Başka bir anlatımla tarafların ilamdan kaynaklı ve herhangi bir nedenle yapılan takipte kesinleşmiş alacakları takas mahsup konusu yapılabilir. İlamdan kaynaklanan alacağın, takas mahsup edilebilmesi için icra takibine konu edilmesi şartı dahi yoktur. O halde, takip borçlusunun diğer bir takip dosyasında ilamdan kaynaklanan alacağı olduğu ve takip de kesinleştiği halde gerektiğinde bilirkişiden rapor alınmak suretiyle davacının avukatlık ücretleri dışında kalan alacaklar yönünden takas/mahsup talebinin değerlendirilmesi gerekirken, istemin süre yönünden reddine karar verilmesi isabetsizdir. Diğer taraftan, takip alacaklısı T3'in alacağına haciz koyarak İİK'nın 120/2 maddesi uyarınca yetki alan T5'nin takas mahsup talebinden etkileneceği açık olup, davada taraf olarak gösterilmesi yerinde olduğu halde hakkında husumetten red kararı verilmesi de doğru değildir....
Takas hukuki niteliği itibariyle bozucu yenilik doğuran bir haktır. Borçlunun takas hakkını kullanma isteğini, alacaklıya bildirmesi gerekir. Takas bir sözleşme olmadığı içi karşı tarafın kabulüne bağlı değildir. Takas aynı zamanda borcu sona erdirdiği için bir tasarruf işlemidir. Bu nedenle, borçlu takas edilecek alacak üzerinde tasarruf yetkisine sahip olmalıdır. Borçlar Kanununun 122/II maddesi uyarınca, takas halinde her iki borç, takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borç oranında düşer. Beyan yapılınca, bunun hükmü, takas şartları tamamlandığı ana kadar geriye etkili sayılmıştır. Böylece borçlar takas beyanının yapıldığı zaman değil, takas şartlarının gerçekleşeceği an düşmüş olacaktır. İki borç miktarca farklı ise, takas sonucunda az olan borç tamamen, diğeri ise kısmen sona erer. Mahsup alacaktan indirilme yapılması söz konusudur. Fakat indirilen miktar mukabil bir alacak değildir....
Dayanak ilamın bozulması nedeniyle bu aşamada takas talebine konu bir alacak bulunmadığı dikkate alınarak takas mahsup talebinin reddi gerekirken İlk Derece Mahkemesince yazılı gerekçe ile hüküm tesisi isabetsiz olduğundan ilk derece mahkeme kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında takas ve mahsup talebinin reddine dair karar verilmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/1987 KARAR NO : 2022/2731 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ÇORUM İCRA HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 22/02/2022 NUMARASI : 2020/446 ESAS - 2022/85 KARAR DAVA KONUSU : Takas Mahsup Talebi KARAR : 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 352.maddesi uyarınca dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İSTEM: Davacı vekili 28/06/2017 tarihli dava dilekçesinde özetle; davalı T4 kesinleşmiş Çorum 1. İcra Müdürlüğünün yeni 2016/2104 Esas sayılı icra dosyasından alacağı olduğu, davalıya Amasya 2. İcra Müdürlüğünün 2015/5581 Esas sayılı dosyası ile borçlu olduğu, Çorum 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/170 Esas sayılı dosyası ile takas miktarlarının tespitinin yapılmasını talep ve dava ettiği, yargılama neticesinde takas davasında görevli mahkemenin icra hukuk mahkemesi olduğundan davanın görevsizlik nedeniyle reddine karar verildiği, Amasya 2....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince "Tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildirildiğinde; Davacı vekili müvekkili aleyhine yapılan kambiyo yollu icra takibinde yetki itirazında bulunup takas mahsup talep etmiştir. Davacı borçlunun adresi Sultanbeyli İstanbul olup İstanbul Anadolu İcra Dairelerinin yetkili alanında bulunmaktadır. Bu nedenle İİK 50 ve HMK 6 Maddeleri gereğince davacının yetki itirazının reddine, davacı her ne kadar takas mahsup itirazında bulunmuş ise de; Takas nedenine dayanarak itiraz İİK 169/a,1 anlamında bir itfa itirazıdır, bu nedenle takas itirazında ve definde bulunan borçlunun takip alacaklısından olan karşılık alacağını resmi ve ya imzası alacaklı tarafından ikrar edilmiş bir belge ile ispat etmesi gerekir. Davacı bu yolda herhangi bir belge ve delil ibraz etmediğinden davacının takas mahsup itirazının reddine " dair karar verildiği görülmüştür....
