Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir....
GEREKÇE : Dava, T7 tarafından yapılan olumlu yetki tespitinin iptaline ilişkindir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 79. maddesine göre ,bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür. Ancak yedinci ila on birinci bölümlerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar için, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir .6356 sayılı Kanun'un 2/1- c maddesine göre görevli makam; işyeri toplu iş sözleşmesi için işyerinin, işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğün, aynı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerleri için yapılacak grup toplu iş sözleşmelerinde bu işyerlerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, birden fazla Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün yetki alanına giren işyerlerini kapsayacak grup toplu iş sözleşmesi için ise Bakanlıktır....
T3 10864794- 103.02- E.1510086 sayı ve 19.06.2019 tarihli yazısı ile TEZ-KOOP-İŞ Sendikası T1 A.Ş ve bağlı işyerlerinde toplu iş sözleşmesi bağıtlamaya yetkili kılındığını, yetki tespiti bildirisi tarafımıza 24.06.2019 tebliğ edildiğini; sendikanın bağlı olduğu işkolunun davalı şirketin faaliyet gösterdiği işkolundan farklı olması ve birden çok işyerinde faaliyet göstermekte olan davalı şirketin tespite konu bütün işyerlerinin esasen amaç ve yönetimde birlik içerisinde bulunmaları sebebiyle şirket nezdinde işyeri toplu iş sözleşmesi imzalanması ve “yarıdan fazla” oranının aranması gerekirken işletme toplu iş sözleşmesi imzalanması adına yapılan yetki tespitinde “%40” oranının aranmış olması sebebiyle bakanlıkça verilen yetki tespiti kararına itiraz etme zarureti hasıl olduğunu, somut durumda Tez-T5 İş Sendikasının 1488 üye ile söz konusu çoğunluğu sağlayamadığını, Tez -T5- İş Sendikası lehine davalı bakanlıkça düzenlenmiş olan olumlu yetki tespitinin iptali gerektiğini talep ve dava etmiştir...
T3 10864794- 103.02- E.1510086 sayı ve 19.06.2019 tarihli yazısı ile TEZ-KOOP-İŞ Sendikası T1 A.Ş ve bağlı işyerlerinde toplu iş sözleşmesi bağıtlamaya yetkili kılındığını, yetki tespiti bildirisi tarafımıza 24.06.2019 tebliğ edildiğini; sendikanın bağlı olduğu işkolunun davalı şirketin faaliyet gösterdiği işkolundan farklı olması ve birden çok işyerinde faaliyet göstermekte olan davalı şirketin tespite konu bütün işyerlerinin esasen amaç ve yönetimde birlik içerisinde bulunmaları sebebiyle şirket nezdinde işyeri toplu iş sözleşmesi imzalanması ve “yarıdan fazla” oranının aranması gerekirken işletme toplu iş sözleşmesi imzalanması adına yapılan yetki tespitinde “%40” oranının aranmış olması sebebiyle bakanlıkça verilen yetki tespiti kararına itiraz etme zarureti hasıl olduğunu, somut durumda Tez-T5 İş Sendikasının 1488 üye ile söz konusu çoğunluğu sağlayamadığını, Tez -T5- İş Sendikası lehine davalı bakanlıkça düzenlenmiş olan olumlu yetki tespitinin iptali gerektiğini talep ve dava etmiştir...
Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Toplu iş sözleşmesi kavramı Anayasa'nın 53 üncü maddesinde düzenlenmiştir. “Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” başlıklı maddenin birinci fıkrasına göre “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”...
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde; dava, davalı sendikaya, T3 tarafından TİS yapmaya yetkili olmadığı hususunun tespiti ile yetki tespit belgesinin iptali istemine ilişkin olmakla, dava konusu olayda, davacı işyerinin işletme düzeyinde ya da işyeri düzeyinde toplu iş sözleşmesi mi yapılması gerektiğinin tespitidir. 4734 Sayılı Kanunun 62. Maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi uyarınca "ihale edilen işlerde iş alan alt işverenin, aynı ihale sözleşmesi kapsamında tek bir işyerinin bulunması halinde işyeri düzeyinde, birden fazla işyerinin bulunması halinde ise işletme düzeyinde yetki tespiti verilir. Aynı ihale sözleşmesi kapsamında birden fazla iş kolunda işyerinin bulunması halinde, her bir işkolundaki işyerleri ayrı ayrı değerlendirilir" hükmü yer almaktadır. 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesinin 34/2....
Nitekim uygulamada da, alt işveren tarafından toplu iş sözleşmesi bağıtlansa dahi, hizmet alım sözleşmeleri ve kamu ihale mevzuatı sebebiyle, idarece fiyat farkının temini söz konusu olamadığından, işçilerin toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan haklarının akim kaldığı müşahade edilmektedir. Bu itibarla, belirtilen aksaklıkların giderilmesi amacıyla, kamu işveren sendikasının, üyelik ilişkisi bulunmayan alt işvereni temsilen toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahip olması 6356 sayılı Kanun ile öngörülen sisteme getirilen önemli bir istisnadır (Başbuğ, Aydın: “Alt İşveren ile Toplu İş Sözleşmesi Yapılması ve 6552 sayılı Kanunla Getirilen Üçlü Toplu İş İlişkisi Sistemi”, İş ve Hayat, Yıl 2 Sayı 3, s.126)....
Nitekim uygulamada da, alt işveren tarafından toplu iş sözleşmesi bağıtlansa dahi, hizmet alım sözleşmeleri ve kamu ihale mevzuatı sebebiyle, idarece fiyat farkının temini söz konusu olamadığından, işçilerin toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan haklarının akim kaldığı müşahade edilmektedir. Bu itibarla, belirtilen aksaklıkların giderilmesi amacıyla, kamu işveren sendikasının, üyelik ilişkisi bulunmayan alt işvereni temsilen toplu iş sözleşmesi yapma ehliyetine sahip olması 6356 sayılı Kanun ile öngörülen sisteme getirilen önemli bir istisnadır (Başbuğ, Aydın: “Alt İşveren ile Toplu İş Sözleşmesi Yapılması ve 6552 sayılı Kanunla Getirilen Üçlü Toplu İş İlişkisi Sistemi”, İş ve Hayat, Yıl 2 Sayı 3, s.126)....
diğer iptal taleplerinin ise, iptali istenilen toplu iş sözleşmesinde sosyal ve ekonomik durumları iyileştirme amacın güdülmesi ile usule, yasaya ve toplu iş sözleşmelerinde özerlik ilkesine aykırı olmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir....
