Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar Mahkemenin yukarıda tarih ve numarası belirtilen karar ile; taraflar arasında 06.12.2012 tarihli hizmet sözleşmesi akdedildiği, söz konusu sözleşmenin 2 yıllık süre için yapıldığı ve sözleşmenin 2. maddesi uyarınca taraflarca 120 gün öncesinden ihbar edilmek kaydıyla sözleşmenin feshedilebileceği, taraflarca bu maddeye aykırı şekilde sözleşmenin feshedilmesi durumunda karşı tarafın 50.000,00 TL cezai şart ödeyeceği konusunda anlaşıldığı, sözleşmeye göre davacının davalıdan cezai şart talep edebilmesi için öncelikle sözleşmede yer ... cezai şart hükmünün hukuken geçerli olması gerektiği, söz konusu sözleşmenin iş bu maddesinin 6098 sayılı Kanun'un 20 nci maddesi uyarınca genel işlem koşulları içermemesi ve 21 ... madde ve devamında belirtildiği üzere, iş bu maddenin her iki taraf için geçerli olması nedeniyle kanun hükümlerine uygun olduğu ve hukuken geçerli olduğu ve fakat bu cezai şartın talep edilebilmesi için davalı tarafından hizmet sözleşmesinin...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki cezai şart ve alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalılardan ... tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili; taraflar arasında akdolunan yeniden satış sözleşmesi kapsamında müvekkili tarafından davalılara 75.000,00 TL nakit kredi ile 8.540,00 TL tutarında mal verildiğini ancak davalının sözleşmeden kaynaklanan edimlerini ifa etmedikleri gibi müvekkiline haber vermeksizin iş yerini kapattığının değişik iş tespit raporuyla saptanmış olduğunu, sözleşmenin 15. maddesi uyarınca 70.000,00 USD cezai şart isteminin koşulları ve malların iadesi koşullarının oluştuğunu belirterek 70.000,00 USD cezai şartın devlet bankalarının Amerikan Doları ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranıyla...
Sözleşmede kararlaştırılan bu cezai şart Borçlar Kanunu'nun 158/I. maddesi gereğince seçimlik cezai şart niteliğinde olup, akdin icra edilmemesi veya natamam icrası durumunda ve akdin feshedilmemesi halinde istenebilir. Somut olayda, yukarıda sözü edilen sözleşmenin ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 14.05.2007 tarihinde kesinleşen ilâmıyla 1814 ada 1 parseldeki üç blok yönünden ileriye etkili olmak üzere, diğer parseller yönünden ise geriye doğru feshine karar verildiği anlaşılmaktadır. Feshedilen parseller yönünden cezai şart istenemez ise de, ileriye etkili fesihte yüklenici, arsa sahiplerinin uğradığı her türlü zararı ödemekle yükümlüdür (25.01.1984 tarih ve 3/1 sayılı İBK). Bu nedenle, davacıların 1814 ada 1 parseldeki üç blok için cezai şart istemi kabul edilmelidir. Nevar ki hükme dayanak yapılan raporda, cezai şartın anılan üç bloka isabet eden miktarı hesaplanmış değildir....
Taraflar arasında 01.09.2012 tarihli su ürünleri satış sözleşmesinin akdedildiği, anılan bu sözleşmenin davalı-birleşen davacı şirket tarafından gönderilen ihtarname ile feshedildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Sözleşme içeriği incelendiğinde asıl davada talep edilen cezai şart alacaklarının sözleşmenin feshine bağlı olmadığı anlaşılmaktadır. (1) Asıl davada sözleşmenin 8. maddesi uyarınca geç teslim ve/veya hiç teslim etmeme nedeniyle talep edilen cezai şart alacağı bakımından yapılan değerlendirmede; taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 8. maddesi, “alıcı tarafından mail yolu ile bildirilen siparişlerine konu malların 72 saat içerisinde mücbir sebepler hariç teslim edilememesi veya edilmemesi durumunda satıcı tarafından her bir sipariş için ayrı ayrı ve her saat başına ayrı ayrı 100,00 USD (Yüz Elli Amerikan Doları) cezai şart bedeli ödeyecektir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/40 KARAR NO : 2024/266 DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) DAVA TARİHİ : 29/02/2016 KARAR TARİHİ : 28/03/2024 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasında 11/11/2010 tarihli ----- Bayilik Sözleşmesi ve 28/02/2011 tarihli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi akdedildiği,taraflar arasında akdedilen sözleşmelerin, aralarındaki pazarlık neticesinde sonuçsuz kaldığını ve 28/02/2016 tarihi ile sona erdiğini, davalı şirkete sözleşmeler nedeniyle 400,000 TL’lik ipotek teminatı ve 50.000 TL’lik teminat mektubu verildiğini, davalının kendisine cezai şart dayatması olduğunu, ancak davalıya ticari veya cezai bir borcun olmadığını, cezai şartın yargılama konusu olduğunu, cezai şart olsa bile davalının elinde 400.000 TL’ lik ipotek teminatı bulunduğunu iddia ederek, bu nedenlerle; davalıya verilen 50.000 TL’lik...
