DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Ön Alım Hakkından Kaynaklanan Tapu İptali Tescil istemine ilişkindir. Davacı tarafça,hissedarı olduğu Kayseri ili Melikgazi İlçesi Gesi Mah. 631 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki diğer paydaş olan Hazine tarafından davalıya pay satışı yapıldığı belirtilerek eldeki ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptal ve tescil davası açılmıştır. Dava konusu taşınmazın tapu kaydı ve devir senedinin yapılan incelenmesinde; davacının 223/2400 lük paya sahip olduğu, taşınmazın paylı mülkiyet hükümlerine tabi bulunduğu, Hazine tarafından 08.10.2021 tarihli devir senedi ile 2177/19200 lük payın 441.250,00 T.L. Bedel ile davalıya devredildiği anlaşılmaktadır. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 4. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Onalım hakkı, sözleşmeden doğan onalım hakkı ve alımgeri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar" şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
Md.2 aykırı olduğunu belirterek, yerel mahkeme kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılarak davanın kabulüne, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı ve dahili davalı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazda, paydaşlardan birisinin payını üçüncü kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyetin oluşması ile doğar ve satışla kullanılabilir hale gelir. Yasadan doğan bu hak bazı istisnai hallerde kullanılamaz. Örneğin, taksim, bağışlama ve fiili taksim durumunun gerçekleşmesi halinde cereyan etmez. Önalım hakkı alıcıya karşı ancak dava açmak suretiyle kullanılır. TMK'nın 733/3. maddesi hükmüyle yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirme yükümlülüğü getirilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının murisi ...'ın paydaşı olduğu 853 parsel sayılı taşınmazda dava dışı eski paydaş....'...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 09/07/2021 NUMARASI : 2020/232 ESAS 2021/269 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım hakkından Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda belirtilen kararın, istinaf başvurusu yoluyla incelenmesinin istenmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava,TMK'nın 732 ve devamı maddeleri gereğince önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 4. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alımgeri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece "...Toplanan delillere ve dosya kapsamına göre; davalının İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Celaliye Mahallesi 1342 ada 6 parsel nolu taşınmazdaki 249/800 hissenin davalı tarafça 27.09.2019 tarihinde 23298 yevmiye ile 10.000,00 TL bedelle satın alındığı görülmüş, davalı her ne kadar dava konusu taşınmazı 88.400 TL'ye satın aldığını ve sonradan tapu harcını tamamladığını beyan etmişse de kişinin kendi muvazasına dayanamayacağı ve ilgili işlemin dava açıldıktan 6 gün sonra yapılmış olması karşısında yukarıda sözü edilen emsal karar doğrultusunda ön alım bedeli yönünden tapu kayıtlarının esas alınması gerektiği, davalının şufa hakkı bulunan davacıya bir tebligatta bulunmadığı, davanın süresinde açıldığı ve ön alım bedelinin de depo edildiği anlaşılmakla satış senedinde yer alan bedelin ön alım bedeli olarak kabulü gerekmiş, davanın kabulüne..." karar verilmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 01/02/2018 NUMARASI : 2015/324 2018/98 DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil isteği) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda kurulan hükmün Bölge Adliye Mahkemesince incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle dosya incelendi....
Davacılar vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; yerel mahkemece hükmolunan davanın kabul kararının doğru olduğunu ancak ön alım bedelinin %9 yasal faiziyle birlikte depo edilmesi ve bu bedelin davalıya ödenmesi kararının usul ve yasalara aykırı olduğunu, hak düşürücü süre içerisinde davanın ikame edilmiş olup ön alım bedeline faiz işletilmesinin doğru olmadığını, gerek satış öncesinde ve gerekse satış sonrasında taşınmazların bir bütün olarak kullanıla geldiğini, hissedarlar arasında herhangi bir fiili taksim yapılmadığını belirterek, yerel mahkeme ilamında hükmün ön alım bedelinin %9 yasal faiziyle birlikte depo edilmesi bu bedelin davalıya ödenmesi kararı yönünden kaldırılmasına, davanın kabulü ile dava konusu taşınmazlarda tapu kayıtlarının yasal ön alım hakkı nedeniyle iptaline, davacılar adına eşit hisseler halinde tapuya kayıt ve tesciline, ön alım bedeline %9 faiz işletilmeksizin 51.000,00 TL'nin depo edilmesi ile bu bedelin karar kesinleştiğinde nemalarıyla birlikte davalıya...
Mahkemece, açılan davanın kabulü ile, Kahramanmaraş İli, Pazarcık İlçesi, Sarıerik Mahallesi, 159 Parsel ve 161 Parsel'de bulunan davalı Battal oğlu T3 adına kayıtlı 1/9'ar hissenin önalım hakkı nedeniyle tapusunun iptali ile davacı İmam kızı T1 adına tesciline, ön alım bedeli ve tapu masrafları olarak belirlenen 62.554,13 TL' nin karar kesinleştiğinde davalı T3a ödenmesine, karar verilmiştir. Kararı, davalı vekili istinaf etmiş, istinaf dilekçesinde özetle; Pazarcık 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/758 esas 2019/97 karar sayılı ilamının kaldırılmasını ve talepleri doğrultusunda karar verilmesini istemiştir. Dava ön alım hakkına dayalı tapu iptal ve tescil isteğinden ibarettir. Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır....
