Kısaca arz ve izah etmeye çalıştığımız ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle; Samsun Ladik ilçesi Kıranboğaz mahallesinde bulunan 778 nolu parsel lehine aynı mahalle 1103 ve 1102 nolu parsel sayılı taşınmazlardan 125 metre karelik bölümü üzerinde bedel karşılığında yol olarak kullanılacak daimi geçit irtifakının tesisine ve tapu siciline tescil edilmesine, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin davalılara yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava ettiği görülmüştür. SAVUNMA: Davalılar T4 T5 ve T3 vekili Av cevap dilekçelerinde özetle; "Davacı vekili dava dilekçesinde; Samsun Ladik ilçesi Kıranboğaz mahallesinde bulunan 778 nolu parsel lehine aynı mahalle 1103 ve 1102 parsel sayılı taşınmazlardan 125 metre karelik bölümü üzerinde bedel karşılığında yol olarak kullanılacak daimi geçit irtifakının tesisine ve tapu siciline tescil edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1- Davalı T2 avukatının istinaf kanun yolu başvurusunun KABULÜ ile, 2- Manisa 3.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 27.11.2019 tarih 2018/343 Esas 2019/362 Karar sayılı kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/(1)-b-2.maddesi gereğince KALDIRILMASINA, 3- Davacı tarafça davalılar T7 ve T4 aleyhine açılan davanın KABULÜNE, Manisa ili Şehzadeler ilçesi Yeni Harmandalı Mahallesi 1347 parsel sayılı taşınmaz lehine aynı yer 1346 ve 1351 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine 01.04.2019 tarihli rapor ve ekli krokide 5 nolu güzergah olarak gösterilen yerden GEÇİT HAKKI TESİSİNE, 4- Kurulan geçit hakkının TMK 748/3 ve 1012.maddesi ile, yeni tapu sicil tüzüüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30.maddesi uyarınca kütük sayfasında ayrılan özel sütuna TESCİLİNE, 5- Fen bilirkişileri M.Emin Sandal ve Tuncay Duygun ve ziraat bilirkişisi Haydar Özen tarafından hazırlanan 01.04.2019 tarihli raporun ile ekindeki krokinin kararın eki sayılmasına...

Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine şerhi de gereklidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Bu ilkeler ışığında somut olaya bakıldığında, komşuluk hukukundan kaynaklanan geçit davalarında uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi uyarınca geçit ihtiyacı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak karşılanmalıdır. Bilirkişi raporunda (A) ile işaretli kesim tescil harici dere yatağı olduğundan buradan geçit hakkı kurulması ve bunun Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi hükmü uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine şerh edilmesi mümkün değildir....

Mahkemece; "Somut olaya gelince; toplanan deliller, tapu kayıtları, mahallinde yapılan keşif, tanık anlatımları, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Davacı T1 ait Giresun İli, Yağlıdere İlçesi, Tekke Köyü, 146 ada 23 parselde kayıtlı taşınmaz lehine zorunlu geçit hakkı kurulması için dava açıldığı anlaşılmıştır. Keşif mahallinde yapılan gözlemde ve 26.03.2021 ve 02/08/2021 tarihli fen bilirkişisi rapor ve krokisinde yapılan değerlendirmede 146 ada 22 parsel aleyhine olacak şekilde 02/08/2021 tarihli fen raporunda E1 harfi ile pembe renkte taralı olarak gösterilen 171.97m2 alan ile A5 harfi ile yeşil renkte taralı olarak gösterilen 113.83m2 alan ile 146 ada 30 parsel aleyhine olacak şekilde 26/03/2021 tarihli fen raporunda E2 harfi ile gösterilen 103.36m2 alanın genişletilmek sureti ile geçit hakkı tesisinin kabulü yönünde değerlendirme yapılmıştır....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, geçit hakkı istemine ilişkindir. Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Türk Medeni Kanunu'nun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır....

Zorunlu geçit hakkının hukuki niteliği, açıklanan ilgili yasa hükümleri ve İçtihadı Birleştirme kararı gereğince, leh ve aleyhine geçit tesisi istenen taşınmazların tapu siciline kayıtlı olmaları gerekir. Aleyhine geçit kurulması talep edilen taşınmazların da tapulu olmaması halinde bunların tapuya tescilinde hukuki yararı bulunduğundan davacıya yine dilediği ve istediği takdirde mahkemece bunların da tapuya tescilini sağlamak amacıyla yetki ve süre verilmeli ve bu davaların sonucu beklenmeli, bunlar tamamlandıktan sonra geçit istemi incelenmelidir. Mahkemece tüm bu hususlar gözetilmeksizin tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz aleyhine hüküm kurulmuş olması doğru olmadığından karar bozulmalıdır. (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi'nin 2010/672 Esas - 2010/1095 Karar, Yargıtay 8....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 21.12.2010 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ile yol olarak terkini, olmadığı takdirde geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulü ile geçit hakkı kurulması dair verilen 25.11.2015 günlü hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne duruşma isteğinin değerden reddine karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Mahkemece, Dairemizin bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 11.01.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 17/05/2013 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde geçit hakkı kurulması, muarazanın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davaya bakmakla görevli mahkemenin İdare Mahkemesi olduğu anlaşılmakla dava dilekçesinin usulden reddine dair verilen 11/09/2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacılar vekili; davacı şirketin 26/11/1968 tarihinde 2916 ada 24 parsel (yeni 40 parsel) sayılı bahçeli kargir imalathaneyi satın aldığını, tapuda maliki belli olmayan kadastral boşluğun 29/12/2008 tarihinde davalının ihdasen tapu başvurusu ile ... ilçesi, ......

Dairemizin çoğunluğu ile aramızdaki uyuşmazlık; davacının 574 sayılı parsel yararına, aradaki dere üzerinden geçecek şekilde, doğusundaki 2000 sayılı parsel üzerinden genel yola ulaşacak şekilde geçit kurulmasının mümkün olup olmadığı, belirtilen yerden geçit kurulması halinde geçit davalarında uygulanan kesintisizlik ilkesinin ihlal edilip edilmeyeceği hususlarına ilişkindir. Kesintisizlik ilkesini öncelikle; yarına geçit kurulması istenen taşınmaz ile bağlantı kurulması istenen genel yol arasındaki geçit güzergahında çok sayıda taşınmaz mevcut olması halinde bu taşınmazların bir veya birkaçından geçit kurulmaması, tapu siciline yapılan kayıt itibariyle de genel yola ulaşımın tam olarak sağlanamaması olarak nitelendirmek gerekir....

Maddesine göre de "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz." Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....