Eliceközü Mevkii 109 ada 28 parsel tarla vasfındaki taşınmaz maldan 4.374,47 metrekarelik irtifak hakkı tesisi ile ilgili olarak; kamulaştırma kanununun 8. Maddesi hükümleri doğrultusunda, genel müdürlükleri ünitesi samsun 10. Bölge müdürlüğü kıymet takdir komisyonunca irtifak hakkı tesisi için 6.580,34 TL tahmini bedel tespit edildiğini, ayrıca Çorum 2. Asliye hukuk mahkemesinin 06/10/2015 tarih ve 2015/100 D.iş -2015/91 K. Sayılı kararı ile "kamulaştırma bedelinin 6.499,75 TL olarak tespitine ve Kamulaştırma kanununun 27....
Türk Medeni Kanununun 794.maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınır, taşınmaz mallar ve haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi olanaklı hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür. İntifa hakkı bir süre ile sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vaz geçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü yada tüzel kişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünü ile harap olması sebebiyle artık ondan yararlanmanın mümkün bulunmaması durumlarında sona erer. Şayet intifa hakkının tesisine neden olan asıl sözleşme edimleri yerine getirilmemiş, intifa hakkın devamı malike yüklediği külfete göre çok az yarar sağlar hale gelmişse malik bozulan yararlar dengesini ileri sürerek hakimden sözleşmeye müdahale edilmesini intifa hakkının sona erdirilmesini isteyebilir. Kaldı ki, bu gibi durumlardan intifa hakkı sahibinin hakkın sürdürülmesini istemesi hakkın kötüye kullanılmasıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 28.08.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 18.07.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi dava dışı ... vekili ve ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davacıya ait 90 parsel sayılı taşınmaz yararına 17.02.2014 tarihli fen bilirkişisi raporunda 2 nolu güzergahta gösterilen 104 ve 105 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir. Hüküm, dava dışı ... ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmiştir....
Şöyle ki; davalı ...’ın, maliki olduğu 285 ada 60 ve 61 parsel sayılı taşınmazlarda geçit hakkı istenen yerde duvar ve ağaçların olduğu bunların bedelinin verilmesi halinde geçit tesis edilebileceğini beyan ettiği, taşınmazların tapu kaydının incelenmesinde lehine geçit tesisi istenen 285 ada 59 parsel sayılı taşınmazda, 285 ada 60 ve 61 parsel sayılı taşınmazların maliki davalı ...’ın da paydaş olduğu anlaşılmaktadır, Bu durumda mahkemece, davalı ...’ın beyanı da dikkate alınarak, lehine geçit hakkı tesisi istenen 285 ada 59 parsel sayılı taşınmazda davalı ...’ında ½ pay sahibi olduğu geçit tesisinden kendisinin de yaralanacağı hususu gözetilerek, payına denk gelen kısmın düşülmesinden ve geriye kalan geçit bedelinin davacıya depo ettirilmesinden sonra, mahallinde 27.09.2013 tarihinde yapılan keşif sonucu alınan 28/10/2013 tarihli fen bilirkişi raporunda 3. alternatif olarak D harfi ile, pembe renkle boyalı olarak ve E harfi ile mavi renkle boyalı olarak gösterilen alanlardan, davacı...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı tarafından, davalılar aleyhine 06.06.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 02.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine vekili ve davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Davacı, taşınmazının genel yola bağlanması için davalı taşınmazlarından geçit hakkı kurulmasını istemiştir. Davalılar ise davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davanın kabulü ile davacıya ait 172 ada 6 parsel sayılı taşınmaz lehine, bilirkişiler ... ve ...'...
