"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MURİS MUVAZAASI HUKUKSAL NEDENİNE DAYALI ALACAK Taraflar arasında görülen muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı alacak davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar, davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...' ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı bedel, birleştirilen dava belirlenecek bedelin denkleştirici adalet kuralı gereğince uyarlanması isteklerine ilişkindir. Davacılar, asıl davada, 12/10/1973 tarihinde ölen kök muris...'...
Somut olayda, muris muvazaası nedeniyle tapu iptali davaları tenkis davasına göre daha geniş kapsamlı olduğundan öncelikle muris muvazaası nedeniyle tapu iptali davasının incelenmesi gerekmektedir. Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa,niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türü dür. Söz konusu Muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davalının cevap dilekçesinde tanık deliline dayanmamasına rağmen tanık dinlendiğini, muvafakatlarının olmadığını, halbuki davada muris muvazaası şartlarının oluştuğunu, dinlenen tanıklar ile iddialarının ispatlandığını, murisin mal kaçırma kastıyla hareket ettiğini sabit olduğunu, davalının bedel ödemediğinin de sabit olduğunu, belirterek ilk dereceli mahkeme kararının kaldırılmasına ve davalarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili istinaf başvurusuna cevap dilekçesinde özetle; verilen karara karşı ileri sürülen istinaf itirazlarının yasal dayanaktan yoksun olduğunu belirterek itirazın reddine karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davacının miras payı oranında açılan tapu iptal tescil isteğine ilişkindir....
Bölge Adliye Mahkemesince; takip dayanağı ilamda, uyuşmazlığın özünde ilama konu taşınmazın mülkiyet devrinde muris muvazaası olduğundan taşınmazın aynının tartışıldığı gerekçesiyle, ilamın kesinleşmeden takibe konulamayacağı sonucuna varılmış ise de; taşınmazın satılmış olması nedeniyle davanın tazminat davası olarak açılması ve sonucunda da tazminata hükmedilmesi karşısında taşınmazın aynının ihtilaflı olmadığının ve ilamın kesinleşmeden infaz edilebileceğinin kabulü gerekir. Bununla birlikte; borçlunun istinaf dilekçesinde emsal olarak sunduğu Dairemizin 30.9.2021 tarih ve 2021/3801 E. - 2021/8226 K. sayılı ilamının, ilişkili olduğu takip konusu ilamda takip konusu taşınmaz yönünden bedele hükmedilmiş ise de, bir kısım taşınmazlar yönünden de tapu iptal ve tescile karar verilmiş olması nedeniyle işbu şikayette emsal olamayacağı değerlendirilmiştir....
Dava; muris muvazaası hukuksal sebebine dayalı alacak talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde davanın vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuksal sebebine dayalı olduğu ve davanın ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, davacılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Davada dayanılan maddi olaylar bakımından birkaç hukuki nedenin bir arada gösterilmesinde ilke olarak usûl ve yasaya aykırı bir yön yoktur. Nitekim Hukuk Genel Kurulunun 11/04/1990 tarihli, 1990/1- 152 esas-1990/236 karar sayılı kararında da aynı husus benimsenmiştir. Fakat dava dilekçesinde açıkça belirtildiği üzere dava dilekçesinde birden fazla hukuki sebebe dayanılmamış, açıkça muris muvazaası hukuksal sebebine dayalı olduğu belirtilmiştir. Nitekim ön inceleme duruşmasında da uyuşmazlığın muris muvazaası hukuksal sebebine ilişkin olduğu belirtilmiş ve taraflarca bu husus kabul edilerek imza altına alınmıştır....
