DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Çorum 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/284 esas, 2023/206 karar sayılı dava dosyasında verilen tapu iptali ve tescil (önalım hakkından kaynaklanan) talebinin kabulüne karşı, davacı vekili ile davalılar vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "......
Hukuk Dairesinin 15.12.2020 tarih, 2020/2581 Esas, 2020/4389 Karar sayılı ilamı ile, davacının isteminin öncelikle tapu iptal ve tescil, olmadığı takdirde tazminata yönelik olduğu gözetildiğinde davanın görüm ve çözüm yerinin adli yargı olduğu gerekçesiyle, hükmün bozulmasına karar verilmiştir. B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar Bozmaya uyan Mahkemece, 25.05.2022 tarih, 2021/18 Esas, 2022/71 Karar sayılı kararıyla; davacının açtığı aynı taşınmaza ilişkin tapu iptal tescil davasında verilen karar ile dava konusu taşınmazın dava dışı ...'...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ÖNALIM NEDENİYLE TAPU İPTALİ VE TESCİL Dava, ön alım (şufa) nedeniyle tapu iptali ve tescili istemine ilişkin olmakla, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun Geçici 14. maddesi ve Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 2015/8 sayılı iş bölümü kararı uyarınca temyiz inceleme görevinin Yargıtay 14. Hukuk Dairesine ait bulunması nedeniyle görevli Dairenin belirlenmesi bakımından dosyanın, 6644 sayılı Kanunla değişik 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60/2 maddesi uyarınca Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE, 05.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Ve 390. Maddeleri gereğince ihtiyati tedbir kararı verilmesine, müvekkilinin yasal ön alım hakkı nedeni ile Samsun ili Çarşamba ilçesi Damlataş Mahallesi Göblenli Mevkii 414 parselde kain taşınmazdaki davalı T3 27/01/2016 tarihinde satış yolu ile iktisap ettiği 79/240 hissesinin iptali ile müvekkili adına tesciline, tapudaki alım satım bedelinin mahkeme veznesine depo edilmesine ve iptal edilen hissenin müvekkili adına tescil edildiğinde davalıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Davanın kabulü ile Antalya ili Kepez ilçesi Kızıllı köyü 29643 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki davalı adına kayıtlı 11/160 hissesine karşılık 5.328,31 m² yerin tapu kaydının iptali ile davacı T1 adına tapuya kayıt ve tesciline, Davacı vekili tarafından depo edilen 112.520,00- TL ön alım bedelinin hüküm kesinleştiği takdirde ve talep halinde davalıya ödenmesine karar verildiği anlaşılmıştır. İleri Sürülen İstinaf Sebepleri: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; ön alım konusu payın dava tarihine göre belirlenen değerinin depo edilmesi halinde davanın kabul edilmesi gerektiğini, yerel mahkemece dava tarihindeki değer üzerinden depo kararı verilmediğini, ön alım bedeli üzerinden harç-gider hesabı yapıldığını, ön alım bedeli olan 112.520 TL üzerinden depo bedeli kararı verilmesine karşın taşınmazın dava tarihindeki değeri üzerinden harç ve yargılama giderlerine hükmedildiğini belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir....
A.Ş tarafından tescil edilen 2013/24400 sayılı “...” markasının hükümsüzlüğü davasının devamı sırasında müvekkilinin müştereken tescil sahibi olduğu “...” markasının %50 hakkının müvekkiline ön alım hakkı kullandırılmadan muvazaalı bir şekilde 300 TL gibi markanın gerçek değerinin çok altında bir bedelle davalı E Uluslararası A.Ş. tarafından diğer davalı ... A.Ş'ne devredildiğini, devrin muvaza ve ön alım hakkı kullandırılmaksızın yapılması karşısında geçersiz olduğunu ileri sürerek, devrin iptaline karar verilmesini istemiştir. Davalı E Uluslararası ...A.Ş vekili, 556 sayılı KHK'da ön alım hakkı bulunmadığını, muvazaa iddiasının da yerinde olmadığını, zira müvekkilinin de markayı 300 TL bedelle devraldığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Davalı ... A.Ş vekili, 556 sayılı KHK'da ön alım hakkı tanınmadığını, muvazaa iddialarının doğru olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir....
Hukuk Dairesinin 2018/9860 Esas ve 2018/14781 Karar sayılı ilamında da Bölge Adliye Mahkemelerinin istinaf sebepleri ile bağlı olduğu vurgulanmıştır.) İstinaf incelemesi HMK 355. maddesi gereğince ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılmıştır. Duruşma açılmasını gerektiren sebepler bulunmadığından HMK'nın 353 ve 355 maddeleri gereğince inceleme ve müzakereler dosya üzerinden yürütülmüştür. Yukarıda açıklaması yapılan HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince davalı tarafın istinaf sebepleri ve kamu düzenine ilişkin hususlar ile bağlı kalınarak ilk derece mahkemesine ait dava dosyası esas bakımından incelendiğinde; Dava ön alım hakkından kaynaklanmaktadır. Ön alım hakkı 4721 sayılı kanunun 732, 733 ve 734 maddelerine göre paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü kişiye satılması halinde ön alım hakkı diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin E. 2020/45, K. 2020/481 sayılı ve 15.10.2020 tarihli davanın reddine ilişkin kararının kaldırılarak davalarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER : Tapu kadı, akit tablosu ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, ön alım hakkı nedeniyle tapunun iptali ile tescil istemine ilişkindir. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazda, paydaşlardan birisinin payını üçüncü kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyetin oluşması ile doğar ve satışla kullanılabilir hale gelir. Yasadan doğan bu hak bazı istisnai hallerde kullanılamaz. Örneğin, taksim, bağışlama ve fiili taksim durumunun gerçekleşmesi halinde cereyan etmez. Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer. Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurulması gerekir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL -KARAR- 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40. ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18. maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, geri alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 26/01/2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 7. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, dosyanın Yargıtay 7. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 02/06/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
YANIT: Davalı avukatı tarafından verilen 04.12.2017 havale tarihli yanıt dilekçesinde özetle; hak düşürücü sürenin geçtiği, davaya konu taşınmazın fiili taksim ile bölünmüş olup ön alım hakkına konu olamayacağını, tapuda gösterilen bedel üzerinden ön alım hakkının kullanılamayacağını, davacının ön alım hakkını kullanmasının Medeni Kanunun dürüstlük kanuna aykırı olduğunu, davalıya devreden dava dışı şahsın davalı şirketin çalışanı olduğunu, ondan önceki malikin de davalı şirket çalışanı olduğunu ve ilk devirden itibaren yapılan devirlerin davalı şirketin nam ve hesabına yapıldığını, davanın reddine karar verilmesi isteğinde bulunmuştur....
