Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, 5403 sayılı Kanun'un 8/i maddesinin bendi uyarınca ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasından istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 2. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nun 8/i maddesi. 3. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 24.05.2022 tarihli, 2019/14-798 Esas ve 2022/730 Karar sayılı kararı ve gerekçesi. 4. Anayasa Mahkemesinin 30.10.2014 tarihli, 2014/133 Esas ve 2014/165 Karar sayılı kararı ve gerekçesi. 3. Değerlendirme 1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. 2....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL Taraflar arasında görülen davada; Davacı, hissedarı olduğu 1384 ada 3 parsel sayılı taşınmazın hisselerinden bir kısmını davalının aldığını öğrenerek açtığı dava ile önalım hakkını kullandığını, yapılan yargılama sonunda dava konusu payın kendisi adına tesciline karar verildiğini ve kararın kesinleştiğini, tapuya tescil için gittiğinde taşınmazın diğer davalıya satıldığını öğrendiğini, işleminin muvazaalı olduğunu ileri sürerek, dava konusu payın davalı adına olan kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, ön alım davası sonucunda mülkiyet hakkı davacı tarafça kazanılmış olan payın kötü niyetle diğer davalıya satıldığı, tapudaki işlemin yolsuz tescil niteliğinde olduğu, alıcının da iyi niyetli kabul edilemeyeceği gerekçesi ile tapu iptali ve tescil isteğinin kabulüne karar verilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece "Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde davanın, Ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebinden ibaret olduğu, davalının davanın reddini savunduğu, mahkememizin 28/10/2021 tarihli celsesi 1 numaralı ara kararı gereğince davacı tarafça 60.000,00 TL'si tapu bedeli 1.200,00 TL'si tapu masrafı olmak üzere 61.200,00 TL'nin mahkememiz veznesine depo edildiği, dava konusu taşınmazın davacı ve dava dışı şahıslar arasında paylı mülkiyet hükümlerince tapuya tescil edildiği, davacının paylı mülkiyet hükümleri uyarınca paydaşlardan birisinin payını 3....
Taşınmaz mal mülkiyetinin Kanun'dan kaynaklanan daraltmalarından biri olan ön alım hakkıyla ilgili yorumlarda ve değerlendirmelerde bulunulurken, ön alım hakkı tanınmasıyla hedeflenen bu iki amacın gözden uzak tutulmaması gerekir. 9. Amaç, paydaşlar dışında, üçüncü bir kişiye satılan dava konusu payın, kanundan ... ön alım hakkı kullanılarak, aynı satış bedeli ödenmek suretiyle davacı paydaş adına tescil edilmesidir. 10. Dava konusu payın, dava devam ederken, davalı tarafından bir başka kişiye devredilmesi halinde de amaç değişmediğinden, davacıdan, ön alıma konu payın tapusunun iptali için davasını yeni malike yöneltmesi beklenmelidir. 11. Ön alım davasının konusunu, müşterek mülkiyete tâbi olan bir payın, paydaş olmayan üçüncü kişiye satılması nedeniyle, paydaş/paydaşlarca kanundan kaynaklanan ön alım hakkı kullanılarak, aynı satış şartları içinde tapusunun iptaliyle dava açan paydaş/paydaşlar adına tescili oluşturmaktadır. 12....
Davalı tarafın fiili taksim iddiasının araştırılması gerektiği, bunun için keşif yapılması, taraflarının ön alım hakkının mümkün olup olmadığı yönünde rapor alınması ve ön alım hakkı mümkün ise depo kararı verilmesi gerektiği, 4. İşin esasına girilmediğinden Bölge Adliye Mahkemesi tarafından davalılar yararına nispi vekalet ücreti verilmesi şartlarının oluşmadığı, 5. Depo kararının süresinde yerine getirilmemiş olmasının, kötüniyetli olduklarını göstermediğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir. C. Gerekçe 1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık; 4721 sayılı Kanun'un 732 ve devamı maddeleri uyarınca açılan ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 2. 4721 sayılı Kanun'un 732, 733 ve 734 üncü maddeleri. 3. Değerlendirme 1....
C)"Ön alım hakkı sahibi" kenar başlıklı 732 inci maddesi şöyledir: "Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler. " d)"Kullanma yasağı, feragat ve hak düşürücü süre" kenar başlıklı 733 üncü maddesi şöyledir: " Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz. Ön alım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir. Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir. Ön alım hakkı, satışın hak sahibine bildirildiği tarihin üzerinden üç ay ve her hâlde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer." e)"Kullanılması" kenar başlıklı 734 üncü maddesi ise şöyledir: "Ön alım hakkı, alıcıya karşı dava açılarak kullanılır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/1313 KARAR NO : 2023/699 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : YUMURTALIK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 11/04/2023 NUMARASI : 2021/242 ESAS, 2023/28 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı davacı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK' nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, sınırdaş parsel malikine tanınan yasal ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2. 30.04.2014 tarihli ve 6537 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda değişiklik yapılmış ve Kanuna “Ön alım hakkı” kenar başlıklı 8/i maddesi eklenmiştir. 3....
İstinaf Sebepleri 28.10.2020 tarihli celseye 27.10.2020 tarihinde mazeret dilekçesi sunulduğu ve ön alım bedelini yatırmak üzere ek süre talep edildiğini, Covid 19 salgını nedeniyle üretim yapılamadığından ve eldeki mal varlığının satılıp paraya çevrilmesinin de mümkün olmaması nedeniyle bedelin depo edilemediğini, olağanüstü koşullar nedeniyle ek süre talep edilmişse de bu talebin kabul edilmediğini, ön alım hakkı kullanan hissedarların tapuda sahip olduğu hisse dikkate alınmaksızın eşit şekilde ön alım hakkının kullandırılmasının hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. C. Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı tarafça dava dışı ...'...
Taraflar arasındaki sınırdaş parsel malikinin ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararın davacı vekili ve davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının kabulü ile kararın kaldırılmasına aktif dava ehliyeti yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde; sınır komşusu maliki olan müvekkili lehine ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talep etmiştir. II....
