Zorunlu geçit hakkı eşyaya bağlı bir irtifak hakkı biçiminde tesis edileceğinden ve tapu kaydının özel sütununda taşınmaza bağlı irtifakları olarak kaydı gerekeceğinden geçit hakkı tesisi için kural olarak hem geçit isteyen taşınmazın, hem de aleyhine geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı olması gerekir. Tapuda kayıtlı olmayan bir taşınmazdan geçit hakkı tesisi olanaklı bulunmadığından davanın reddi yerine, yasa kurallarına aykırı geçit tesisi kararı doğru görülmemiştir. Karar açıklanan nedenlerle davalı Hazine yararına bozulmalıdır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 26.05.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Mahallesi, 2955 parsel lehine, Fen bilirkişisinin 23.03.2016 tarihli raporunda “A” harfi ile gösterilen, tescil harici ve hazine adına kayıtlı yerden geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir. Hükmü, davalı Maliye Bakanlığı vekili temyiz etmiştir. Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayalı geçit hakkı kurulması istemine ilişkindir. Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyaç veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 29.03.2010 gününde verilen dilekçe ile tapu iptali ve tescil, geçit hakkı, birleşen dava ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 26.12.2012 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Davacı, çap kaydı içersinde kalan fırın yerine ait tapu kaydının iptali ile tescil ve yol olarak kullandığı yere ait kaydın iptali ile yol olarak terkini; mümkün olmadığı taktirde geçit hakkı kurulmasını istemiştir. Davalı davanın reddini savunmuştur. Hükmü davalı vekili temyiz etmiştir....
Dosya arasındaki tapu kayıtları ve bilirkişi raporuna göre; üzerinden geçit hakkı kurulması konusunda en uygun alternatif olarak belirtilen ve mahkemece davacı tarafından bu alternatife göre geçit kurulması konusunda gerekli işlemlerin yapılmadığı belirtilerek davanın reddine gerekçe yapılan 5 no’lu alternatifin orman arazisinden geçtiği anlaşılmaktadır. Geçit hakkı, bir kamu hizmetine tahsis edilmeyen kamuya ait tapulu taşınmazlar üzerinden kurulabilir. Geçit hakkı kurulan yer kamu malı niteliğinde ise kamu yararı ile kişi yararının çatışması durumunda kamu yararına üstünlük tanınması gerekeceğinden bu nitelikteki bir yer üzerinden geçit hakkı kurulmasına olanak yoktur. Özetle; orman niteliğindeki bir yerden kişi yararına geçit tesisi mümkün değildir. Mahkemece diğer alternatifler üzerinde durularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.04.2003 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması, davalı ... karşı dava yolu ile tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; geçit hakkı kurulması talebinin kabulüne, tapu iptali ve tescil talebinin reddine dair verilen 26.01.2007 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı/karşı davacı ... vekili ve davalı Havva Kayyumu tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, geçit hakkı tesisine ilişkindir. Karşı davada 152 parsel maliki davalı ..., 169 parselin bir bölümünün adi yazılı anlaşmayla kendisine bırakıldığını, bu yerin adına tescilini istemiştir. 168 parsel maliki davalı, davaya karşı koymamış, diğer davalı davanın reddini savunmuştur....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.09.2005 gününde verilen dilekçe ile taşkın inşaat nedeniyle tapu iptali ve tescil ve geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 08.05.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yerel mahkemece uyulan Dairemiz bozma ilamı doğrultusunda hüküm kurulmuş olmasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 16.10.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır. Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine şerhi de gereklidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Bu ilkeler ışığında somut olaya bakıldığında, komşuluk hukukundan kaynaklanan geçit davalarında uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi uyarınca geçit ihtiyacı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak karşılanmalıdır. Bilirkişi raporunda (A) ile işaretli kesim tescil harici dere yatağı olduğundan buradan geçit hakkı kurulması ve bunun Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi hükmü uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine şerh edilmesi mümkün değildir....
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI : Akçakoca Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/425 Esas - 2021/577 Karar sayılı kararı ile; davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; Düzce İli, Akçakoca İlçesi, Dadalı Köyü, 110 ada 12 parselde davalı T6 davalı T5 davalı T7 adına tapuya kayıtlı bulunan taşınmaz aleyhine, Dadalı Köyü 110 ada 15 parsel lehine, harita mühendisi bilirkişisi tarafından düzenlenen 08/06/2021 tarihli rapor ve ekli krokide alternatif olarak belirtilen ve C harfiyle gösterilen 108 metre uzunluğunda, 3 metre genişliğinde 325.94 m² yüzölçümündeki güzergahtan geçit hakkı tesisine, 08/06/2021 havale tarihli harita mühendisi bilirkişi raporu ve ekli krokisinin iş bu kararın eki sayılmasına, karar kesinleştiğinde geçit hakkına ilişkin kararın hüküm özetinin İİK 28. madde uyarınca Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilmesine, geçit hakkı tesisi bedeli olarak mahkeme veznesine depo edilen 16.297,00- TL geçit hakkı bedelinin davalı T6 davalı T5 davalı T7'a karar kesinleştiğinde ödenmesine, (tapu kaydındaki...
e ait tapu sicil müdürlüğünden gelen son cevaba göre 1253 parsel sayılı taşınmazda, eski parsel numarası 32 olan parselde bilirkişilerin krokilerinde A9 olarak gösterdikleri yeşil ile taralı kısım üzerinden geçit hakkı tesisi ve tesciline" karar verilmiştir. Bu hüküm de Dairemizce; ''..somut olaya gelince; geçit davalarında uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince yüzölçümü daha büyük olan taşınmazlar üzerinden geçit kurulması, ayrıca aleyhine geçit kurulan parsellerin bölünerek ekonomik bütünlüğü bozulmadan geçit tesisine karar verilmesi gerekir. Dosya içerisindeki tapu kayıtlarına göre yargılama sırasında davalı ...'...
Ancak ne var ki; dava konusu uyuşmazlıkta 735 parsel yararına kurulan geçit alanının bir bölümü (A, B, C) kadastro sırasında tapulama dışı bırakılmıştır. Başka bir anlatımla, kurulan geçit yerinin A,B,C harflari ile gösterilen bölümlerinin tapuda kaydı bulunmamaktadır. Zorunlu geçit hakkı, eşyaya bağlı irtifak hakkı biçiminde tesis edileceğinden ve tapu kaydının özel sütununda taşınmaza bağlı irtifakları olarak kaydı gerekeceğinden, geçit hakkı tesisi için kural olarak hem geçit isteyen taşınmazı, hemde aleyhine geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı olması gerekir. Bu nedenle tapuda kayıtlı olmayan taşınmazdan geçit hakkı tesisi olanaklı değildir. Hal böyle olunca; krokide A, B, C, D harfleri ile gösterilen güzergahın geçit yeri olarak belirlenmesi yukarıda açıklanan ilkelere uygun düşmemektedir. Açıklanan ilkeler ve taraf yararları gözetildiğinde, paftasına göre uygun geçit yeri davacı parselini kuzeyden genel yola bağlayacak 1082 ve 1081 parsellerde aranmalıdır....
