Yükleniciden bağımsız bölüm satın alımına ilişkin sözleşmelerde yüklenici ancak kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereği hak ettiği taşınmazı devretme yetkisine haiz olup, sözleşmenin tarafı olmayan davalı T5 Ltd. Şti'nin yetkisi olmadığı halde iş bu davaya konu satış sözleşmesini yüklenici olarak imzaladığı sabit olmakla, bu durumda sözleşmenin geçerli olduğundan bahsedilemez. Bu sebeple ilk derece mahkemesi tarafından tapu iptal ve tescil yönünden davanın kabulüne karar verilmiş olması hatalıdır. Kural olarak geçersiz sözleşmelere istinaden herkes verdiğini geri isteme hakkına sahiptir. Dolayısıyla davacının ikincil talebi tazminat isteği değerlendirildiğinde; davacı ile davalı T5 Ltd. Şti arasında imzalanan sözleşmede taraflar arasında (davacının dava dışı Muzaffer Dinçer'e yaptığı ödeme ve dava dışı Muzaffer'in davalı şirkete verdiği çeke istinaden) alacak verecek ilişkisi kalmadığı belirtilmiştir....
Hukuk Dairesi tarafından, taraflar arasındaki sözleşme hükümleri, sözleşmenin ekleri ve fiyat farkına ilişkin Bakanlar Kurulu kararına göre fiyat farkı istenemeyeceğinin açık olduğu, sözleşmenin uyarlanması yoluyla fiyat farkı istemine gelince; sözleşmenin yapılmış olduğu tarihteki ülkenin ekonomik ve siyasi durumu, sözleşmenin süresi ve niteliği, asgari ücretin önceki yıllardaki artış oranı ile 2016 yılındaki artış oranı arasındaki fark ile Hazinenin 6661 sayılı Kanun ile özel sektör işverenlerine yaptığı ve davacının da yararlandığı SGK prim desteği ve yüklenicinin sözleşmenin tümüne göre asgari ücret artışı nedeniyle katlanmak zorunda kalacağı tutar dikkate alındığında, sözleşmenin yapıldığı tarihte, karşılıklı edimler arasındaki dengenin, sonradan şartların değişmesi ile büyük ölçüde davacı aleyhine katlanılamayacak derecede bozulduğunun ve sözleşmenin temelinden çökmüş sayılacağının kabulüne olanak bulunmadığı gerekçesi ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...Asliye Hukuk Mahkemesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin uyarlanması davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili Av. ... geldi. Hazır bulunanın sözlü beyanı dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira bedelinin uyarlanması istemine ilişkindir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nin 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava, TBK'nun 138.maddesine dayalı aşırı ifa güçlüğü sebebiyle açılan kira bedelinin uyarlanması talepli bir dava olup derdesttir. İlgi maddenin gerekçesinde de; “Bu yeni düzenleme, öğreti ve uygulamada sözleşmeye bağlılık (ahde vefa) ilkesinin istisnalarından biri olarak kabul edilen "işlem temelinin çökmesi"ne ilişkindir. İmkânsızlık kavramından farklı olan aşırı ifa güçlüğüne dayanan uyarlama isteminin temeli, TMK'nun 2. maddesinde öngörülen dürüstlük kurallarıdır. Ancak, sözleşmenin değişen koşullara uyarlanması ya da dönme hakkının kullanılması, şu dört koşulun birlikte gerçekleşmesine bağlıdır. a.Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmış olmalıdır....
Davalı arsa sahipleri vekili cevabında, sözleşmenin ifasının imkansız hale gelmesinde müvekkillerinin kusurlarının olmadığını, belediyece imar şartlarının değiştirildiğini savunarak, davanın reddini talep etmiştir. Mahkemece verilen ilk kararda, davacı arsa sahiplerinin sözleşme şartlarının yeni duruma uyarlanması için açılan davanın da derdest olduğunun anlaşıldığını, ancak bu davanın sonucunun beklenmesinin eldeki bu davayı uzatacağını, öte yandan yapılan işin arsa sahiplerinin işine de yaramayacağı için davalıları sebepsiz zenginleştirmediği belirtilmiş ve dava reddedilmiştir. Bu kararın davacı yüklenici tarafından temyizi üzerine, 15. Hukuk Dairesi'nin 17.05.2007 tarihli ilamında, davalı arsa sahiplerinin sözleşmenin yeni şartlara uyarlanması için açtıkları davanın işbu dava ile irtibatlı olduğu belirtilerek her iki davanın birleştirilmesi gerektiği yönünden karar bozulmuştur....
Tapu devri gerçekleştirildiğine göre sözleşmenin geçersiz olduğundan söz edilemez. Sözleşmede dairenin en geç 36 aylık sürede anahtar teslimi olarak teslim edileceği kararlaştırılarak sözleşmenin 3.4 maddesinde “Satıcı,sözleşme tarihinden itibaren 36 aylık sürede, işbu satılanı,alıcıya teslim etmediği taktirde,gecikilen her ay için,satılanın aylık kira bedeli tutarını tazminat olarak, alıcıya ödeyecektir.” hükmü düzenlenmiştir. Anılan sözleşme hükmü gereğince davacı,en geç teslim tarihi olan 29.10.2007 tarihinden fiili teslim tarihine kadar işleyecek kira bedeli tutarında tazminat isteyebilir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının sözleşmenin uyarlanması talebine dayanak olarak ileri sürdüğü asgari ücret artışları, sendikal gelişmeler, toplu iş sözleşmesi gibi durumların ilgili yasal mevzuatlar çerçevesinde gerçekleşen olağan süreçler olduğu, davacı tarafça işçilere ödenen ücretlerde olağanın dışında bir artışın olmadığı, üniversitenin bölünmesi nedeniyle sözleşme kapsamındaki iş azalışının davacının marjinal karını azaltacak etkide olmasına rağmen bu durumun aynı zamanda davacı bakımından yemek üretim malzeme maliyeti, pişirim giderlerini de azaltıcı etkilerinin olduğu, ekonomik gelişmelere bağlı fiyat artışlarının öngörülemeyen ve öngörülmesi beklenmeyen olağanüstü nitelikte olmadığı, davacının tacir olması nedeniyle basiretli bir iş adamı gibi hareket etme yükümlüğünün bulunduğu, sözleşmenin uyarlanması için gerekli yasal şartların oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. IV....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak, sözleşmenin feshi, tapu iptali ve tescil davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
KARAR Davacı, murisi-babası .. . ile aralarında evvelce var olan alacak-borç ilişkisi nedeniyle, Düzce ili Darıcı mahallesi 164 parsel sayılı taşınmaz üzerinde lehine 1981 yılında 5.000.000,00 TL bedelle konulmuş olan ipotek alacak bedelinin günün koşullarına uyarlanması yoluyla bugünkü değerinin tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, ön inceleme aşamasında, “davacının eda davası açmak mümkün iken ayrı bir tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmadığından hukuki yarar yokluğu nedeniyle” davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Hukukumuzda sözleşmeye bağlılık ( Ahde Vefa-Pacta Sund Servanda ) ve sözleşme serbestliği ilkeleri kabul edilmiştir. Bu ilkelere göre, sözleşme yapıldığı andaki gibi aynen uygulanmalıdır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin uyarlanması davasının yapılan yargılaması sırasında ihtiyati tedbir ara kararının kaldırılmasına ilişkin talebin reddine dair kararın süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere göre yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, 1.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
