Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliğine göre, galle fazlası evlada şart kılınan mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır. Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir....
konu vakfın galle fazlasına müstehak evladı olduklarına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 16/03/2021 NUMARASI : 2019/272 ESAS, 2021/85 KARAR DAVA KONUSU : Galleye Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır....
Ancak; Davacılar vekili gerek 15.09.2005 tarihli dava dilekçesinde, gerekse 18.12.2007 tarihli oturumda imzalı beyanı ile müvekkillerinin sadece vakıf evladı olduklarının tespitini istediği ve HUMK.nun 74. maddesine göre hakim istemle bağlı olduğu halde istem aşılarak galleye de hükmedilmesi doğru değil ise de; bu yanılgının düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hüküm fıkrasının birinci paragrafının ikinci satırındaki "galleye müstehak evlad" ibaresinin metinden çıkartılarak yerine "evladı" sözcüğünün yazılmak suretiyle düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekliyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı fazla alınan temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı ... Gen.Müd.'ne iadesine, bakiye onama harçlarının ise temyiz edenlere yükletilmesine, 09.02.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Vakıf (Galleye Müstehak Evlat Tespiti) KARAR Taraflar arasındaki galleye müstehak vakıf evladı olduklarınını tespiti davası sonucu verilen hükmün Dairemizce bozulması üzerine; verilen direnme kararına ilişkin dava dosyası 02.12.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6763 sayılı Kanun'un 45. maddesi ile 6100 sayılı HMK'na eklenen Geçici 4/1. maddesi uyarınca Dairemize gönderilmiş olmakla, dosya incelendi, gereği düşünüldü: (Kapatılan) Yargıtay 18....
Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti İLK DERECE MAHKEMESİ : Afyonkarahisar 3. Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında Afyonkarahisar 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen hükme karşı davalılardan ... vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden kararla davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, bu kez davacı vekili ile davalı ... vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyizi üzerine Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava dilekçesinde, davacının Mülhak Turunçzade ... Bey Bin ... Bey Vakfı ile Turunçzade ... Ağa Bin ... Vakfının galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiştir....
Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır. Vakıf evladı olduğunun tespiti istemli davalar, kişinin vakfedenin soyundan gelip gelmediğinin tespiti amacını taşır....
Paşa bini ... vakıfları"nın gallesine müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiş iken, hüküm fıkrasında Vakfın adının "bini ... vakıfları" olarak yazılması, ayrıca belli tarihlerdeki (Hicri 952-953-956-967-968-970-971- 976-1075-1095) vakfiyelerin dışında infazda duraksamaya ... açacak ve zorluk yaratacak nitelikte diğer vakfiyeler yönünden de (vakfiye tarihleri açıkça belirtilmeden) davacının, galleye müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmiş olması, Doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 22.01.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Hukuk Dairesi farklı bir davacının aynı vakıfla ilgili açmış olduğu Galle Fazlasına Müstehak Vakıf Evladı Olduğunun Tespiti İstemli davada; "...Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; dava konusu Mazbut Ramazanoğlu Piri Paşa Bin Halil Bey Piri Mehmet Paşa Vakfı'nın 26.08.1943 tarihinde mazbut vakıf statüsüne alındığı, Vakfın tespit edilebilen yirmibir asıl ve zeyl vakfiyesinin olduğu tespit edilmiş olup, galle fazlasına dair hüküm içeren Cemaziyül evvel 954 H tarihli vakfiyede; "...Vakıf, mezkur evkafın rekabeden artan zevaid ve fazlanın zükur evlat arasında müsaveten taksim edilmesini, eğer vakıfın zükur evladı bulunmazsa akrabası evladının zükuruna müsaveten taksim ve tevzi olunmasını eğer akrabası evladında zükur bulunmazsa vaktin hakiminin izni ile Mekkei Mükerreme ve Medinei Münevvere'de ikamet eden sülaha ve fukaraya taksim ve tevzi edilmesini şart eyledi..." denilerek galle fazlasının erkek evlat soyundan gelen erkek evlatlara eşit olarak dağıtılmasının şart kılındığı, davacının...
