DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 341 ve devamı maddeleri uyarınca ve özellikle istinaf incelemesinin kapsamının öngörüldüğü 355. maddeye göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf incelemesi istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Dava TBK'nun 19. Maddesi ve İİK 277. ve devamı maddelerine dayalı olarak davalılar arasında yapılan satış işleminin iptaline yönelik tasarrufun iptali isteminden ibarettir. 04.06.1958 gün ve 15/6 sayılı İBK'da da belirlendiği gibi, HMK'nın 24/1, 25, 26, 30 ve 33. (HUMK'nın 74, 75 ve 76.) maddeleri gereğince hakim, tarafların ileri sürdükleri maddi vakıalar, bunlara bağlı netice-i taleplerle bağlı ve fakat hukuki tavsiflerle bağlı olmayıp, kanunları re'sen uygulamakla ve neticeye vardırmakla yükümlüdür....
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: Samsun 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/518 esas, 2022/422 karar sayılı kararında:" Davacı taraf dava dilekçesinde İİK m.277 vd hükümlerine dayandığını belirtmiş iken, hukuki nedenler kısmında TBK m.19 hükmünü de belirtmiş ise de, son olarak davacı vekilince 08.09.2022 tarihli duruşmada davanın İİK m.277 ye dayandığı bildirildiğinden, Mahkememizce de bu yönde inceleme yapılmıştır. ( Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi 2022/1444 E. 2022/1723 K. ; Mahkemece davanın hangi hukuki nedene dayalı olarak açıldığı nitelendirilerek o yönde inceleme ve değerlendirme yapılmalıdır. Çünkü İİK 277 ve TBK 19 dayalı davaların yargılama usülleri farklıdır. Her iki sebebe dayanılarak terditli talepte de bulunulamaz. Bu nedenle yargılama usulleri farklı olan bir davayı hem İİK 277 ve devamı md. göre hemde BK 19. md. dayalı olarak değerlendirilerek davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
, Çanakkale ili, Ayvacık ilçesi, Koyunevi Mah., Kayabaşı Mevkii, 114 ada, 22 parsel sayılı tarla nitelikte taşınmazın davalı-borçlu T5 diğer davalı T3'ya devrine ilişkin tasarrufun İİK 277 vd maddeleri gereğince iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Şti.ye muvazaalı olarak devrettiğini, taşınmaz üzerine teminatsız olarak ihtiyati tedbir konulmasını, yapılacak yargılama sonucunda icra dosyasında alacağın tahsilinin sağlanması için haciz ve satış yetkisi verilmesini, devir işlemlerini TBK 19, İİK 283/1 maddesi uyarınca iptalini, bu talebin kabul edilmemesi halinde tasarrufun İİK 277 vd. maddeleri uyarınca iptalini talep etmiştir. Davacı vekili 26.01.2023 tarihli dilekçesiyle; dava dilekçesinde tedbir talep ettiğini, mahkemece teminat karşılığında ihtiyati tedbir kararı verildiğini, müvekkilinin maddi durumunun iyi olmadığını, bu sebeple tedbir kararı için hükmedilen teminatı karşılayamadıklarını, adli yardım talebinin kabul edilerek dava konusu taşınmaza tedbir konulmasını talep etmiştir. CEVAP : Davalı Asse ... Ltd....
Ayrıca; -Dava, terditli açılmış olup, öncelikle İİK 277 ve devamı maddeleri gereğince tasarrufun iptali olmadığı halde TBK'nun 19. Maddesine göre tasarrufun muvazaa nedeniyle iptali talep edilmiştir. -Dolayısıyla, İİK'nun 277 ve devam şartlarının oluşmadığı sonucuna varılır ise, bu kez TBK'nın 19 maddesine göre delillerin toplanması ve sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir. Mahkemece, terditli açılan davada, ilk talebin oluşmadığı sonucuna varılmış ise de ikinci talebe göre bir değerlendirme yapılmamış ve karar verilmemiştir. Bu itibarla, yukarıda belirtilen eksikliklerin tamamlanması ve tasarrufun iptal koşullarının değerlendirilmesi, şartlarının oluşmadığı sonucuna varılır ise ikinci talep olan BK'nun 19. Maddesine göre de davanın irdelenmesi gerekmekte olup, ilk derece mahkeme kararının HMK 353/1- a.6 maddesi gereğince kaldırılarak yeniden görülmesi amacıyla dosyanın mahkemesine iadesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Bu bir dava koşuludur. ve hakim re'sen araştırmak zorundadır. Öte yandan haczi kabil ve borca yeter derecede başkaca mal bulunmadığı takdirde bu konuda düzenlenecek haciz tutanağının da aciz belgesi yerine geçeceği aynı kanunun 105. maddesi hükmü gereğidir. (Yargıtay 17. H.D. 18/10/2010 tarih 2010/3843 Esas 2010/8423 Karar) 1- Somut olaya gelindiğinde davacı varlık yönetimi dava dilekçesinde İİK 277 ve TBK 19 maddelerine dayanmakla, TBK 19. Madde gereği aciz vesikasına gerek bulunmasa da, İİK 277 gereği İİK 105. Madde gereği aciz vesikası varlığı davada bulunmalıdır. Ayrıca davacı alacağının doğumu tasarruftan önce olmalıdır....
