Somut olayda; mahkemece, dava konusu 3789 ada, 3 parsel sayılı taşınmazda 13/03/2009 ve 24/03/2009 tarihli satışların iptaline ilişkin davasının kabulüne, davalı adına tapudaki kaydın iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, bu satışlara ilişkin ön alım bedeli ve tapu masraflarının bankadaki işlemiş faizi ile birlikte karar kesinleştiğinde davalıya ödenmesine karar verilmiştir. Hüküm sonucunda davacı adına tesciline karar verilen payın miktarı açık ve infaza elverişli şekilde gösterilmemiştir. Ayrıca, depo edilen bedelden ödenmesi gereken önalım bedeli ve tapu masraflarının miktarı belirtilerek davalı adına ödenmesine karar verilmesi gerekirken miktar belirtilmeden hüküm kurulmuştur....
Maddesini esas alarak karar verdiğini, Oysa ki, uygulanması gereken kanun özel kanun niteliğiyle 5403 sayılı kanun olması gerektiğini, yerel mahkeme hakkaniyete uygun karar vermediğini, davacıların davalarında haklı olduğunu düşünsek bile, satış akdi ile dava tarihi arasında kanunun ve yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre, uzunca bir süre geçtiğini, satış akdi ile dava tarihi arasında 2 yıla yakın bir süre geçtiğini, gerçeği yansıtmayan tapu sicilindeki satış bedelinin, ön alım bedeli olarak kabul edilmesi, ön alım hakkının kullanıldığı tarih ile satış günü arasında geçen sürede gayrimenkulün değerinde enflasyon ve diğer objektif nedenlerle meydana gelen artışların gözetilmemesi, hukukun amacı olan adaletin somutlaşmasını önlediği ve çıkar dengesini bozduğu kabul edilmekte ve ön alım hakkı sahibinin sebepsiz zenginleşmesine, davalının fakirleşmesine sebep olduğunu, yerleşik içtihatlara göre, satış tarihi ile dava tarihi arasında 1 yılı aşan bir zaman geçmişse, ön alım hakkı sahibi davacının...
Denilmek suretiyle ön alım hakkı sahibi diğer paydaşlar olarak tarif edilmiştir. Kanun maddesinin açık lafzından da anlaşılacağı üzere ön alım hakkı diğer paydaşlar tarafından kullanılabilen bir haktır. Davacı , sahip olduğu payları üçüncü kişilere devrederek paydaşlıktan ayrılmış ve ön alım hakkı sahibi sıfatını yitirmiştir. Yargıtay 14. HD 2014/1495- 2600 sayılı kararında belirtildiği üzere; "Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Davacının paydaşlığını davanın devamı sırasında da sürdürmesi gerekir.Paylı mülkiyet nedeni ile doğan yasal önalım hakkı ancak paylı mülkiyet ilişkisi devam ettiği sürece sözkonusudur....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 16/03/2020 NUMARASI : 2018/257 2020/128 DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : Erzin 2....
Davacı vekili, davacının hissedar olduğu 30 parsel sayılı taşınmazın 2/265 hissesinin davalı tarafından 45.000,00 TL bedelle 12.12.2014 tarihinde satın alındığını, önalım hakkına dayalı olarak tapu iptali ve tescil talep ettiklerini beyan etmiştir. Davalı, ön inceleme duruşmasından önce verdiği dilekçede ve ön inceleme duruşmasındaki beyanlarında, ödediği 45.000,00 TL satış bedeli ve 900,00 TL tapu harcının ödenmesi halinde davayı kabul ettiğini, yargılama giderinden sorumlu olmak istemediğini belirtmiştir. Yerel mahkemece, davanın davalının kabul beyanı nedeni ile kabulüne, dava konusu ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi 30 parsel sayılı taşınmazın 12/12/2014 tarihinde davalıya satışı gerçekleştirilen 2/265 hissesinin davalı adına olan tapu kaydının iptali ile, davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, davacı tarafından .... Bankası ......
Şti. ön alım hakkı nedeniyle kendi adına tescilini sağladığı ve bu kararın 19/06/2013 tarihinde kesinleştiğini ancak diğer davalının açmış olduğu bu davanın karara çıkmasından dolayısıyla taşınmazın davalı adına tescilinden önce müvekkil idareye borçlu olan ...’ın müvekkil idare lehine tapu kaydına haciz şerhi işlendiğini, bu nedenle davacı idare tarafından diğer davalı ... Elektrik İnşaat Pazarlama San. Tic. Ltd. Şti. aleyhine ön alım hakkının muvazaalı olarak kullanıldığı iddiası ile tapu iptalini ve önceki malik olan ...adına tescilini aynı davada bunun mümkün olmaması halinde alacak bedelinin tazminini, birleşen dava da ise davacı idare tarafından davalı borçlu ... aleyhine yine muvazaalı işlem nedeniyle tapu iptal ve tescilini talep ettiği ve mahkemenin 2013/644 Esas sayılı dosyası ile açılan bu dava arasında bağlantı bulunması nedeniyle birleştirilmesini talep etmiştir....
İddianın ileri sürülüş biçimine ve dosya kapsamına göre, dava, ön alım hakkından kaynaklanan Tapu İptal Tescil istemine ilişkindir. HSK'nın 564 ve 586 sayılı İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri işbölümüne ilişkin kararı gereğince "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m. 732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alım-geri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar,"a ilişkindir. Buna göre, somut uyuşmazlığa ilişkin istinaf başvurusunu değerlendirme görevinin HSK'nın 564 ve 586 sayılı işbölümü kararları gereğince İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin görev alanında kaldığı, iş bölümü yönünden Dairemizin görevli olmadığı anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar verilmiştir. K A R A R : Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1- Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE 2- Dava dosyasının İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 7....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 03/01/2023 NUMARASI : 2022/316 ESAS DAVA KONUSU : Önalım Hakkından Kaynaklanan Tapu İptali Ve Tescil KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı davacı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK' nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Önalım Hakkından Kaynaklanan Tapu İptali Ve Tescil istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 4. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alım-geri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda; Dava, yasal önalım hakkı nedeniyle tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Ön alım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir. Yasal ön alım hakkı paya bağlı bir hak olup ön alım hakkını kullanan kişinin hakkın kullanıldığı anda "paydaş" olması gerekir. Ön alım nedeniyle tapu iptal ve tescil davalarında dava hakkına ilişkin olan bu hususun hakim tarafından kendiliğinden öncelikle nazara alınması gerekir....
