DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Çorum 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/366 esas, 2023/42 karar sayılı dava dosyasında verilen alacak (taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan) talebinin kabulüne karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; alacak (taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davacının davalı aleyhine açmış olduğu davanın KABULÜ ile; 286.396,99 TL’ nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE, " karar verilmiştir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknolojiyi gerektirmesi, sözleşme kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında 6502 sayılı Kanunda kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik mutfak, dolap yaptırmak araç tamiri yapmak gibi dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir. Dosya kapsamından, davacı vekilinin, taraflar arasında, kat karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiği, ancak davalıların tapuda ki hisselerini davacıya devretmediklerini ileri sürerek, çekişmeli bağımsız bölümlerin tapusunun iptali ile davacı adına kayıt ve tescili olmadığı takdirde ise bedellerinin tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açtığı anlaşılmaktadır....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Somut olayda davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi akdedildiğini, ... ili, ... mah. 8497 ada, 14 parsel sayılı taşınmaz üzerine ortak alan ve 8 daireli olmak üzere toplam 5 katlı binayı plan ve projeye uygun olarak yapmayı üstlenen davalının sözleşmeye aykırı hareket ettiğini, üzerine düşen yükümlülüklerinin bir kısmını gereği gibi yerine getirmediğini, müvekkilinin mağduriyetine neden olduğunu, bu nedenle fazlaya ilişkin talep ve dava haklarının saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin eksik ifası dolayısıyla müvekkilinin uğramış olduğu 28.200,00....
Hukuk Dairesinin 04.02.2015 tarih, 2014/7818 Esas, 2015/550 Karar sayılı ilamıyla, adi yazılı şekilde düzenlenmiş satış vaadi sözleşmesinin geçerli olduğu, karar ile hukuki durumu etkilenecek yüklenici şirket aleyhine dava açılarak işbu dava ile birleştirilmesi ve davacının davalılar arasındaki sözleşmenin muvazaalı şekilde feshedildiğine dair iddiası üzerinde durularak oluşacak sonuca uygun karar verilmesi gerektiği belirtilerek bozulmuş, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedilmiş olduğu, bu sözleşme uyarınca edimlerini yerine getirmemiş olan davalı yüklenicinin 3.kişi konumunda olan davacıya satış ve temlik yetkisinin bulunmadığı gerekçesiyle, asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiştir. Kararı, asıl ve birleşen davalarda davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde yüklenicinin temliki işlemine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....
Şti. ile onun temsilcisi olan ..., müdahil ... ile yapılan taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin teminat amaçlı olarak düzenlendiğini, gerçek satış işlemini yansıtmadığını, ... tarafından davaya müdahale suretiyle açılan davanın reddini savunmuştur. Diğer davalılar savunmada bulunmamıştır. Mahkemece, 1947 parsel üzerinde yapılan ve kat irtifakı kurulan binanın 7 numaralı bağımsız bölümünün davacı ..., 5 ve 6 numaralı olanlarının davaya müdahil olarak katılan ... adına tesciline karar verilmiştir. Hükmü, davalı yüklenici şirket ve temsilcisi ... ile davaya müdahil olarak katılan ... temyiz etmiştir. Dosyada yer alan bilgi ve belgelerden davaya müdahil olarak katılan ...’ın mahkemenin 2005/598 esasında kayıtlı davada aynı bağımsız bölümün tescilini dava ettiği, bu dava dosyasının yine 02.05.1995 tarihli arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan 2005/555 esasta kayıtlı dava ile birleştirildiği, 2005/555 sayılı dava dosyasının derdest olduğu anlaşılmaktadır....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı Mülga Borçlar Kanunu'nun 355 vd., 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi; diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı açıktır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Yasada tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Dava, düzenleme şeklinde taşınmaz arsa payı satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan gecikme tazminatının tahsili amacıyla başlatılan ilamsız icra takibine vaki itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir. Dairemizin görev alanı HSK'nın 01/09/2022 tarihinden itibaren uygulanacak kararında belirtilen işlerle sınırlıdır. 01/09/2022 tarihli İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri ve Ceza Daireleri arasındaki iş bölümü kararı gereğince "Arsa, arsa payı ya da kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan davalar nedeniyle verilen hüküm ve kararlar." İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15.-53. Hukuk Dairesinin görev alanındadır. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri arasındaki iş bölümünü düzenleyen 01/09/2022 tarihli kararı ve davanın açıklanan niteliği gereğince istinaf başvurusunu inceleme görevi İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15.-53....
Asliye Hukuk ve ... Tüketici Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. ... Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın 4077 sayılı Kanun kapsamında kaldığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... Tüketici Mahkemesi ise, "Arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, taşınmaz satış vaadi sözleşmesine (yüklenicinin temlikine) ve muvazaaya dayalı tapu iptali ve tescil, gecikme tazminatı ve cezai şartın tahsili, olmadığı taktirde ödenen bedelin iadesi, sözleşmeden doğan gecikme cezasının ve cezai şartın tahsili istemine ilişkindir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklemekte; yüklenici, finansı sağlayan arsa malikinin taşınmazı üzerine bina yapma işini üstlenmekte, arsa maliki ise inşa edilecek binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye devretmeyi vaat etmektedir....
Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu işin üst düzey teknolojiyi gerektirmesi, sözleşme kapsamında taşınmaz satış vaadi ve inşaat sözleşmelerinin de bulunduğu nazara alındığında 6502 sayılı Kanunda kanun koyucunun salt kullanma ve tüketme amacına yönelik mutfak, dolap yaptırmak araç tamiri yapmak gibi dar kapsamlı eser sözleşmelerini kastettiği, arsa karşılığı inşaat sözleşmelerinin ise bu kapsamda olmadığının kabulü gerekir....
