GEREKÇE:Dava, Türk Borçlar Kanunu'nun 444 vd. maddelerinde düzenlenen ve iş sözleşmesi ile kararlaştırılan işçinin rekabet etme yasağını ihlal etmesi nedeniyle rekabet yasağı kaydına bağlanan cezai şartın tahsili davasıdır.İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, rekabet etme yasağı kaydının geçerli olup olmadığı ve davalının eylemlerinin rekabet yasağını ihlal niteliğinde olup olmadığı noktasındadır.Taraflar arasında 31.08.2009 tarihinde belirsiz süreli iş sözleşmesi imzalanmıştır. Davalı işyerinde "servis teknisyeni" olarak çalışmaya başlamış ve sonrasında "Atölye Formenliği" görevine atanmıştır. Davalı 13.10.2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere istifa etmek suretiyle iş akdini feshetmiş ve 14.10.2014 tarihinde SGK çıkışı verilmiştir. SGK kayıtlarına göre, davalı işçi, davacı nezdindeki iş akdini feshettikten sonra, 16/10/2014 tarihinde dava dışı ......
Tüm deliller toplandıktan sonra, uyuşmazlıklar konusunda rapor düzenlemesi için dosya haksız rekabet konusunda nitelikli hesap uzmanı bilirkişi ...'a tevdi edilmiş, bilirkişi 12/04/2021 tarihli raporunda; dosya kapsamında, Davalı ...'ın ve davalı ...'in haksız rekabete konu edilen 13.05.2020 tarihli teklif ile ilgisini gösteren bir belgeye rastlanılmadığı, mahkememizce rekabet yasağını düzenleyen TBK hükümleri dikkate alındığı takdirde, Davalı ... ... ile davacı şirket arasında akdedilmiş bir rekabet yasağı sözleşmesin veya rekabet etmeme taahhüdü bulunmadığı, bir diğer ifade ile davalı ... ...'nin, davacı işveren ile aralarında yapılmış ayrı bir rekabet yasağı sözleşmesi veya davalı ... ...'nin iş akdinin feshi halinde geçerli olacak şekilde rekabet yasağına ilişkin bir anlaşma tespit edilemediği, Benzer şekilde davalı ... ve ...bakımından da rekabet yasağı içeren bir sözleşmeye veya taahhüdüne rastlanılmadığı ve ayrıca davalı ...'...
İş sözleşmesi devam ederken işçinin sadakat borcu gereği zaten rekabet yasağı bulunduğundan bu konuda ayrı bir anlaşmanın varlığına gerek yoktur. Rekabet yasağının ihlali halinde işveren, iş sözleşmesine aykırı davranıştan ötürü sözleşmeyi haklı nedenle feshedebileceği gibi, varsa zararının tazminini de isteyebilecektir. Türk Borçlar Kanunu'nun rekabet yasağının sona ermesini düzenleyen 447.maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması halinde rekabet yasağının sona ereceği düzenlenmiş olup, haklı fesih müessesesinin iş hukuku ilkeleri çerçevesinde ticaret mahkemesince değerlendirilmesinin güçlüğü ortadadır. Uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan Türk Borçlar Kanununun 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan cezai şartın tahsiline ilişkin davalarda iş mahkemeleri görevlidir....
Somut dosyada taraflar arasında iş akdi bulunduğu ve iş akdinin 10/12/2020 tarihinde sona erdiği, 23/10/2018 tarihinde iş akdi süresinde rekabet yasağı sözleşmesi akdedildiği, iş akdi kapsamında işçinin rekabet yasağına aykırılık iddiasına dayalı davalarda, Ticaret Mahkemelerinin görevli olduğu yönündeki önceki tarihli Yargıtay kararlarının da 7036 sayılı kanundaki belirtilen düzenlemeye göre (rekabet yasağına aykırılığın iş akdinin devamı veya feshinden sonra olup olmadığına bakılmaksızın) somut olaya uygulanma imkanı bulunmadığından, uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan Türk Borçlar Kanununun 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan cezai şartın tahsiline ilişkin davalarda iş mahkemeleri görevli olup mahkememizin görevli olmadığı anlaşıldığından, davanın görev dava şartı yokluğundan reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
İşçi, akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuniyetine dair olan şart batıldır.'', aynı Yasa'nın 349. maddesinde de ''Rekabet memnuiyeti ancak işçinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman, mahal ve işin nevi noktasından hal icabına göre münasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir.'' hükmü düzenlenmiştir. Somut uyuşmazlıkta taraflar arasında akdedilen ''Rekabet Yasağı Sözleşmesi'' başlıklı sözleşmenin 4. maddesinde ''İşbu rekabet yasağı sözleşmesi, zaman açısından personelin her ne sebeple olursa olsun işten ayrılmasından itibaren 3 yıl süre ile, coğrafi açıdan Ege ve Marmara Bölgesi ve sektör açısından ambalaj sektörü ile sınırlı olmak üzere düzenlenmiştir.'', 5. maddesinde de ''Rekabet yasağına aykırı davranılması durumunda ... şirketinin uğradığı ya da uğraması muhtemel zararlarını tazmin hakkı saklı kalmak üzere 30.000 ABD doları tutarındaki cezai şart personel tarafından ... şirketine ödenecektir....
