Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 589. ve devamı maddelerinde yer olan "koruma önlemi" olarak ölüm tarihi itibariyle terekeyi oluşturan unsurları belirlemek, böylece olası ihtilaflarda başvuru kaynağı oluşturmak, bu sayede terekenin içeriği ile ilgili ölüm anındaki durumu öğrenme imkanını elde etmeye yönelik olarak terekede bulunan mal ve hakların tespitine, koruma tedbirlerinin alınmasına ilişkindir. Koruma önlemi olarak terekenin tespiti işlemi, kural olarak bir süreye bağlı olmayıp, bu önlemin alınması olanaksız veya yararsız hale gelmedikçe, tereke paylaşılmadığı sürece istenebilir. Çünkü, koruma önlemi olarak terekenin tespiti işleminin maddi hukuk bakımından haklara ve borçlara bir etkisi bulunmamaktadır. Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 2020/1720 Esas ve 2020/5581 Karar sayılı ilamında; Tereke tespiti davaları delil tespiti niteliğinde olup, istihkak davası niteliğinde değildir....
Dava, Türk Medeni Kanunu'nun 589. ve devamı maddelerinde yer olan "koruma önlemi" olarak ölüm tarihi itibariyle terekeyi oluşturan unsurları belirlemek, böylece olası ihtilaflarda başvuru kaynağı oluşturmak, bu sayede terekenin içeriği ile ilgili ölüm anındaki durumu öğrenme imkanını elde etmeye yönelik olarak terekede bulunan mal ve hakların tespitine, koruma tedbirlerinin alınmasına ilişkindir. Koruma önlemi olarak terekenin tespiti işlemi, kural olarak bir süreye bağlı olmayıp, bu önlemin alınması olanaksız veya yararsız hale gelmedikçe, tereke paylaşılmadığı sürece istenebilir. Çünkü, koruma önlemi olarak terekenin tespiti işleminin maddi hukuk bakımından haklara ve borçlara bir etkisi bulunmamaktadır. Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 2020/1720 Esas ve 2020/5581 Karar sayılı ilamında; Tereke tespiti davaları delil tespiti niteliğinde olup, istihkak davası niteliğinde değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından 02.02.2015 gününde verilen dilekçe ile terekenin tespiti ve resmi defter tutulması istenmesi üzerine dosya üzerinden inceleme sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19.03.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: Dava, mirasın kabul veya reddine esas olmak üzere terekenin resmi defterinin tutulması istemine ilişkindir. Terekenin resmi defterinin tutulması isteminde, terekenin gerçek durumunun öğrenilmesi, resmi deftere göre kabul edilecek mirasın mirasçıya sadece deftere yazılmış borçlarla geçmesi ve mirası ret veya kabul sürelerini uzatması işlevi vardır. Terekenin resmi defterinin tutulması istemi bir aylık hak düşürücü süre içerisinde sulh hakimliğinden istenir. Terekenin aktif ve pasifleri deftere yazılır....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, 10.05.2016 gününde verilen dilekçe ile terekenin tespiti, defter tutulması ve korunması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın yetkisizlik nedeni ile usulden reddine dair verilen 10.05.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: KARAR Dava, terekenin tespiti, korunması ve defter tutulmasına ilişkindir. Davacı vekili, Muris ...'ın 17.04.2016 tarihinde vefat ettiğini, terekesinin tespitini, resmi defterinin tutulmasını, menkul ve gayrimenkul malvarlıkları ve bunlardan elde edilen gelirler için mahkemece uygun görülecek tedbirlerin alınmasını istemiştir. Mahkeme, mirasbırakanın en son yerleşim yerinin ... olduğundan bahisle davanın yetkisizlik nedeni ile usulden reddine karar vermiştir....
"İçtihat Metni"...... ... ile Leon Dökmeciler ve ihbar olunan ... aralarındaki tereke davasının el çekilmesine dair..........Mahkemesi'nden verilen 17.02.2009 gün ve 20/2 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi ihbar olunan ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü: KARAR ..........'in 15.10.2007 tarihinde vefat ettiği ve mirasçısının bulunmadığı ihbar olunmuştur. Mahkemece ölen ... Dökmeciler'in mirasçısının bulunduğu, yapılacak işlem kalmadığı anlaşıldığından terekeden el çekilmesine kararı verilmesi üzerine; hüküm, ihbar olunan ... vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir. İstek Türk Medeni Kanunu'nun 589-591. madde hükümlerine dayanan, terekenin tedbir niteliğinde tespiti ve defterinin tutulması talebine ilişkindir. Sulh Hakiminin terekenin tespiti ve tereke unsurlarının deftere geçirilmesine ilişkin kararları, terekenin korunması önlemleri kapsamında tedbir niteliğinde işlemlerdir....
DELİLLER : 6100 sayılı HMK, TMK ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Dava, terekenin tespiti isteğine ilişkindir. Mahkemece; hukuki yarar yokluğundan davanın reddine karar vermiştir. Hükmü, davacı vekili istinaf etmiştir. Toplanan deliller, tüm dosya kapsamından; taraflar arasındaki uyuşmazlığın TMK'nın 619. maddesi gereği terekenin resmi defterinin tutulması talebi olmayıp, terekenin korunması kapsamında; tespiti (TMK m. 589) isteğine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Terekenin Tespiti Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dava, Türk Medeni Kanununun 619'ncu maddesinde yer alan redde esas olmak üzere terekenin resmi defterinin tutulması değil, aynı Yasanın 589'ncu ve devamı maddelerinde ifadesini bulan tedbir niteliğinde terekenin tespiti ve defterinin tutulması isteğine ilişkindir. Sulh hakiminin terekenin korunması önlemlerinden olan tedbir niteliğinde tespit ve defter tutmaya ilişkin kararları ve bu çerçevede yaptığı islemler temyizi kabil değildir. Bu sebeple kararın temyiz kabiliyeti olmadığından temyiz isteğinin reddi gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple mirasçının temyiz talebinin REDDİNE oybirliğiyle karar verildi. 13.05.2013 (Pzt.)...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 30.12.2013 gününde verilen dilekçe ile terekenin tespiti ve defterinin tutulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, terekenin tespiti ve defterinin tutulması istemine ilişkindir. Davacı vekili, müvekkilinin murisi ...'ın 26.11.2013 tarihinde öldüğünü, mirasbırakanın terekesinin tespit edilerek bu hususta defter tutulmasını dava ve talep etmiştir. Davacı vekili, 30.05.2014 havale tarihli dilekçesiyle terekenin defterinin tutulması talebinden vazgeçtiğini beyan etmiştir. Davalılar vekili, duruşmadaki beyanında davaya bir diyecekleri olmadığını beyan etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı tarafından, davalılar aleyhine 21.07.2014 gününde verilen dilekçe ile terekenin tespiti ve defterinin tutulması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23.10.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, TMK'nun 589-591. maddelerine dayalı terekenin tedbir niteliğinde tespiti ve defterinin tutulması istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir. Somut olayda; TMK'nun 589-591. maddelerine dayalı terekenin tedbir niteliğinde tespiti ve defterinin tutulması istemi halinde sulh hakiminin tedbir olarak terekeyi tespit edip defterini tutmasına ilişkin işlemler nihai hüküm niteliğinde olmadığından temyizi mümkün değildir....
Terekenin, defterinin tutulması ve tespitine yönelik verilen kararlar, nihai hüküm niteliğinde olmayıp temyizi kabil bulunmadığından temyiz talebinin REDDİNE, HUMK'nun 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna ve 24,30 TL peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 23.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
