Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyaç veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.Geçit ihtiyacı olan kişi davasını öncelikle taşınmazların mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun taşınmaz malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmelidir. Mahkemece uygun geçit yeri saptanırken öncelikle taraf yararlarının gözetilmesi gerekir. Zira, geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 13.09.2011 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 21.03.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, 33 parsel sayılı taşınmaz lehine davalı 46, dahili davalı 32 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı tesisi isteğine ilişkindir. Aleyhine geçit kurulması istenen 46 parsel sayılı taşınmazın maliki, fedarkarlığın denkleştirilmesi ilkesi gözetilerek ve en az zarar görecek 32 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı kurulması gerektiğini, davanın reddini savunmuştur. Dahili davalılar davaya cevap vermemiştir....
Mahkemece, davanın kabulü ile 4374 parsel sayılı taşınmaz lehine, 4375 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
Dosyaya sunulan bilirkişi raporlarına göre Kocaeli İli, Kandıra İlçesi, Özbey Köyünde kain 164 ada - 119 parsel sayılı taşınmazda "A" harfi ve sarı renk ile gösterilen geçit alternatifinin geçit hakkı kurulabilecek en uygun alternatif olarak belirlenmiş olması davacıya ait Kocaeli İli, Kandıra İlçesi, Özbey Köyünde kain 164 ada - 118 parsel sayılı taşınmaz lehine kurulabilecek geçit hakkı güzergahının; güzergah uzunluğu, eğim durumu, zeminde ağaç bulunup, bulunmaması, ekli krokide "A" harfi ve "B" harfi ile gösterilen alanlar arasındaki metrekare ve bedel farkı, yüzölçümleri dikkate alındığında taşınmazın sınırından geçen ve yola kesintisiz bağlantı sağlayan geçit hakkı kurulabilecek bu güzergahlardan taşınmazın sınırından geçen ve yola kesintisiz bağlantı sağlayan davalı T2 ait 164 ada - 19 parsel aleyhine, fen bilirkişisi Mehmet DEDE'nin 20/08/2021 tarihli bilirkişi raporuna ekli krokide A harfi sarı renk ile gösterilen 107,26 m²lik kısımdan geçit hakkı tesisine ve toplam 21.409,36...
Zorunlu geçit iki tarafın menfaati gözetilerek belirlenir.” şeklinde hüküm altına alınmıştır. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “ geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “ geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise; dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....
Davalılar/karşı davacılar vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; yerel mahkemece açılmamış sayılmasına karar verilen asıl dava yönünden müvekkilleri lehine 100 TL vekalet ücretine hükmedildiğini, AAÜT'nin 7.maddesi gereğince asliye hukuk mahkemesinde görülen eldeki davada maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken 100 TL vekalet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığını, kaldı ki dava değerinin yargılama sırasında keşfen belirlenmediğini, bu hususun mahkemece dikkate alınması gerektiğini, bu yönde ek karar verilmesi talebinin mahkemece haksız şekilde reddedildiğini beyanla, ilk derece mahkemesinin asıl ve ek kararının asıl dosyada hükmedilen vekalet ücretine yönelik olarak kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Asıl dava, kadastro öncesi nedenlere dayalı tapu iptali ve tescil ile geçit hakkı tesisi; karşı dava ise, kadastro öncesi nedenlere dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
Mahkemece, davanın kabulü ile; 170 ada 11 parsel lehine aynı yer 13, 141 ve 112 parsel aleyhine fen ve zirai bilirkişilerin 12.11.2014 tarihli ek rapor ve krokilerinde gösterilen 12 No'lu güzergah üzerinden geçit hakkı tesisi ile tapuya tesciline, karar verilmiştir. Hükmü; davalı ... ve 170 ada 112 parselin yeni maliki ... temyiz etmişlerdir. Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir....
Yapılan yargılama, bilirkişi raporu ve taraf beyanları ve tüm dosya kapsamına göre, her ne kadar davacı tarafça, dava konusu Denizköy Mah. 497 parsel lehine ve davalının mülkiyetindeki 501 parsel aleyhine geçit hakkı talep edilmiş ise de, fen bilirkişi rapor ve krokisinden görüldüğü üzere lehine geçit hakkı tesisi istenen 497 parselin kadastral yola cephesinin bulunduğu, geçit ihtiyacı içinde olmadığı anlaşılmış, davacının aleyhine geçit istediği 501 parsel üzerinden yola çıkmaya ilişkin subjektif isteğinin , davada objektif değerlendirmenin esas alınması gerekmesi ve ancak zorunlu hallerde geçit hakkı tesisinin kabul edilebilmesi nedeni ile dikkate alınamayacağı gerekçeleriyle))) karar verilmiş olması dairemizce isabetli görülmüş olup, dosya içeriğine, toplanan delillere, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına ve özellikle delillerin takdirinde...
HKM'nın 27. maddesi hükmüne aykırı olarak hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilerek hüküm kurulması doğru görülmemiştir...'' gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak asıl ve birleştirilen davaların Maliye Hazinesi ve Orman idaresi yönünden reddine, diğer davalılar yönünden kabulü ile 693 parsel lehine 694 ve 689 parselden geçit hakkı kurularak tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir. Hükmü, davalılar ... ve ... temyiz etmiştir. Geçit davalarında kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir....