Yasağı Sözleşmesi ile işçinin şirkette çalıştığı sürece öğrendiği iş sırlarını, teknik gelişmeyi, müşteri portföyünü, satış pazarlama tekniklerini ve her türlü bilgiyi ifşa etmeyeceği, işçinin ifşa etmeme yükümlülüğünün iş akdi sona erdikten sonra devam edeceği, işçinin iş akdi sona ermesinden itibaren 2 yıl süreyle aynı konuda faaliyet gösteren iş yerlerinde her ne ünvan altında olursa olsun çalışamayacağı ve işçinin rekabet etmeme yasağının şirketin hem yurt içi hemde yurtdışı iş ve işlemlerini kapsadığı hususlarının düzenlendiği, taraflar arasındaki rekabet yasağı sözleşmesinin TBK'nın 445. maddesinde belirtilen süre sınırlamasına uygun olmasına rağmen kapsam bakımından, coğrafi sınırı olarak hem yurt içi hemde yurt dışının belirlenmesi hem de davalı işçinin rakip şirkette her ne ünvan altında olursa olsun çalışamayacağının düzenlenmesi karşısında, aşırı olduğu, kapsam bakımından aşırı nitelikte kabul edilen rekabet yasağına TTK'nın 445/2. maddesi gereğince müdahele edilerek rekabet...
Polikliniği adıyla davalı tarafından müvekkilinin ... 160 metre uzaklıkta olduğunu, davalı tarafından rekabet yasağı kanununa uymadığını, madde 446'da aykırı davranışların sonuçları düzenlendiğini, hükme göre rekabet yasağına aykırı davranın işçi, bunun sonucu olarak işverenin uğradığı bütün zararları gidermekle yükümlü olduğunu, somut olayda da sözleşmede geçersiz sayılmayı gerektirir haksız şart bulunmadığını, rekabet yasağı kaydı taşıyan hükmün geçerli olduğunu, bu sebeple müvekkili şirketin işçiden cezai şart ve uğradığı diğer tüm maddi ve manevi zararları isteme hakkı bulunduğunu, hizmet sözleşmesi m5/h hükmü ile de sabit olduğu üzere hekimler ile akdedilen iş sözleşmeleri feshedilmiş dahi olsa, hekimlerin işten ayrıldıktan sonraki 2 yıl süre ile iş yeri açmaları yasaktır....
Kayseri Şubesine 160 metre uzaklıkta olduğunu, davalı tarafından rekabet yasağı kanununa uymadığını, madde 446'da aykırı davranışların sonuçları düzenlendiğini, hükme göre rekabet yasağına aykırı davranın işçi, bunun sonucu olarak işverenin uğradığı bütün zararları gidermekle yükümlü olduğunu, somut olayda da sözleşmede geçersiz sayılmayı gerektirir haksız şart bulunmadığını, rekabet yasağı kaydı taşıyan hükmün geçerli olduğunu, bu sebeple müvekkili şirketin işçiden cezai şart ve uğradığı diğer tüm maddi ve manevi zararları isteme hakkı bulunduğunu, hizmet sözleşmesi m5/h hükmü ile de sabit olduğu üzere hekimler ile akdedilen iş sözleşmeleri feshedilmiş dahi olsa, hekimlerin işten ayrıldıktan sonraki 2 yıl süre ile iş yeri açmaları yasaktır....
Kanun koyucu, geçerli bir rekabet yasağı anlaşmasının sınırlarını kesin olarak çizmiş, gerekirse hakimin müdahalesini de öngörmüş, bu şekilde yapılan rekabet yasağı anlaşmasını ihlal eden işçiyi de işverenin zararlarını tazmin yükümlülüğü altına almıştır. Böyle bir durumda işveren, işçinin rekabet yasağını ihlal ettiği olgusunun yanında, bu nedenle bir zararının da oluştuğunu kanıtlayarak tazminat talep edebilecektir. Görüldüğü üzere, işçi ve işverenin, TBK'nın 445. maddesindeki sınırlar içinde kalmak kaydıyla, rekabet yasağı anlaşması yapmalarına yasal bir engel yoktur. Zaten cezai şartın amacı da zararın tazminidir. Ancak borçlu, cezai şart ödemeyi taahhüt etmişse, artık alacaklı herhangi bir zarara uğradığını iddia etmek veya zararının kapsamını ispat etmek zorunda kalmadan, tazminat elde etmek imkanı bulacaktır....
Kanun koyucu, geçerli bir rekabet yasağı anlaşmasının sınırlarını kesin olarak çizmiş, gerekirse hakimin müdahalesini de öngörmüş, bu şekilde yapılan rekabet yasağı anlaşmasını ihlal eden işçiyi de işverenin zararlarını tazmin yükümlülüğü altına almıştır. Böyle bir durumda işveren, işçinin rekabet yasağını ihlal ettiği olgusunun yanında, bu nedenle bir zararının da oluştuğunu kanıtlayarak tazminat talep edebilecektir. Görüldüğü üzere, işçi ve işverenin, TBK'nın 445. maddesindeki sınırlar içinde kalmak kaydıyla, rekabet yasağı anlaşması yapmalarına yasal bir engel yoktur. Zaten cezai şartın amacı da zararın tazminidir. Ancak borçlu, cezai şart ödemeyi taahhüt etmişse, artık alacaklı herhangi bir zarara uğradığını iddia etmek veya zararının kapsamını ispat etmek zorunda kalmadan, tazminat elde etmek imkanı bulacaktır....
