Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davacı tarafından, talep edilen cezai şart bedeli tam olarak belirlenebilir nitelikte olduğundan işbu davanın belirsiz alacak veya kısmi dava şeklinde açılması mümkün olmadığını, davacının hukuki yararının bulunmadığını, bu sebeple, işbu davanın esasa girilmeksizin usulden reddinin gerektiğini, Rekabet Yasağı ve Sır Saklama Yükümü Sözleşmesi’nin geçersiz olduğuna hükmedilerek huzurdaki davanın esastan reddini, sayın mahkeme aksi kanaatte ise, Rekabet Yasağı ve Sır Saklama Yükümü Sözleşmesi’nin sona erdiğine hükmedilerek huzurdaki davanın esastan reddini, Rekabet Yasağı ve Sır Saklama Yükümü Sözleşmesi’nin ihlal edilmediğine hükmedilerek huzurdaki davanın esastan reddini, mahkeme aksi kanaatte ise, Rekabet Yasağı ve Sır Saklama Yükümü Sözleşmesi’ndeki cezai şart hükmünün geçersiz olduğuna hükmedilerek huzurdaki davanın esastan reddini, cezai şart miktarının tenkisini, yargılama gideri ile vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini...
İşçinin bizatihi hizmet sözleşmesinden ve buna bağlı olarak oluşan iş (hizmet) ilişkisinden kaynaklanan rekabet etmeme ve işverene ait sırları saklama yükümlülüğü, TBK’nın 396. maddesinde tanımlanan ve kanundan kaynaklanan işçinin özen ve sadakat borcu ile ilişkili olup TBK’nın 444. maddesinde tanımı yapılan ve taraf iradesine bağlı olarak ortaya çıkan rekabet etmeme taahhüdü (rekabet yasağı) ise, açıklanan bu karakteri nedeniyle, işçinin kanundan kaynaklanan özen ve sadakat yükümlülüğünün bir devamı yahut işçinin bu borcunun, sözleşme sona erdikten sonra da devamına olanak sağlayan bir düzenleme niteliğinde değildir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/185 KARAR NO : 2021/650 DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 11/03/2020 KARAR TARİHİ : 12/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan itirazın iptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin uzun yıllardır kılavuzluk hizmeti veren bir şirket olduğunu, davalı arasında iş ilişkisinin kurulması sırasında akdedilen hizmet sözleşmesinde hizmet akdinin sona ermesinden sonraki döneme ilişkin olarak rekabet yasağı düzenlemesi bulunduğunu, bu hükme göre davalı kılavuz rekabet yasağını ihlal etmesi durumunda cezai şart ödemesi gerektiğini, davalının 31/12/2018 tarihli yönetmelik değişikliğini takiben 2019 yılı Şubat ayı içerisinde noter kanalı ile ihtarname göndererek ve hiçbir sebep bildirmeksizin istifa ettiğini, hemen akabinde kılavuzluk hizmetleri sektöründe faaliyet gösteren...
H.D'nin 2018/1769 Esas, 2019/665 Karar sayılı ilamında aynen''.. rekabet yasağı sözleşmelerinden kaynaklanan tazminat davalarında ticaret mahkemelerinin görevli olduğu, ancak rekabet yasağı sözleşmesindeki yetki şartı, her iki tarafın tacir olmaması nedeniyle geçersiz olduğundan taraflar arasındaki yetki şartına itibar edilemeyeceği, bu haliyle somut olayda davalının ikametgahı mahkemesi olan İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesi'nin yetkili olduğu'' denildiği, böylece işbu davanın davacı tarafından yetkili mahkemede ikame edilmediği, seçme hakkının davalı tarafa geçtiği, davalı yanın yetkili mahkemeyi usulüne uygun olarak İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemeleri olarak belirttiği anlaşılmakla; HMK 116/1-a gereğince mahkememizin yetkisizliğine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
Hukuk Dairesi 2020/4987 Esas, 2020/459 Karar sayılı ilamı ve dava dilekçesinde dayanılan vakıalar davalının davacı şirketteki hizmet ilişkisi sona erdikten sonra 3 yıl içerisinde sözleşmede ki rekabet yasağı, ticari sır ve saklama taahhüdünü ihlal ettiği ve haksız rekabet ettiğine ilişkindir....
Rekabet yasağına aykırılık koşulları, haksız rekabet ile aynı mahiyette olduğundan, davacı firma cezai şartın bir unsuru olan haksız rekabetin gerçekleşmesi durumunda cezai şartı aşan bir zararın varlığı iddia ve ispat ettiği takdirde tazminat talebinde bulunabilir. (İstanbul BAM 13. HD., 2018/631 E.,2019/400 K., 13/03/2019) Bu doğrultuda, rekabet yasağı sözleşmesi ile belirlenen rekabet yasağı süresini 1 yıl olduğu gözetilerek davacının işten ayrıldığı tarih olan 10/02/2018'den başlayarak 1 yıl süren rekabet yasağı süresinin 10/02/2019 tarihlerinde tamamlandığı gözetilerek yalnızca bu dönem içerisindeki kayıtlar tazminat hesabında dikkate alınmalıdır. Ayrıca bu dönemde davalı yanın kurmuş olduğu şirketin hizmet verdiği gerçek ve tüzel kişilerden yalnızca davacının müşterileri ile olan sözleşmeler hesaplanmalıdır. Davalının kurmuş olduğu şirketin tüm iş hacminin hesaplanması ve bunun haksız rekabet gereği elde edilen tazminat olarak belirlenmesi mümkün değildir....