Gerekçesi; davanın TBK 19 md uyarınca açıldığı, davanın temel konusunun alacak olduğu, bu yüzden taşınmazlara tedbir konulamayacağı, İİK 281/2 md şartları oluştuğu için ihtiyati haciz konulabileceği şeklindedir. Davacı vekili 22/12/2021 tarihinde yeni bir talep dilekçesi vermiştir. Bunun üzerine mahkemece (23/12/2021) tarihli ara kararıyla ihtiyati tedbir talebinin reddine, dava dilekçesinde konu edilmeyen araçlar ve taşınmazlar ile banka hesapları yönünden ihtiyati haciz talebinin reddine, dava dilekçesine konu araç ve taşınmazlar ile şirket hisseleri yönünden ihtiyati haciz şerhi konulmasına karar verilmiştir. Gerekçesi; davanın TBK 19 ve İİK 277 vd md uyarınca açıldığı, davanın temel konusunun alacak olduğu, bu yüzden araç ve taşınmazlara tedbir konulamayacağı, İİK 281/2 md şartları oluştuğu için dava konusu araç ve taşınmazlar ile şirket hisselerine ihtiyati haciz konulabileceği, dava konusu olmayan şeyler yönünden ret kararı verildiği şeklindedir....
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin icra dosyasını temliken aldığını, aldığı tarihte satışlardan haberdar olduğunu, hak düşürücü sürenin öğrenmeden itibaren başlayacağını, ayrıca TBK 19 md uyarınca açılan davalarda hak düşürücü süre olmadığını belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri gözetilerek Dairemizce yapılan incelemede; Dava, İİK 277 ve devamı maddeleri ile TBK 19 md uyarınca tasarrufun iptaline ilişkindir. İİK 277 ve devamı maddeleri uyarınca açılan davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin bulunması gerekir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 01/04/2021 NUMARASI: 2020/580 2021/383 DAVA: Tasarrufun İptali (İİK 277 Ve Devamı) Taraflar arasındaki davada İstanbul Anadolu 5. Asliye Ticaret Mahkemesi ile İstanbul Anadolu 26. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, tasarrufun iptaline ilişkindir. İstanbul Anadolu 26. Asliye Hukuk Mahkemesince, "... Dava ve birleşen davalar, İİK md277 kapsamında limited şirkette hisse devri şeklindeki tasarrufun iptali davasıdır. Limited şirkette hisse devri TTK md.4 kapsamında kaldığından, mutlak ticari dava hakkında aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir. Ayrıca hükümden sonra Mahkememizde birleşen İstanbul Anadolu 2. ASHM'ne ait 2014/270 E. Sayılı dosyada sehven hüküm kurulmadığı anlaşılmıştır....
Bu durumu göz önünde bulunduran kanun koyucu, tasarrufun iptali davasını düzenlemek suretiyle (İİK m. 277- 284), borçlunun, hacizden veya iflasından önceki bir tarihte malvarlığına dahil bazı değerleri hukuken geçerli bir takım tasarrufi işlemlerle malvarlığı dışına çıkarmış olması halinde, aciz vesikası sahibi alacaklıyı ve iflas halinde iflas alacaklılarını korumak maksadıyla tasarrufi işlem konusu malların, belirli şartlar altında tekrar alacaklının cebri icra sahası icine çekilebilmesine veya iflas masasına alınabilmesine imkan tanımıştır. İcra ve İflas Kanununun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz ya da iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık" nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır....
