in 31.05.1999 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladıklarını, bu sözleşmeye konu parselin diğer maliki olan müvekkilinin de aynı şartları kabul ederek davalı yüklenici ile 30.07.1999 tarihinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladığını, işe başlayan yüklenicinin haksız çıkar sağlamak amacıyla sözleşmeye ve ruhsata aykırı katlar yaptığını, bu nedenle ilgili belediyece bina için yapı tatil tutanağı düzenlendiğini, davalı yüklenicinin kaçak olarak binayı tamamladığını, bu aşamada sözleşmeye göre kendisine düşen bağımsız bölümlere ilişkin 8/18 oranındaki arsa payını üçüncü kişilere sattığını, satacağı bağımsız bölüm kalmamasına rağmen elinde kalan 1/18 oranındaki arsa payını da davalı ...'...
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
“Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmeleri” , arsa sahibi veya sahipleri ile yüklenici arasında yapılan ve eser sözleşmelerinin bir türü olan sözleşme tipidir; arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri; yüklenicinin finansı kendisi tarafından sağlanarak arsa malikinin arsası üzerine bina yapım işini üstlendiği, arsa malikinin ise, bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerin konusu, arsa sahibinin maliki olduğu arsa üzerine yapılacak bina inşaatıdır. İnşaat; maddi nitelikte eseri ifade eder. İnşaat yapım sözleşmelerinde yüklenicinin ana borçları; bir inşaat (eser) meydana getirme ve bu eseri iş sahibine teslim etme borçlarıdır....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanunda tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonunda; " Davacı ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi akdeden müteahhit şirket T5 iken sözleşmenin feshi ve ibra sözleşmesinin tarafındaki şirketin Aca Mühendislik İnşaat Ltd Şti olduğu, davacının avans payı mahiyetinde hisse devrini 24.04.2018 tarihinde Aca Mühendislik İnşaat Ltd Şti adına devrettiği, bu surette davacı tarafça Aça ile sözleşme yapılmış iken hisse avans payı mahiyetindeki tapu devrinin Aca'ya yapıldığı ve hatta şekle tabi arsa payı karşılığı inşaat sözleşmenin tapuda avans payı devri sayesinde içtihatlar ışığında geçerli bir sözleşme niteliğini kazandığı, bu surette davacının şirketler arasındaki "ç" ve "c" farkı ayrımının bilincinde olarak ve bu şirketlerin aynı muhatap şirket olduğu inancıyla tapuda hisse devri işlemini gerçekleştirdiği, tapu kaydını bilmediğini iddia eden davacının bu iddiasının hukuken kabul edilebilir olmadığı, tapudaki avans payı mahiyetindeki hisse devrinde yahut...
Mahkemece, sözleşmenin tüm müşterek maliklerle imzalanmadığı, tahammül sınırının aşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne, sözleşmenin geçersizliğinin tespiti ile tapudaki şerhin kaldırılmasına dair verilen karar davalı vekilinin temyiz istemi üzerine Dairemizin 31.03.2014 tarih ve 2013/9437 E., 2014/2414 K. sayılı ilamıyla bozulmuş, davacı vekilinin karar düzeltme istemi üzerine ise, “davalı yüklenici ile arsa sahiplerinden davacı arasında 26.10.2009 tarihinde, diğer bazı arsa sahipleri ile de çeşitli tarihlerde düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmış ise de, arsa sahiplerinden ... ile arsa payı karşılığı inşaat sözlemesi geçen süreye rağmen yapılamamıştır. Taraflar arasındaki sözleşmenin üzerinden 4 yıldan fazla süre geçmesine rağmen, tüm arsa sahipleriyle sözleşme yapılmaması nedeniyle TMK'nın 692. maddesi uyarınca baştan itibaren geçerli olmayan sözleşme, sonradan da makul süre içinde geçerli hale getirilememiştir....
-KARŞI OY YAZISI- Dava arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi sebebiyle yapılan masraf ve imalât bedeli ile kâr kaybı alacaklarının tahsili istemine ilişkindir. İnşaat yapımı kararlaştırılan arsada dava dışı belediye de pay sahibi olup bu paydaş ile yapılan sözleşme bulunmadığı gibi davalı arsa sahipleri ile yapılan sözleşmede de taraf olmadığından TMK'nın 692. maddesi hükmünce tüm paydaşların katılımı sözkonusu olmaması nedeniyle kat karşılığı inşaat sözleşmesi geçerli olarak kurulmamıştır. Geçersiz olan sözleşme sebebiyle kâr kaybı istenemeyeceğinden bu kalem alacakla ilgili istemin reddi doğrudur. Ancak sözleşmenin geçersizliği halinde de taraflar sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre verdiklerini talep edebilirler. Davacı yüklenici plan, proje, etüt çalışması vs. gibi inşaatın yapımına yönelik çalışmalar yaptığını ileri sürerek bunların bedelinin de ödetilmesini istemiştir....
Zira önalımda, önalım hakkını kullanan kişinin payı satın alana ödemekle yükümlü olduğu bedel, yani bir miktar para, arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesinde mevcut olmayıp, payın bedeli eser meydana getirmek suretiyle ödenmektedir. 6. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, arsa sahibi veya sahipleri ile yüklenici arasında yapılan ve eser sözleşmelerinin bir türü olup, yüklenici bina yapım işini üstlenmekte, yüklenicinin finansını sağlayarak yapacağı bu binaya karşılık arsa sahibi de ona kararlaştırılan arsa payı mülkiyetini geçirmektedir. Bu niteliği itibariyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri iki tipli karma bir sözleşmedir. Burada, eser sözleşmesinin konusu olan inşaat yapma edimi ile taşınmaz satım sözleşmesindeki mülkiyet nakli edimi bir araya gelmiştir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
Az yukarıda değinildiği üzere arsa sahiplerinden Ayşe Sönmez'in davaya dahil edilmemesi ve diğer arsa sahiplerinin ise dahili davalı olarak davayı dahil edilmeleri doğru olmamıştır. Taraf teşkili kamu düzeninden olup, mahkemece yapılacak iş; öncelikle sözleşme tarihi itibariyle taşınmaza ait tapu kaydı getirtilip, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tüm arsa sahiplerince imzalanıp imzalanmadığı ya da sözleşmeyi imzalayan arsa sahiplerinin sözleşmesine diğer arsa sahiplerinin katılması suretiyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçerli hale gelip gelmediği ve yapılacak araştırmaya göre asıl ve birleşen davada yer alan taraflara göre arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tüm taraflarının davada yer alıp almadığı araştırılmalıdır....
