Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının sebebi zarar değil, alacaklının (davacının) mal varlığında meydana gelen eksilmedir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Davacının da dilekçesinde belirttiği üzere, dava konusu taşınmaz ilişkin ortaklığın giderilme davası kesinleşmiş, ancak taşınmaz henüz satılmamıştır. Sebepsiz zenginleşme durumu taşınmazın satılıp, bedelinin davalılar tarafından alınması durumunda gerçekleşecektir. Bu durumda, davacının bu davayı açmakta hukuki yararı bulunmayıp, davanın bu nedenle reddi gerekir ise de, sonuç itibariyle doğru olan hükmün ONANMASINA, TL bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, 06/11/2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Bu durumda davalı Hazine ve dava dışı ...... davacılar aleyhine sebepsiz zenginleştiği tartışmasızdır. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme ...... meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır....
Davalı vekili, sebepsiz zenginleşme davasının süresinde açılmadığını, müvekkilinin davacıya borcu olmadığını, davacının ciro silsilesinde de yer almadığını bildirerek davanın reddi ile %40 tazminatın davacıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, toplanan delillere göre, zamanaşımı itirazı reddedilerek, 31.08.2006 keşide tarihli çekte usulüne uygun bir devir bulunmadığından davacının meşru hamil olmadığı, ayrıca bu çekte keşide yeri yazılı olmadığından kambiyo senedi vasfında olmadığı, bu hali ile TTK.nun 644.maddesinde yazılı sebepsiz zenginleşme davasına konu olmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle bu çek yönünden davanın reddine; 31.07.2006 tarihli çek yönünden ise, davacının meşru hamil olduğu ve davalının sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlayamadığı, alacağın likit olduğu ve davacının kötüniyetli olduğunun ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın 31.07.2006 keşide tarihli çek yönünden kabulüne, itirazın iptaline karar verilen 5.285....
nun 77-82.maddeleri) gereğince, sebepsiz zenginleşme; ortaklığın giderilmesi yoluyla satışın yapıldığı ve bina dahil satış bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle hükmedilecek miktar, bina ve muhtesatın satış tarihinde taşınmazın değerinde meydana getirdiği artış oranında olmalıdır. Diğer bir deyimle, taşınmaz mal üzerinde davacıların murisinin bu bina ve muhtesatı yapmış olsa idi kaç liraya satabileceği bilirkişiye tesbit ettirilmeli ve bilirkişinin bildireceği değerle binalar dahil yapılan satışta elde edilen satış parası içinde bulunan binalara ait kısım ve bundan davalıların payına isabet eden bölüm, orantı yapılarak hesaplanmalıdır....
Hukuk Dairesi ve mahkeme direnme kararında davanın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiğini kabul etmiştir. BK 61. ve 62 maddelerince haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının mal karşılığında veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. Sebepsiz zenginleşmeden söz edebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Sebepsiz zenginleşen aleyhine zenginleştiği tarafa karşı asgari geri verme borcu altındadır. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya ikinci derecede (tabi nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Mal varlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelmez....
İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülemez. Zira vücuda getiren paydaş tarafından kullanılan muhdesatın, diğer paydaşlara herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Daha açık deyişle, sebepsiz zenginleşme; satışın yapılıp bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. İyileştirmeden doğan sebepsiz zenginleşme nedeniyle hükmedilecek miktar, iyileştirmenin satış tarihinde taşınmazın değerinde meydana getirdiği artış oranında olmalıdır....
------Davacı tarafça sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayanarak keşideci hakkında alacak talebinde bulunması durumunda ispat külfeti keşidecinin olup keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamakla yükümlüdür....
------Davacı tarafça sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayanarak keşideci hakkında alacak talebinde bulunması durumunda ispat külfeti keşidecinin olup keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamakla yükümlüdür....
nun 1007. maddesine göre açılan tazminat (mahkemenin nitelindirmesine göre belediye yönünden de sebepsiz zenginleşme) davasıdır. 4. Hukuk Dairesi tarafından sebepsiz zenginleşmeye ilişkin olduğu gerekçesiyle 17/01/2014 tarih ve 629-489 sayılı kararla 3. Hukuk Dairesinin görevli olduğuna, 3. Hukuk Dairesi tarafından da 2/B kapsamında bulunması nedeniyle 26/05/2014 tarih ve 1268 - 8093 sayılı kararla Dairemizin görevli olduğuna karar verilmiştir. SONUÇ: Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 27/01/2011 tarih ve 2011/2 sayılı kararı gereğince gerekli inceleme yapılıp görevli dairenin belirlenmesi için dosyanın Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmesine 21/10/2014 günü oy birliği ile karar verildi....
HUKUK DAİRESİ DAVA TÜRÜ : TAZMİNAT KANUN YOLU : TEMYİZ Dava sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı tazminat istemine ilişkin olup, temyiz inceleme görevi Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun Hukuk Daireleri arasındaki iş bölümüne ilişkin 23.1.2020 tarih 1 sayılı kararı ile Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'ne ait bulunmasına karşın daha önce Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın görevsizlik kararı ile dosya Dairemize gönderilmiş olmakla, görevli Dairenin belirlenmesi bakımından dosyanın 6723 sayılı Kanunla değişik 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 60/2 maddesi uyarınca Hukuk İş Bölümü inceleme Kurulu’na GÖNDERİLMESİNE, 18.05.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi....
