Borçlar Kanununun 55. maddesi gereğince adam kullananın sorumlu tutulabilmesi için, kendisinin kusuru şart olmadığı gibi, kullandığı adamın dahi kusuru kanuni şartlardan değildir. Bu noktada, Borçlar Kanununun 55. maddesinde düzenlenen “adam çalıştıranın sorumluluğu” için, somut olayda “adam çalıştırma ilişkisi” ile “çalıştırılanın hizmetini yerine getirirken hukuka aykırı bir eylemle zarar vermesi” unsurlarının gerçekleşmesi zorunludur. Adam çalıştırma ilişkisi için çalıştırılanın, çalıştıranın buyruğu altında olması, onun gözetiminde işi yapması ve onun talimatıyla bağlı bulunması gerekir. Özellikle eser sözleşmelerinde, yüklenici kendi hesabına ve kendi sorumluluğu altında çalışır; iş sahibine bağımlı durumda değildir. Ne var ki yüklenici, iş sahibinin gözetimi altında ve onun talimatına uyarak çalışıyorsa, bu durumda Borçlar Kanununun 55. maddesi anlamında “çalıştırılan” niteliğini taşıdığı her türlü duraksamadan uzaktır....
sebebiyet veren kazanın gerçekleştiği servis aracında herhangi bir teknik kusurun olmadığının İTÜ teknik heyet raporuyla sabit olduğunu, Tüm bunların yanı sıra müvekkili T12 ile müteveffa arasına bir iş ilişkisinin var olduğu tarafımızca asla kabul edilmemekle birlikte olayın iş kazası olarak nitelendirilmesi (müteveffa müvekkilinin çalışanı değildir.) ve müvekkili adam çalıştıranın sorumluluğuna gidilmesinin hukuki normlar karşısında çelişki yarattığını,bununla birlikte adam çalıştıranın sorumluluğundan kurtulma şartlarının somut olayda olmasına rağmen gerekçeli kararda hiçbir şekilde dikkate alınmaması nedeniyle işbu karara itiraz ettiklerini, Müvekkili Savaş halıcı'nın meydana gelen kazada herhangi bir kusur ve sorumluluğunun olmadığını belirtmekle birlikte haksız fiil nedeniyle hükmedilen manevi tazminat miktarının davacıların sebepsiz zenginleşmesine mahal verecek miktarda olmaması ve davalı yönünden ise davalının fakirleşmesine neden olacak miktarda olmaması gerektiğini...
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve BK. 55. maddesine gereği adam çalıştıranın istihdam ettiği kişinin fiilinden sorumlu olup aksinin kabulünü gerektirir derecede dikkat ve ihtimam gösterdiğini kanıtlayamamasına göre, davalı ... ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun bulunan hükmün ONANMASINA, ve aşağıda dökümü yazılı 337.05 YTL kalan onama harcın temyiz edenden alınmasına 26.6.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Adam çalıştıran, işlerinin görülmesi için üçüncü bir kişinin hizmetine başvuran, onun hizmetinden yararlanan, onun üzerinde denetim ve gözetim yetkisi olan kişidir. İşveren kavramından daha geniş kapsamlıdır. Gördürülecek işin geçici veya sürekli ücret karşılığı yahut karşılıksız olması mümkündür. Adam çalıştıranın sorumlu tutulabilmesi için; zararın çalışanın hukuka aykırı eyleminden doğması ve zarar ile çalışanın eylemi arasında uygun illiyet bağının bulunması yeterlidir. Somut olayda; davalı ...’nin, diğer davalı ...’yu çalıştıran kişi olarak objektif özen yükümlülüğünü yerine getirmediğinden, iş yerinde meydana gelen dava konusu haksız fiil nedeniyle, B.K.'nın 55. (T.B.K. 66.) maddesi hükmü gereğince, davalılardan ... ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması gerekirken, yanılgılı gerekçe davalılardan ... yönünden davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın açıklanan nedenlerle bozulması gerekmiştir....
