat farkının temini söz konusu olamadığından, işçilerin toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan haklarının akim kaldığı müşahade edilmektedir. Bu itibarla, belirtilen aksaklıkların giderilmesi amacıyla, kamu işveren sendikasının, üyelik ilişkisi bulunmayan alt işvereni temsilen toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahip olması 6356 sayılı Kanun ile öngörülen sisteme getirilen önemli bir istisnadır (Başbuğ, Aydın: “Alt İşveren ile Toplu İş Sözleşmesi Yapılması ve 6552 sayılı Kanunla Getirilen Üçlü Toplu İş İlişkisi Sistemi”, İş ve Hayat, Yıl 2 Sayı 3, s.126)....
Nitekim uygulamada da, alt işveren tarafından toplu iş sözleşmesi bağıtlansa dahi, hizmet alım sözleşmeleri ve kamu ihale mevzuatı sebebiyle, idarece fiyat farkının temini söz konusu olamadığından, işçilerin toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan haklarının akim kaldığı müşahade edilmektedir. Bu itibarla, belirtilen aksaklıkların giderilmesi amacıyla, kamu işveren sendikasının, üyelik ilişkisi bulunmayan alt işvereni temsilen toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahip olması 6356 sayılı Kanun ile öngörülen sisteme getirilen önemli bir istisnadır (Başbuğ, Aydın: “Alt İşveren ile Toplu İş Sözleşmesi Yapılması ve 6552 sayılı Kanunla Getirilen Üçlü Toplu İş İlişkisi Sistemi”, İş ve Hayat, Yıl 2 Sayı 3, s.126)....
Gerekçe: 1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir. 2-2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 6/3 ve şu an yürürlükte olan 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş İlişkiler Kanunu’nun 36/2. maddeleri uyarınca “Sona eren toplu iş sözleşmesinin iş sözleşmesine ilişkin hükümleri yenisi yürürlüğe girinceye kadar iş sözleşmesi hükmü olarak devam eder”. Bir Toplu İş Sözleşmesi hükmünün iş sözleşmesi hükmü olarak devam edebilmesi için, o hükmün Toplu İş Sözleşmesi henüz sona ermeden önce ilişkin bulunduğu olaya uygulanabilir nitelikte olması gerekir. Bu nedenle süresi sona eren Toplu İş Sözleşmesinin ücret zammı öngören hükümlerinin yenisi imzalanıncaya kadar iş sözleşmesi olarak devam etme olanağı yoktur....