İcra Müdürlüğünün 2019/16918 Esas sayılı dosyalarındaki icrai vekalet ücreti, maktu vekalet ücreti ve harçlar ayrı tutulmak suretiyle takas-mahsubuna, takas mahsup işlemlerin icra müdürlüğünce yapılmasına karar verilmiştir. İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle, cevap dilekçesini aynen tekrarla, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 12/10/1994 tarihli 1994/12- 251 Esas 1994/593 Karar sayılı ilamda belirtilen ilkelerde nazara alınarak, takas ve mahsup talebinin reddine karar verilmesi gerekirken, kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olmadığını belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE : Dava, İİK'nın 16. maddesi uyarınca takas ve mahsup talebine ilişkindir....
Somut olayda, borçlu vekili, İcra Mahkemesi'ne başvurusunda, takas ve mahsup talebi yanında itfa nedeniyle takibin iptali isteminde bulunmuş, Mahkemece "...borcun takas mahsup ve ödeme şeklinde itfa edildiği anlaşıldığından İİK'nın 33/1.maddesi gereğince bu borçlu bakımından icranın geri bırakılmasına, icra avukatlık ücreti bakımından icranın geri bırakılması talebin reddine" karar verilmiştir.. İcra Mahkemesi'nin hükmü, takas ve mahsup edilen alacak miktarı yönünden açık olmadığı gibi, itfa nedeniyle yapılan başvurunun değerlendirilmesi hakkında da bir netlik taşımamaktadır. Mahkemece verilen hüküm bu haliyle açık olmadığı gibi, şüphe ve tereddüt uyandıracak, infazda zorluk çıkaracak şekildedir. Hukuk Genel Kurulu'nun 08.10.1997 tarih ve 1997/12-517 Esas-1997/776 Karar sayılı kararında da vurgulandığı üzere, ilamların infaz edilecek kısmı hüküm bölümüdür. Diğer bir anlatımla hükmün içeriğinin aynen infazı zorunludur. İlamın infaz edilecek kısmı yorum yoluyla belirlenemez....
Takas ve mahsup birbirinden farklı kavramlar olup, mahsupta, birbirinden ayrı ve bağımsız iki alacak mevcut olmayıp, alacak miktarından belli olgular dolayısıyla indirme talebi bulunmaktadır. Takasta ise birbirinden bütünüyle ayrı ve bağımsız, karşılıklı iki alacak (borç) vardır. Takas def'i de diğer def'iler gibi cevap dilekçesinde süresinde ileri sürülmelidir. Mahsup ise inşai hak ya da def'i olmayıp, bir itiraz olduğundan her aşamada ileri sürülebilir. Her ne kadar Dairemizin bozma ilamında davalı arsa sahiplerinin takas talebinde bulundukları ifade edilmiş ise de davalı arsa sahiplerinin mahsup itirazında bulundukları açıktır....
İstinaf Sebepleri 1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; müvekkilinin takas mahsup def'inin yerinde olmaması ve takas mahsup def'ine konu yaptığı Bergama 1....
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 12/10/1994 tarihli 1994/251- 593 sayılı kararında da benimsendiği üzere, icra mahkemesinde takas ve mahsup iddiası kural olarak, takasa konu alacağın İİK'nın 68. maddesindeki belgelere dayalı bulunması, bu alacakla ilgili olarak icra takibi yapılmış ve takibin kesinleşmiş olması, alacağın ilama bağlanması hallerinde nazara alınabilir. Bu istem, takibin her safhasında ileri sürülebilir. Tarafların ilamdan kaynaklı ve herhangi bir nedenle yapılan takipte kesinleşmiş alacakları takas mahsup konusu yapılabilir. İlamdan kaynaklanan alacağın, takas mahsup edilebilmesi için icra takibine konu edilmesi şartı yoktur. Para alacaklarının tahsili ve takas edilebilmeleri için kesinleşmeleri de gerekmez. Somut olayda, takas mahsup istemine dayanak olarak gösterilen konkordato projeleri, kayyım raporu ve diğer belgelerin İİK'nın 68. maddesindeki belgelerden olmadığı, alacakların ilama bağlanmadığı, İstanbul 3....