Bu madde gereğince, adam çalıştıranlara genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü yüklenmiş ve adam çalıştıranın bir özel hukuk ve bağımlılık ilişkisi içerisinde çalışanlarının kendilerine bırakılan işleri gördükleri sırada hukuka aykırı bir fiille üçüncü kişilere vermiş oldukları zarardan sorumluluğu düzenlenmiştir. Buna göre adam çalıştıranın sorumluluğu, kusursuz sorumluluk türlerinden özen sorumluluğudur. Başka bir deyişle adam çalıştıranın sorumluluğunun kaynağı, adam çalıştıranın çalışanlarını seçerken ve onları çalıştırırken çalışanlar üzerindeki denetim ve gözetim ödevini yerine getirmemesine, kanun tarafından kendisine yükletilen bu tür objektif bir ödevi ihlal etmesine dayanmaktadır (Eren, Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2017, s. 643). Adam çalıştıran, yapılacak iş için uygun fikri, mesleki bilgi ve yeteneklere sahip bir kişi seçmekle yükümlüdür....
Adam çalıştıranın bu en basit tedbirlere başvurmaması objektif özen görevini açıkça kötüye kullandığını kanıtlayan deliller olarak kabul edilmektedir. Adam çalıştıranın sorumluluktan kurtulabilmesi için, gerekli özeni göstermiş olması halinde de zararın gerçekleşeceğini ispat etmesi gerekecektir. Bilindiği üzere adam çalıştıranın sorumluluğu bir kusur sorumluluğu olmayıp, olağan sebep sorumluluğudur. Burada yasa ile adam çalıştırana genel nitelikte objektif bir özen yükümlülüğü, bir gözetim ödevi yüklenmiştir. Adam çalıştıranın sorumluluğu kendisinin veya emrinde çalışan yardımcı kişinin kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın, kusurdan bağımsız olarak doğmaktadir. Bu halde yukarıda sözü edilen objektif özen yükümlülüğünün ihlaliyle meydana gelen zarar arasında, uygun illiyet bağının bulunması yeterli kabul edilmektedir....
Tüm Dosya Münderecatı Kapsamında; TBK madde 66'da adam çalıştıranın sorumluluğu düzenlenmiştir. Adam çalıştıranın sorumluluğu başlıklı TBK' nın 66.maddesi, ----- verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. ----- ilgili talimat verirken,--- doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz. Bir işletmede--- düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür. ----, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir." şeklinde düzenlenmiştir. TBK 61. maddesine göre “birden çok kişi birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu oldukları takdirde haklarında müteselsil sorumluluğa ilişkin hükümler uygulanır....
Şti. yönünden ise adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğuna dayalı tazminat istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2022 tarihinden itibaren geçerli 1047 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 3. Hukuk Dairesi iş bölümünün 1. maddesinde; "Tarafların sıfatına bakılmaksızın (tacirler dahil), haksız eylemden kaynaklanan (suç teşkil eden eylemler, haksız haciz, haksız ihtiyati tedbir, haksız şikayet vb. Dahil) davalar nedeniyle verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi'ne aittir. Somut olayda; kusurlu sorumlu davalı ile kusursuz sorumlu davalı aleyhine birlikte dava açılmıştır. Aslolan kusur sorumluluğudur. Öncelikle değerlendirilmesi gerekir. BENZER BİR DOSYADA DAİREMİZİN 02/07/2020 TARİH VE 2020/460- 729 E.K....
Buna göre adam çalıştıranın sorumluluğu, kusursuz sorumluluk türlerinden özen sorumluluğudur. Başka bir deyişle adam çalıştıranın sorumluluğunun kaynağı, adam çalıştıranın çalışanlarını seçerken ve onları çalıştırırken çalışanlar üzerindeki denetim ve gözetim ödevini yerine getirmemesine, kanun tarafından kendisine yükletilen bu tür objektif bir ödevi ihlal etmesine dayanmaktadır (Eren, Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2017, s. 643). Adam çalıştıran, yapılacak iş için uygun fikri, mesleki bilgi ve yeteneklere sahip bir kişi seçmekle yükümlüdür. Seçeceği yardımcı kişinin yapacağı iş için vasıflı, yeterli eğitim görmüş, yeni bilgi, yöntem ve tekniği özümsemiş ve izlemiş olmasını arayacaktır. Adam çalıştıranın sorumluluğu bir kusur sorumluluğu olmadığı için sorumluluk, kendisinin veya emrinde çalışan yardımcı kişinin kusurlu olup olmamasına bakılmaksızın, kusurdan bağımsız olarak doğmaktadır....
Dava konusu kazaya karışan iş makinesi sürücüsü T5 davacı yönünden “adam çalıştıran” olarak değerlendirilmesi gerektiği söylenebilir. 6098 sayılı TBK'nun 66. maddesinde adam çalıştıranın sorumluluğu; "MADDE 66- Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz. Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir." şeklinde düzenlenmiştir....
