Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 sayılı HMK 33. m). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, TMK'nun 713/2. fıkrasında yazılı üç hukuki sebepten biri olan "...maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan..." hukuki sebebine dayalı olarak ve tapu kütüğünün bu nedenle hukuki değerini yitirdiği gerekçesiyle açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davasıdır. Tarla vasfında 17.875,0 m2 miktarındaki ... parsel sayılı taşınmaz; 1/2’şer paylarla Vefa oğlu ... ve ... oğlu ... adlarına hükmen tescil yoluyla 14.04.1993 tarihinde tapuya tescil edilmiştir. Kural olarak, tapulu bir taşınmazın veya tapuda kayıtlı bir payın kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik yoluyla edinilmesi mümkün değildir....
Dava dilekçesi ve davacı vekilinin 11.03.2011 tarihli dilekçesindeki açıklamalara göre; davacı taraf paydaşlardan ..... kim olduğunun tapu kütüğünden anlaşılamadığını belirterek, kazanmayı sağlayan zilyetlik ve TMK.nun 713/2. fıkrasında yer alan “…maliki tapu kütüğünde anlaşılamayan …” hukuksal sebebine dayalı olarak TMK.nun 713/1 ve 2. fıkraları gereğince tapu iptali ve tescil isteğinde bulunmuştur. TMK.nun 713/2. maddesinde yazılı “... maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan kimse...” ile bu kişilerin adreslerinin ve mirasçılarının tespit edilememesi halleri farklı olgulardır. Kayıt malikinin açık adresinin belirlenememesi, bilinmemesi veya mirasçılarının tespit edilememiş olmasından o kişinin bilinmeyen kimse olduğu sonucu çıkarılamaz....
Başka bir anlatımla, tapu kütüğünden kim olduğu anlaşılamayan malik, tanınmayan, hatırlanmayan, adresi tespit edilemeyen, kendilerine tebligat yapılamayan, mirasçıları belirlenemeyen, uzun yıllar önce ölmüş ya da taşınmış bir şahıs değildir. Somut olaya gelince; dava konusu parsel sayılı taşınmazlara ait tapu kayıtları ve dosya kapsamına göre tapu maliki ...'ın tanınan ve bilinen kişi olduğu sabittir. Bu bakımdan yerel mahkemenin maliki tapu kütüğünde kim olduğu anlaşılamayan hukuki sebep bakımından davanın reddi yönündeki görüş ve gerekçesi yerinde bulunmaktadır. Davacı vekilinin, dayandığı ikinci hukuki sebep olan maliki yirmi yıl önce ölmüş hukuki sebebine gelince; tapu iptali ve tescil davalarında dava kural olarak kayıt malikine, kayıt maliki ölü ise mirasçılarına yöneltilerek açılır. Somut olayda, tapuda kayıt maliki görünen....'...
Davacı vekilinin dava dilekçesini açıklayan beyanlarına göre dava; TMK'nun 713/2. fıkrasında açıklanan tapu kütüğünde maliki kim olduğu anlaşılamayan hukuki sebebine dayalı olarak açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davasıdır. Kural olarak, tapulu bir taşınmazın veya tapuda kayıtlı bir payın kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik yoluyla edinilmesi mümkün değildir. Ancak, kanunun açıkça izin verdiği ve düzenlediği ayrık durumlarda tapulu bir yerin veya tapuda kayıtlı bir payın koşulları oluştuğu takdirde kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik yoluyla edinilmesi mümkün olabilir. Kanunun açıkça izin verdiği hallerden biri de TMK'nun 713/2. maddesindeki düzenlemelerdir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptal ve Tescil Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davacının davasının kısmen kabul, kısmen reddine, asli müdahilin davasının kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı ... Hazinesini temsilen Mal Müdürü tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Davacı ... vekili, dava konusu 405 parselin kadastro çalışmaları sırasında bölgede tanınmayan ve bilinmeyen İsa kızı ... adına tescil edildiğini, dava konusu taşınmazı davacının 30 yıl önce...’tan haricen satın aldığını, eklemeli olarak davacının uzun yıllardır zilyetliğinde olduğunu bu nedenle TMK 713/2 maddesinde yazılı “maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan kişi hukuki nedenine dayanarak, İsa kızı ... adına olan tapunun iptali ile davacı adına tescilini talep etmiştir....
