Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Davacı ... almış olduğu kamulaştırma kararına dayanarak davalıya ödeme yapmış, ancak ödemenin dayanağı olan kamulaştırma kararının İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesi ile yapılan ödeme sebepsiz kalmıştır. Bu durumda davacı ancak ödediği satış bedelini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebilir. Ayrıca, zamanaşımı borcun muaccel olması ya da ifanın imkansız hale geldiği tarihte başlar. Taşınmazın zilyetliği alıcıya (davacı Belediyeye) devredilmiş ise, zilyetlik devam ettiği sürece zamanaşımı işlemeye başlamaz....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü: -K A R A R- Davacı vekili, davalının yolcusu olduğu, müvekkiline sigortalı aracın kazasında araç içinde yolcu olarak bulunan davalının yaralandığını ve malul kaldığını, davalının zararlarının hem müvekkilince hem de sigortalı tarafından karşılandığını, böylece davalının sebepsiz zenginleştiğini açıklayıp ödenen tazminatın iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, toplanan delillere göre, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, trafik kazası nedeni ile ödenen tazminatın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi istemine ilişkindir....
Asliye Hukuk Mah. 2010/125 E. sayılı)Dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davasıdır. Sebepesiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Somut olayda, birleştirilen ... 6. Asliye Hukuk Mah. 2010/125 E. sayılı dosyasının davacıları tarafından, karıştıkları trafik kazasında yaralanan ...'ün hastane masrafları için imzaladıkları senet karşılığında hastaneye 11.800 TL ödeme yapılmış ve ceza yargılaması sonunda (birleştirilen ... 6....
Bu kapsamda uyuşmazlığın; davanın hukuki niteliğinin belirlenmesi, davanın istirdat davası vasfını haiz olup olmadığı, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre takip dosyasına yapılan ödemenin tahsili istemine cevaz verilip verilemeyeceği hususlarında toplandığı anlaşılmıştır. Somut olayda davacı taraf, davasının TBK'da düzenlenen sebepsiz zenginleşme davası olduğunu ileri sürmekte olup davalı taraf istirdat davası olduğunu savunmaktadır. Bununla birlikte bir davada anlatım taraflara, nitelendirme ise HMK'nın 33. maddesi ışığında mahkemeye aittir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- Davacı ... ve arkadaşları dava dilekçesinde, çekişmeli taşınmaz hakkında tapu iptali ve tescil talebi ile dava açmış, yargılama sırasında ise davayı tapu iptali ve tescili, bu talep yerinde görülmediği takdirde ise sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı olarak tazminat isteği olarak ıslah etmiştir. Mahkemece önceki tarihli karar ile tapu iptali ve tescil isteğinin reddine, tazminat isteğinin ise kısmen kabulüne karar verilmiş olup; davacı yanların temyizi üzerine Dairece tapu iptali ve tescil istemine ilişkin temyiz isteklerinin reddine karar verilmiştir. Şu halde tapu iptali ve tescili istemine ilişkin hükmün kesinleştiği kuşkusuzdur....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sebepsiz zenginleşme nedeniyle tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü. - K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir. Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....
Önemle belirtmek gerekir ki, burada bir istihkak davası değil, olağan bir para, tazminat davasıdır. Böylece; birşeyin sebepsiz zenginleşme teşkil ettiğini bildiği halde onu alan bir üçüncü kişiye karşı sebepsiz iktisap davası ileri sürülemez. Sözleşme ilişkisinin bulunduğu dava dışı .... ile davacı arasındaki ilişki yerine sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı davanın açılmasının mümkün olmayacağı açıktır. Hemen belirtelim ki, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir....
Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Eldeki davada, davacı taraf, davalıya olan borcuna karşılık lehtar kısmı boş bir şekilde vermiş olduğu bono senetlerini ödemesine rağmen, davalının senetleri iade etmemesinden ve senetleri de üçüncü kişilere vermiş olmasında dolayı senedi elinde bulunduran üçüncü kişi tarafından başlatılan takibe ödeme yapmak zorunda kaldığını, senedin iki defa ödenmesinden dolayı senetlerin verildiği davalının sebepsiz zenginleşmiş olduğunu ileri sürerek, üçüncü kişiye ödeme yapmak zorunda olduğu icra dosyasındaki borcun davalıdan sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsilini istemektedir. Ayrıca aleyhine haksız olarak başlatılan takipte mal varlığının haciz konulması nedeniyle itibarının sarsıldığını belirterek de manevi tazminat istemiştir....
-2- Mahkemece, davacı şirketin borçlu olmadığı bir parayı ödemesi sebebi ile sebepsiz zenginleşme yaratmış olduğunun öne sürülebileceği, ancak bu durumda sebepsiz zenginleşenin icra dosyası borçlusu olan... Boya ve Kimya San. Tic. A.Ş. olduğu, sebepsiz zenginleşme iddiasının davalı ....'ye karşı ileri sürülemeyeceği, bu davalı yönünden davanın husumetten reddi gerektiği, manevi tazminat istemi yönünden ise; haciz ile ödemenin elde edilmiş olduğu, hukuka aykırı yapılmış bir eylem olmadığı, haciz işleminde kusurlu hareketin tespit edilemediği gerekçeleriyle; iadesi istenilen para ile ilgili olarak .... Faktoring Hizmetleri A.Ş. yönünden davanın husumetten reddine, manevi tazminat taleplerinin ise esastan reddine karar verilmiştir. Dosya kapsamından; dava dışı... İzolasyon Boya Elk. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 30/09/2012 tarihinde ".... Boya ve Kimya Sanayi Tic. A.Ş." adına 13.000,00 TL bedelli bir çek keşide edildiği, çekin davalı......
Davalı, sebepsiz zenginleşme olmadığını, muhdesatlar nedeniyle kazançlarının olmadığını, davacının sanayi tesisi oluşturmak amacıyla taşınmazı satın aldığını ancak taahhüdünü yerine getirmeyerek kendilerini zarara uğrattığını, ihale şartnamesinin 11.maddesi gereğince bedelin iadesini isteyemeyeceğini, taşınmazın amaca aykırı kullanılması nedeniyle tapunun iptaline karar verildiğini, maddi ve manevi tazminat koşullarının oluşmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir....