Muris muvazaası yönünden yapılan inceleme; 1.4.1974 gün ve 1/2 sayılı İBK’nda sözü edilen muris muvazaasında, mirasbırakan ile sözleşmenin karşı tarafı malın temliki hususunda anlaşmakta, ancak görünüşteki sözleşmenin niteliğinin değiştirilmektedir. Dolayısıyla muris muvazaası aynı zamanda tam muvazaa niteliğindedir. Muris muvazaasında mirasbırakan ile karşı taraf arasında yapılan muvazaa anlaşması mevcut olup, amaç mirasçıları aldatmaktır. Bu muvazaa türünün bünyesinde iki farklı sözleşmenin yer alması nedeniyle nisbi muvazaa niteliğindedir. Çeşitli şekillerde ortaya çıkar; gerçekte bağış olan işlemi satım sözleşmesi gibi, gerçekte bağışlamasına karşın ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi....
nin 217 sayılı parselin ifrazı sonucu oluşan 960 sayılı parseli üzerinde bırakarak, 961 sayılı parseli üçüncü kişiye sattığını ileri sürerek, asıl davaya konu 960 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak miras payları oranında tapu iptal ve tescil; birleşen davaya konu 961 parsel sayılı taşınmaz yönünden tazminat isteğinde bulundukları; dava dilekçesi içeriğine göre, davacıların, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine birlikte dayandıkları anlaşılmaktadır. Hemen belirtilmelidir ki, davada dayanılan maddi olaylar bakımından birkaç hukuki nedenin bir arada gösterilmesinde ilke olarak usul ve yasaya aykırı bir yön yoktur. O halde, davada, ehliyetsizlik hukuki sebebi yanında, muris muvazaası hukuksal nedeninede dayanıldığına göre, hukuki ehliyetin kamu düzeni ile ilgili olması sebebiyle mahkemece kendiliğinden gözetilerek, önemine binaen öncelikle inceleme yapılması gerekeceği kuşkusuzdur....
Sayılı ilamı ile bozulması ve Mersin 3.İcra Hukuk Mahkemesi'nin 16/12/2021 tarih ve 2021/849 Esas 2021/913 Karar sayılı kararına karşı istinaf kanun yoluna davacı vekili tarafından başvurulmuş olması üzerine dosya incelendi; DAVA: Davacı borçlu T1 vekili dava dilekçesinde özetle; alacaklı tarafından Mersin 5.İcra Müdürlüğünün 2021/8729 sayılı dosyasından müvekkil hakkında ilamlı takip başlatıldığını, takibin dayanağı Mersin 12.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/138 esas sayılı dosyasının "muris muvazasından kaynaklanan tazminat" davası olup verilen karar tazminat kararı olsa da taşınmazın aynından kaynaklanan bir tazminat olduğunu, tazminat kararının verilmesi için taşınmazın muris tarafından muvazaalı olarak davalıya devredildiği davalının da taşınmazı üçüncü kişiye sattığı gerekçesi ile tazminata hükmedildiğini, bu haliyle davanın taşınmazın aynından doğan ihtilaftan kaynaklandığını, HMK. 367/2 maddesi gereğince taşınmazın aynına ilişkin kararlar kesinleşmedikçe icra takibi yapılamayacağını...
Dosya kapsamına göre; dava konusu taşınmaz tapuda davalı tarafından bizzat önceki malikinden edinilmiştir, dolayısıyla muris hiç bir zaman çekişme konusu olan ve davalı adına kayıtlı taşınmazın tapuda maliki olmamıştır. Davacının iddiası davalı adına kayıtlı taşınmazın bedelinin muris tarafından ödendiği olduğuna göre iddianın ispatlanması halinde doğrudan davalı adına tescil edilen taşınmazın parasının ödenmesi menkul bağışı niteliğindedir. Muris kendi adına kayıtlı olan bir taşınmazı gizli olarak bağışlamakla birlikte resmi işlemde satış, ölünceye kadar bakma akti vb bir sebeple temlik etmiş olsaydı olayda yukarıda ilkeleri belirtilen muris muvazaası hükümlerinin uygulanma imkânı olacaktı....
Muris Muvazaası ve Tazminat Uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nispi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada mirasbırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir....