Mülkiyet hakkı kaynakla sınırlı olup yeraltı suyunu kapsamaz. Taşınmaz maliki mülkiyet hakkı kapsamında bulunan kaynak için kaynağındaki suyu kullanması hususunda bir başkasına irtifak hakkı tanıyabilir. Kaynak sahibinin tanıdığı irtifak hakkı da kaynak irtifakı olarak adlandırılmaktadır (TMK. m.756-837). Türk Medeni Kanununun 837. maddesinde "Başkasının arazisinde bulunan kaynak üzerinde irtifak hakkı, bu arazinin malikini suyun alınmasına ve akıtılmasına katlanmakla yükümlü kılar" hükmü yer almaktadır. Bu maddelerden anlaşılacağı gibi, kaynak hakkı, başkasının taşınmazındaki bir kaynağın sularından yararlanmak, başka bir deyişle bir kaynağın sularını almak ve akıtmak yetkisini veren bir "irtifak hakkıdır"....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Taşınmazın m² birim bedeli 84,49 TL üzerinden kabulü ile, kamulaştırma bedelinin 7.304,16 TL olarak tespitine, Davaya konu Bursa ili, Karacabey İlçesi, Tophisar Mahallesi, Çayır Mevkii, 582 parsel sayılı 6.650,00 m² yüzölçümlü taşınmazın, 286,91 m²'lik kısmının üzerinde davacı lehine irtifak hakkı tesisi ile irtifak hakkının davacı adına tapuya kayıt ve tesciline,2- Davaya konu Bursa ili, Karacabey İlçesi, Tophisar Mahallesi, Çayır Mevkii, 582 parsel sayılı 6.650,00 m² yüzölçümlü taşınmazın,286,91 m²'lik kısmının üzerinde davacı lehine irtifak hakkı tesisi kamulaştırma bedelinin 7.304,16 TL olarak tespitine, karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : İstinaf kanun yoluna davacı vekili tarafından başvurulmuştur....
Kamu malı niteliğindeki araziler üzerinde geçit hakkı tesisi ve bu tür arazilerin kişilerin özel istifadesine terki mümkün olmadığından orman niteliğindeki taşınmazlar üzerinden geçit hakkı tesis edilemez. (Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 09.09.2020 tarih ve 2020/1836 Esas, 2020/4771 Karar sayılı ilamı, Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 18.01.2016 tarih ve 2015/13737 Esas, 2016/483 Karar sayılı ilamı, Yargıtay 14....
Ancak; 1)Dava konusu taşınmazın 3402 sayılı kanunun 22/A maddesine göre yenileme çalışmalarına tabi olduğu ve tapu kaydında 10.02.2014 tarih ve 862 yevmiye numarası ile kayıtlı "tamamı ... mahallesi 271 ada 7 parsel ile mükerrerdir" şerhi bulunduğu görülmekle yenileme çalışmaları sonucunda oluşan yeni tapu kaydına göre mükerrerlik durumu devam ediyorsa mülkiyet ihtilafının çözülmesi için taraflara süre verilerek sonucuna göre irtifak alanında değişiklik olup olmadığı araştırılarak hüküm tesisi gerekirken, eksik inceleme ile karar verilmesi, 2)Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde dava konusu taşınmaza, 1983 yılından sonra el atıldığı anlaşıldığından 04/11/1983 tarihinden sonraki döneme ilişkin el atmalarda nisbi harca hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,Doğru görülmemiştir....
Ancak; 1-Dosyada bulunan dava konusu taşınmazın tapu kaydından, davalılar ... ve ...'ye ait 2/12'şer olan paylarının üzerinde ... lehine intifa hakkı tesis edildiği anlaşıldığından, intifa hakkı sahibinin de davaya dahil edilip, taraf teşkili sağlandıktan sonra karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, 2-Taşınmazın kamulaştırılması halinde, mülkiyetin yerini mahkemece saptanan kamulaştırma bedeli alacağından, tespit edilen bedelin 4/12 (2/12+2/12) hissesine karşılık gelen paranın bir bankaya vadeli olarak yatırılarak bunun nemasının (faiz gelirinin) intifa hakkı sahibine bu hak sona erinceye kadar ödenmesi gerektiği düşünülmeden mahkemece infazda tereddüt yaratacak şekilde davalılar ... ve ... payları üzerindeki ... lehine tesis edilmiş olan intifa hakkının bu davalılara ait kamulaştırma bedelinin neması üzerinden yürütülmesine, dava konusu taşınmazın tapu kayıtlarında ... lehine tesis edilmiş intifa hakkının kaldırılmasına karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....
