Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer. Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden gözönünde bulundurulması gerekir. TMK’nın 733/3 maddesi gereğince üç aylık hak düşürücü sürenin başlaması için öğrenme yeterli olmayıp yapılan satışın, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi gerekir. Noter aracılılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak tapu iptali ve tescil istenebilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.09.2005 tarihli, 2005/6- 358 E, 470 K. sayılı kararı da bu doğrultudadır. Dava konusu satış tarihi 04/11/2019, dava tarihi ise 25/11/2019 olduğuna göre somut uyuşmazlıkta ön alım hakkı süresi içerisinde kullanılmıştır....

Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında, mülkiyet hakkının mutlak ve ayni nitelikte hak olması nedeniyle bu hakkı sınırlayan herkese karşı ileri sürülebileceği, bu bağlamda taşınmazın korunmasına yönelik olarak ve somut olayda olduğu gibi tescilsiz olarak kazanılan mülkiyetin tapuda tescilini engelleyen ihale işleminin iptali istemiyle açılan davanın, mülkiyet hakkını korumaya yönelik ve bildirici tescile imkân sağlayacak bir tasarruf işlemi olduğu, İİK'nın 134/2 maddesinde belirtilen, "tapu sicilindeki ilgililer"in taşınmazın tapu kaydında lehine haciz şerhi, ipotek şerhi, irtifak hakkı şerhi bulunan kişiler, tapu siciline şerh edilmiş ön alım ve geri alım hakkı sahipleri ile harici satış sözleşmesi ve gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin tarafları, tasarrufun iptali kararının davalısı olduğu, tapu siciline kayıt edilen sınırlı ayni hak sahipleri ve şahsi hak sahipleri ihalenin feshi şikâyetini yapabilecek kişiler olarak sayılırken, kesinleşmiş mahkeme kararıyla şekli ve maddi...

Dava konusu taşınmazın tapu kaydı ve davalıya yapılan devir evrakından davacının tapuda malik olduğu, maliklerden dava dışı Sinan Özerçin'in hissesini 29/09/2017 tarihinde davalı şirkete 1.500.000,00 TL bedel karşılığında devrettiği, devrin ön alım hakkı sahibi olan davacıya bildirildiğine dair herhangi bir belgenin yer almadığı ve bu haliyle eldeki davanın 20/12/2017 tarihinde açılmış olması nedeniyle yasada öngörülen iki yıllık süre dolmadan açıldığı anlaşılmaktadır. Taşınmazın ifraz edildiği, ifraz neticesinde 5494 ada 48 ve 49 parseller halini aldığı, 48 parsel sayılı taşınmazın arsa vasfıyla tapuda kayıtlı olduğu, davacı ve davalının bu taşınmazdaki hisselerinin devam ettiği, 49 parsel sayılı taşınmazın demiryolu vasfıyla tapuya kayıtlı olduğu, dairemizce dosya arasına alınan güncel tapu kaydında 49 parsel sayılı taşınmazın karar tarihi olan 08/07/2021 tarihinden önce kamulaştırma sebebiyle 05/07/2021 tarihinde Devlet Demir Yolları adına tescil edildiği görülmüştür....

Noter aracılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak tapu iptali ve tescil istenebilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21/09/2005 tarihli, 2005/6- 358 Esas, 470 Karar sayılı kararı.) 4721 sayılı TMK’nun 732. Maddesine göre "paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması halinde diğer paydaşlar ön alım hakkını kullanabilirler." Aynı yasanın 733. maddesine göre "cebri arttırma ile satışlarda ön alım hakkı kullanılamaz. Ön alım hakkından feragatin resmi şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir. Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşları noter aracılığı ile bildirilir. Ön alım hakkı satışın hak sahibine bildirildiğinde tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden 2 yıl geçmekle düşer."...

Türk Medeni Kanunu'nun 734. maddesi şufa bedelinin satış bedeli ve alıcıya düşen tapu giderleri olduğunu açıkça hüküm altına alınmıştır Bu halde depo edilmesi gereken şufa bedeli 25/09/2017 tarih ve 22395 yevmiye numaralı 17/288 paya ilişkin 50.000 TL satış bedeli, bunun 1.000 TL tapu alım harcı ve 29/05/2018 tarih 13936 yevmiyeli 9/160 paya ilişkin 5.000 TL satış bedeli ve bunun 75 TL tapu alım harcı toplamı olup, davacı tarafından depo edilmesi gereken şufa bedelinin toplamı 56.075 TL'dir. Davacı vekili tarafından şufa bedeli depo edilerek eksik harç ikmal edilmiştir....

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 01/11/2022 NUMARASI : 2021/55 ESAS, 2022/296 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı davalı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK' nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....

Davalı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; yerel mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğunu, Dava konusu taşınmazın ilgili payının satışı, kanunun aradığı şartlara göre noterlik kanalıyla tarafımıza bildirilmediğini, ilgili taşınmazda dosyada yapılan keşif ve bilirkişi incelemesiyle de tespit edildiği üzere paydaşlar tarafından fiili taksim söz konusu olmadığını, davanın süresinde açıldığını ve mahkeme tarafından bildirilen ön alım bedelinin taraflarınca mahkemenin bildirdiği hesaba süresi içinde yatırıldığını, davalının cevap dilekçesinde dayandığı sınırdaş tarım arazisinin ön alım hakkının işbu dosyada uygulanmasının yeri olmadığını, davanın paylı mülkiyette pay sahibinin ön alım hakkına ilişkin olduğu açıkça ortada olduğunu belirterek davalı vekilinin istinaf talebinin reddini talep etmiştir. GEREKÇE:Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında; Dava, Tapu İptali ve Tescil istemine (Önalım Hakkından Kaynaklanan) ilişkindir....

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 20/05/2022 NUMARASI : 2021/402 ESAS, 2022/185 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı davalı tarafça istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK' nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi....

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 03/03/2020 NUMARASI : 2019/156 ESAS - 2020/274 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : K A R A R TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Bursa-Osmangazi-Hamitler mahallesi, 6458 ada, 31 parsel sayılı taşınmazın paydaşlarından olduğunu, davalının aynı taşınmazdan 03/03/2016 tarihinde pay satın aldığını, müvekkilinin ön alım hakkını kullanmak istediğinden davalının tapu kayıtlarına göre bedel ve masrafları ödemeye hazır olduğunu, davalının hissesinin 3. kişilere devir ve temlikine mani olunmak üzere tapu kaydına ihtiyati tedbir konulmasını, taşınmazın davalı üzerindeki payının iptali ile müvekkili adına tesciline, ücreti vekalet ve masrafların davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 19.04.2014 gününde verilen dilekçe ile asıl davada ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil, birleştirilen davada satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil talebi üzerine Yargıtay (kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulüne dair verilen 30.11.2020 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalılar ... ile ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: KARAR Asıl dava, ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil, bozma sonrası birleştirilen dava satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....