Somut olayda sözleşmenin süresinden önce davalı tarafından feshi nedeniyle uğranılan zararların tazmini istenebilecek olup, davalının karşılamakla sorumlu olduğu zarar, alacaklının müspet zararıdır, davacı menfi zararını isteyemez. Dolayısıyla sözleşmenin kurulması için yapılan giderlerden olan damga vergisi menfi zarar kapsamında olup talep edilmesi yerinde değildir. Bu suretle, davacının sözleşmenin düzenlenmesi sırasında verilen damga vergisinin davalıdan tahsili talebi ile bir kısım araçlarını piyasa fiyatları altında satmasından kaynaklanan tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın davalı yararına bozulması gerekmiştir....
Davalılar vekili, asıl davada, tapudaki iade işlemi yapılırken talebe konu 40.000,00 TL’nin davacıya iade edildiğini savunarak, asıl davanın reddine karar verilmesini istemiş; karşı davada, sözleşmenin tek taraflı fesih edilmesi nedeniyle zarara uğradıklarını ileri sürerek, ....000,00 TL müspet, menfi zarar, maddi-manevi tazminat ve cezai şart alacağının karşı davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; asıl davada, her ne kadar 40.000,00 TL ... adına banka havalesi ile gönderilmiş ise de, sözleşme gereği bu paranın ... kardeşe ait olduğu, ayrıca davaya konu edilen taşınmaz kaydının yeniden ... adına geçirilirken ...'...
Öncelikle sözleşmeden dönüldüğü için davacı tarafça müspet zarar kapsamında kalan yoksun kalınan kazancın istenmesi mümkün olmadığı gibi aynı olayda hem müspet hemde menfi zararın istenmesi de mümkün değildir. Davacının talep edebileceği zarar türü menfi zarar türü olup başka bir deyişle bu sözleşme yapılmasaydı davacının uğramayacağı zarardır. Bu doğrultu da mahkemece davacının sözleşmenin fesh edilmesinden dolayı menfi zarar talep edemeyeceği ancak yoksun kalınan kazanç kaybını isteyebileceği şeklindeki kabulü hatalı ve hukuki yanılgıya dayanmaktadır. Açıklamalar doğrultusunda davacı somut olayda yoksun kalınan kazancı talep edemeyecek olup menfi zarar talebinin koşullarının oluşup oluşmadığının irdelenmesi gerekmektedir....
, aldığı araçların satımında zarara uğradığını, zararın tazmini amacıyla davalıya çekilen ihtarnameye rağmen alacağın ödenmediğini iddia ederek sözleşmenin haksız feshinden kaynaklanan müspet zararının şimdilik 500,00 TL'sinin 24/03/2018 fesih tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Bu durumda borçlu (yüklenici) temerrüde düşmekte kusuru olmadığını ispat edemezse; alacaklı (iş sahibi), sözleşmenin hükümsüz kalması sebebiyle uğradığı zararın giderilmesini de isteyebilir (TBK.m.125). Bir başka değişle, sözleşmeden dönme, yerine getirilen edimlerin sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde geri verme yükümlülüğünü doğurduğu gibi sözleşmenin hükümsüz kalmasından kaynaklanan zararların da “menfi zarar” kapsamında tazmin edilmesini gerektirir. TBK'nın 125/2. fıkrası gereğince iş sahibinin sözleşmenin hükümsüz kalmasından kaynaklanan zararlarını menfi zarar kapsamında talep edebilmesi için, yüklenicinin kusurlu olması, temerrüde düşmesi ve iş sahibinin sözleşmeyi geriye etkili feshetmesi gerekir. Yüklenicinin kusuru, kast veya ihmal şeklinde olabilir....
Çünkü sözleşme fesih edilerek hükümsüz olduktan sonra tekrar sözleşmeye dayanarak borcun ifa edilmemesinden ... zarardan söz edilemez; istenilecek zarar menfi zarardır. Başka bir anlatımla, genel olarak menfi zarar, sözleşmenin kurulmamasından veya geçerli olmamasından; müspet zarar ise, ifa edilmemesinden ... zararı ifade eder (... ..., Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 12. Baskı, İstanbul 2010, s. 482). ...." (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 22.02.2023 tarih, 2021/(15)6-874 E., 2023/118 K. sayılı ilamı) Dairemizin yerleşik kararları gereğince de, sözleşmenin haksız feshi halinde davacı, davalı tarafça sözleşmenin feshi üzerine aynı nitelikteki bir işi, aynı koşullarda, ne kadar sürede temin edebilecek ise bu süre için müspet zarar isteminde bulunabilir....
, müspet zararı isteyemeyeceği gibi fesih halinde müspet zarara ekli cezai şarta hükmedilemeyeceği, hesaplanan tazminatın inşaatın dava tarihindeki fiyatlarla tamamlanma bedeli olup müspet zarar kapsamında kaldığından ve feshi halinde istenebileceğine dair sözleşmede açık düzenleme bulunmadığından talep edilemeyeceği, somut olayda, sözleşmenin feshinden kaynaklanan bir çekişme olmadığı halde BK'nın 106. maddesinden söz edilerek davacının zarar ve ziyan isteyebileceğinin kabul edilemeyeceği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile sözleşmenin geriye etkili feshine, müspet zarar, ayıplı işler ve kira bedeli ile yüklenicinin edimine göre devri gereken bağımsız bölümlerin belirlenmesi talebinin reddine dair verilen kararın davacılar vekili ile asli müdahil vekilince temyizi üzerine Dairemizin 22.04.2015 gün ve .... karar sayılı ilamı ile bozulmuştur....
feshinde davalının haklı olup olmadığı hususunun mahkemenin takdirinde olduğu, sözleşmenin haksız feshinin kabulü halinde; menfi zarar kapsamında sözleşmeye güvenilerek yapılan harcamaların ......
Müspet zarar kapsamında kâr kaybı, kârdan mahrum kalma karşılığı meydana gelen zarardır ve sözleşmeyi kusuruyla fesheden taraftan istenir. Aslında kâr kaybı açısından kârdan yoksun kalan tarafın mal varlığında kusurlu fesihten önce ve sonra bir değişiklik mevcut olmaz. Burada kârdan yoksun kalan kusurlu fesih yüzünden mal varlığında ileride meydana gelecek çoğalmadan mahrum kalır. 8. Menfi zarar ise; uyulacağı ve yerine getirileceğine inanılan bir sözleşmenin hüküm ifade etmemesi ve yerine getirilmemesi yüzünden güvenin boşa çıkması dolayısıyla uğranılan zarardır. Başka bir anlatımla, sözleşme yapılmasaydı uğranılmayacak olan zarardır. Menfi zarar borçlunun sözleşmeye aykırı hareket etmesi yüzünden sözleşmenin hüküm ifade etmemesi dolayısıyla ortaya çıkar (Tandoğan, s. 427). Burada alacaklının sözleşmenin hükümsüzlüğünden kaynaklanan zararının tazmini söz konusudur....
Dolayısıyla sözleşmenin kurulması için yapılan giderlerden olan --- menfi zarar kapsamında olup talep edilmesi yerinde değildir....