gerekmiştir. 2- Taraflar arasındaki sözleşmenin 33. maddesinde bayiinin sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle sözleşmenin feshine sebebiyet vermesi halinde 32. maddede yer alan yükümlülükten (mahrum kalınan kar karşılığı tazminat) ayrı olarak cezai şart da talep edilebileceği açıkça hükme bağlanmıştır....
cihazların iade edilmediği, bu teslimin varlığına delalet edebilecek, teslimi kanıtlayan herhangi bir delil sunulmadığı, davacının sözleşmenin 4. maddesi uyarınca davalı şirketten cezai şart isteyebileceği anlaşılmakla davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir....
Mahkemece, taraflar arasında yapılan sözleşmenin geçerli bulunduğu, davacının sözleşmeye aykırı hareketleri nedeniyle davalının fesihte haklı olduğu sözleşmenin 14.maddesi gereğince cezai şart olarak teminatların iade edilmemesinde haklı olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 15.4.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İki taraflı cezai şartta işçi aleyhine bir eşitsizlik durumunda, cezai şart hükmü tümden geçersiz olmamakla birlikte, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktarı ve halleri aşamaz. İşçiye verilen eğitim karşılığı belli bir süre çalışması koşuluna bağlı olarak kararlaştırılan cezai şart tek taraflı olarak değerlendirilemez. İşçiye verilen eğitim bedeli kadar cezai şartın karşılığı bulunmakla eğitim karşılığı cezai şart hükmü belirtilen ölçüler içinde geçerlidir. Gerek belirli gerekse belirsiz iş sözleşmelerinde, cezai şart içeren hükümler, karşılıklılık prensibinin bulunması halinde kural olarak geçerlidir. Ancak, sözleşmenin süresinden önce feshi koşuluna bağlı cezai şartın geçerli olabilmesi için, taraflar arasındaki iş sözleşmesinin belirli süreli olması zorunludur. Asgari süreli iş sözleşmelerine de aynı şekilde hükümler konulması mümkündür. Türk Borçlar Kanunu'nun 182/son maddesinde ise fahiş cezai şartın hâkim tarafından tenkis edilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır....
Bunun yanında taraflar arasındaki sözleşmenin 8. maddesinde, “Sözleşme süresince bu (yukarıdaki) maddelere uymayan taraf karşı tarafa 3 maaş tutarında ödeme yapacak ve sözleşme fesih olacaktır,” düzenlemesi getirilmiş ve genel olarak ilk yedi maddeye aykırılık halinde sözleşmenin fesih olunacağı ve aykırı davranışta bulunan tarafın diğer tarafa cezai şart ödeyeceği düzenlenmiştir. Öncelikle sözleşmenin ilk yedi maddesine bakıldığında işverenin cezai şart ödemesi gerektiren tek hal ücret ödeme borcuna aykırılık iken işçinin cezai şart ödemesini gerektiren haller işçinin haklı sebeple fesih oluşturan eylemleri ile iş görme borcuna aykırılık haller olarak kararlaştırılmıştır. Bu noktada cezai şarta hak kazanma bakımından işçi aleyhine bir durumun ortaya çıktığı anlaşılmaktadır....