Rekabet yasağına aykırılık koşulları, haksız rekabet ile aynı mahiyette olduğundan, davacı firma cezai şartın bir unsuru olan haksız rekabetin gerçekleşmesi durumunda cezai şartı aşan bir zararın varlığı iddia ve ispat ettiği takdirde tazminat talebinde bulunabilir. (İstanbul BAM 13. HD., 2018/631 E.,2019/400 K., 13/03/2019) Bu doğrultuda, rekabet yasağı sözleşmesi ile belirlenen rekabet yasağı süresini 1 yıl olduğu gözetilerek davacının işten ayrıldığı tarih olan 10/02/2018'den başlayarak 1 yıl süren rekabet yasağı süresinin 10/02/2019 tarihlerinde tamamlandığı gözetilerek yalnızca bu dönem içerisindeki kayıtlar tazminat hesabında dikkate alınmalıdır. Ayrıca bu dönemde davalı yanın kurmuş olduğu şirketin hizmet verdiği gerçek ve tüzel kişilerden yalnızca davacının müşterileri ile olan sözleşmeler hesaplanmalıdır. Davalının kurmuş olduğu şirketin tüm iş hacminin hesaplanması ve bunun haksız rekabet gereği elde edilen tazminat olarak belirlenmesi mümkün değildir....
nun 444/1.maddesinde öngörülen "rekabet yasağı, işçinin ekonomik geleceğini hakkaniyete aykırı olarak tehlikeye düşürecek biçimde yer, zaman ve işlerin türü bakımından uygun olmayan sınırlamalar içeremez ve süresi, özel durum ve koşullar dışında iki yılı aşamaz" şeklindeki hükme aykırı olduğu, bu kapsamda rekabet yasağı ve gizliliğe ilişkin sözleşme şartının geçersiz olduğu, iş sözleşmesininin işe iade etmeme tazminatını ödeme riski söz konusu iken bu riski azaltmak amacıyla davacı işçi ile ikale sözleşmesi akdederek sona erdirildiği, davacı işveren tarafından davalı işçiye ödenen dava konusu 100.129,14-TL ilave menfaat ödemesinin rekabet yasağı sözleşmesi ve gizlilik taahhütnamesinin karşılığı olmayıp, ihbar tazminatı ve muhtemel işe iade etmeme hususundaki tazminatın işçiye ödenmesinden kaçınmaya yönelik olduğu, davacı işverenin bu suretle makul yarar sağladığı, hal böyle olunca rekabet yasağı sözleşmesinden kaynaklı cezai şart alacağı ve ilave menfaat ödemesinin iadesine ilişkin davacı...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ: Dava, taraflar arasında düzenlenen rekabet sözleşmesine aykırılıktan kaynaklanan cezai şart alacağının tahsili istemine ilişkindir. TTK.'nın 4'üncü maddesi uyarınca ticaret mahkemeleri, her iki tarafın ticari işletmesinden kaynaklanan hukuk davaları ile madde de gösterilen tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın diğer davalara bakmakla görevlidir. Somut uyuşmazlık her iki tarafın ticari işletmelerinden kaynaklanmamaktadır. Emsal nitelikteki Yargıtay 13. Hukuk Dairesi'nin 12.12.2017 tarih 2015/41922 esas 2017/12383 karar sayılı ilamında belirtildiği üzere; davacı işveren davalı işçinin kendi işyerinden ayrıldıktan sonra verdiği taahhüte aykırı davranarak rekabet yasağı sözleşmesini ihlal ettiğini ileri sürerek cezai şartın ödenmesini talep ederek eldeki davayı açmıştır. TBK.'nın 444. Maddesinde düzenlenen rekabet yasağı aslı yükümlülük doğuran bir sözleşme olmayıp iş akdine bağlı olarak fer'i nitelikte bir yükümlülük doğurmaktadır....
Bu noktada, iş görme ve sadakat borçları ile rekabet etmeme borcu (rekabet yasağı) arasındaki ayrıma değinilmesinde yarar bulunmaktadır. İş görme ve sadakat borçları, açıkça kararlaştırılmasa bile her iş sözleşmesinde vardır. Rekabet etmeme borcu ise, ancak iş sözleşmesi taraflarının açıkça kararlaştırmaları hâlinde ortaya çıkar. Bundan başka, iş görme ve sadakat borçlarının yerine getirilmesi sadece sözleşmenin yürürlüğü sırasında söz konusudur. Buna karşılık Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olan rekabet etmeme borcu ise iş sözleşmesinden sonraki süre içinde yerine getirilir. Rekabet etmeme yükümüne dair sözleşmenin yazılı şekilde yapılması, iş ve süre ile sınırlandırılmış olması, işçinin ekonomik geleceğini hakkaniyete aykırı olarak tehlikeye sokmaması ve işçinin reşit olması gerekir....
