HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/1787 KARAR NO : 2022/1214 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : BOR ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 22/06/2022 NUMARASI : 2021/545 ESAS 2022/549 KARAR DAVA KONUSU : Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) KARAR : Bor Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2021/545 Esas 2022/549 Karar sayılı ilamı davalı vekili tarafından istinaf incelemesi için Dairemize gönderilmekle ön inceleme aşamasında dosyadaki tüm bilgi ve belgeler incelendi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR : Davanın kabulü Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve temyiz incelemesinden geçen ön alım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay 14. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 825 ada 2 sayılı parselde kayıtlı taşınmazda 1563/2400 paya sahip olduğunu, davalı ...'...
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup uyuşmazlık davanın hak düşürücü süreden reddinin usul ve yasaya uygun olup olmadığı noktasındadır. 2. İlgili Hukuk 4721 ... ... Medeni Kanunu'nun (4721 ... Kanun); a)"Ön alım ... sahibi" kenar başlıklı 732 nci maddesi şöyledir: "Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler. " b)"Kullanma yasağı, feragat ve hak düşürücü süre" kenar başlıklı 733 üncü maddesi şöyledir: " Cebrî artırmayla satışlarda ön alım ... kullanılamaz. Ön alım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta ön alım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir. Yapılan satış, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1.4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun); a)"Dürüst davranma" kenar başlıklı 2 inci maddesi şöyledir: "Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz. " b)"Önalım hakkı sahibi" kenar başlıklı 732 nci maddesi şöyledir: "Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler. " c)"Kullanma yasağı, feragat ve hak düşürücü süre" kenar başlıklı 733 üncü maddesi şöyledir: " Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz. Önalım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, ön alım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun); a)"Dürüst davranma" kenar başlıklı 2 inci maddesi şöyledir: "Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz. " B)"Ön alım hakkı sahibi" kenar başlıklı 732 inci maddesi şöyledir: "Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler. " c)"Kullanma yasağı, feragat ve hak düşürücü süre" kenar başlıklı 733 üncü maddesi şöyledir: " Cebrî artırmayla satışlarda önalım hakkı kullanılamaz. Ön alım hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir....
Maddesi uyarınca önalım hakkı nedeniyle tapu iptal ve tescile karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Davanın KABULÜ ile, 1- Erzurum ili, Karayazı ilçesi, Alikülek Mahallesi, 101 ada 29 ve 46 parsel sayılı tarla vasıflı taşınmazlardaki davalı T3 adına kayıtlı bulunan 1/2 hissesinin tapu kaydının iptali ile davacı adına kayıt ve tesciline, 2- Ziraat Bankası Karayazı Şubesine davalı adına depo edilen 1207,9 TL ön alım bedelinin kararın kesinleşmesine müteakip davalıya ödenmesine," şeklinde karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava yasal ön alım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil talebine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, kararı davalı vekili istinaf etmiştir....
Ancak bu bildirim yapılmadığı gibi müvekkillerimin ön alım hakkı unutularak hareket edilmiş, bu hakka aykırı bir satış işlemi gerçekleşmiştir. Satış müvekkillerimin bilgileri dışında rızaları olmadan gerçekleşmiş olup gerçek satış bedeli ve tapu harç ve masrafları mahkemenizce belirlenecek yere müvekkilleri tarafından depo edilmeye hazır olduğunu bu nedenlerle davalının dava konusu taşınmaz üzerindeki hissesinin iptali ile müvekkil adına tesciline, karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili ilk derece mahkemesine vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davacının dava dilekçesinde iddia ettiği hususların tamamen gerçeğe aykırı olduğunu, bu sebeplerle açılan davanın reddine karar verilemsini talep etmiştir....
Davacı vekili, dava konusu taşınmazın ön alım bedelinin davalı tarafından yüksek gösterildiğini, ön alım bedelin de muvaza yapıldığını, ilk satış bedeli üzerinden ön alım bedelinin hüküm altına alınmasını talep etmiştir. Dosyaya konu taşınmazın satışında davacı üçüncü kişi konumunda olduğundan taşınmazın değerinin daha düşük olduğunu iddia edebilir. Davacı bedelde muvaza iddiasını tanık sözleri, bilirkişi incelemesi ve keşif delili ile ispat edebilir. (Süleyman Sapanoğlu, Tapu İptal Tescil Davaları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019 basım, sf:623.) Davacının bedelde muvaza iddiası dikkate alınarak mahkememizce keşif yapılmış ve dava konusu taşınmazın satış tarihi itibariyle ön alım bedeli tespit edilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava Önalım hakkına dayanan tapu iptali tescil davasıdır. Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere yapılan inceleme neticesinde; İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Dava konusu taşınmaza ait tapu kayıt ve satış senedinin incelenmesinde; tarafların tapuda paydaş oldukları görülmüştür. Dava, ön alım hakkından kaynaklı tapu iptal ve tescil davasıdır. Önalım hakkı; paylı mülkiyete tabi taşınmazlarda payın 3. kişiye satılması halinde diğer paydaşlara o payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak, paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve payın 3. kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir....
HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, Tapu İptali Ve Tescil (Önalım Hakkından Kaynaklanan) istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2020 tarihinden itibaren geçerli Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 564 ve 568 sayılı İş Bölümü Kararları gereği, 4. Hukuk Dairesi iş bölümünün 9. maddesinde; "Taşınmaz mülkiyetini devir hakkının kısıtlamalarından (TMK m.732- 736: Önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve alımgeri alım hakları) kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme yer almıştır. Bu düzenleme karşısında istinaf talebini inceleme görevi Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'ne aittir. HMK 352/1 maddesinde ''Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda incelemenin başka bir dairece yapılması gerektiği tespit edilen dosyalar hakkında öncelikle gerekli karar verilir.'' hükmü öngörülmüştür....