Uyuşmazlık, dava dilekçesindeki açık nitelemeye göre 4721 sayılı TMK'nun 713/2. maddesindeki “maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan” hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. ... dava dilekçesindeki açık talep ve buna uygun olarak yapılan araştırma ve inceleme ile özellikle keşifte dinlenen mahalli bilirkişiler ile davacı tanıklarının yeminli anlatımlarına göre tapu kayıt maliki İbrahim ......un davacının (davacının babasının) nenesi olduğu ve miras yoluyla davacının babasına ondan da davacıya kaldığı söylenmiştir. Öyle ise TMK'nun 713/2. maddesindeki “maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan” kişi değildir. Bu durumda, tapu kayıt maliki bilinen ve davacının üst murisi olduğuna göre davanın reddi gerekirken hukuki müessesenin tavsifinde, TMK'nun 713/2. maddesindeki sebeplere dayalı davalardan aynı maddenin 3,4,5 ve 6. maddelerindeki koşulların gereksiz olarak yerine getirilmesi de doğru olmamıştır....
Mahkemece, davanın kabulü ile 1767 sayılı parselde bulunan ...’a ait ¼ pay bakımından tapu kaydının iptali ile davacı Ömer kızı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik ve TMK.nun 713/2. fıkrasında yer alan, maliki tapu kütüğünden kim olduğu anlaşılamayan, hukuki sebebine dayalı olarak açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davasıdır. Dosya arasında bulunan ...oğlu İsmail’in veraset belgesine göre mirasçılarının davalılar ... , ... ve ... olduğu davada yer aldıkları nüfus kayıtlarına göre başka mirasçılarının bulunmadığı belirlenmiştir. Tapu iptali ve tescil davalarında kural olarak; dava kayıt malikine, kayıt maliki ölmüş ise mirasçılarına yöneltilerek açılır. Kayıt maliki ...oğlu İsmail’in mirasçıları bulunduğuna ve davada yer aldıklarına göre, davanın Hazineye yöneltilmesi doğru değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil ... ve müşterekleri ile Hazine, ......
Somut olayda; fen bilirkişi tarafından tanzim olunan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere bu parsele ait tapulama tutanağında ilk tespitin 58/349 hissesinin İsmail oğlu Azmi adına yapıldığı, 58/349 hissesinin İsmail oğlu Azmi adına kayıtlı olduğuve tapu kaydında halen İsmail oğlu Azmi adına olduğu, bu parseldeki tasarrufunun tapu kaydına dayandığı görülmekle tapu malikinin tapu kütüğünden anlaşılmayan kişi olarak kabulüne imkan bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmazda tapuda kayıt maliklerinin belli olduğu, davacının tapu kütüğünden maliklerin belli olmadığı, hayali kişiler olduğu ve soyut/nam-ı mevhum olduğu iddiası yerinde olmadığı anlaşılmakla, maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan sebebine dayalı açılan davanın reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmemiştir....
Tapu iptali ve tescile konu edilen paylar paylı mülkiyet hükümlerine tapi olup, davacı tarafın hangi pay için hangi hukuki sebebe dayandığı açıklattırılıp buna göre taraf teşkilinin sağlanması, TMK'nun 713/2. maddesindeki maliki tapu kütüğünden anlaşılamayan sebebine dayanılması halinde kadastro sırasında revizyon gören dayanak tapu kayıtlarının ilk tesisinden itibaren getirtilerek davacıların bildirdiği diğer delillerin toplanıp, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi; aynı maddedeki ölüm sebebine dayanılması halinde ise, taraf teşkili sağlandıktan sonra Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararına ilişkin Dairenin yukarıda izah edilen istikrar kazanan uygulaması da gözetilerek davacıların delillerinin toplanması ve gerçekleşecek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. Mahkemece, bu yolda bir işlem yapılmadan, TMK'nın 713/2 maddesindeki koşulların gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir....
