-K A R A R- Davacı vekili, davalı arsa maliki ... ile müvekkili yüklenici şirket arasında, taşınmaz mal satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, çevre parseller ile tevhit işlemi yapılabilmesi için müvekkili yükleniciye yetki verildiğini, işlemlerin yapılması aşamasında davalı arsa malikinin, sözleşmeyi feshettiğine dair ihtar yolladığını, müvekkili yüklenicinin, feshi kabul etmediğini, davalılar arasında daha sonra ayrı bir arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini ileri sürerek, arsa maliki olan davalının taşınmazı üzerindeki diğer davalı lehine olan şerhin kaldırılması ile davalılar arasında düzenlenen sözleşmenin geçersizliğinin tespiti ile iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiş; yargılama sırasında talebini yoksun kalınan kâr ve yapılan giderler için ....000,00 TL tazminatın tahsili olarak ıslah etmiştir. Davalılar vekili, davanın reddini istemiştir....
Davacı yüklenici şirket ile davalı arsa sahipleri arasında 04.03.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığı, 04.03.2000 tarihinde de adi yazılı ek sözleşme imzaladıkları dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Davalı arsa sahipleri 04.08.2004 tarihli ihtarname ile davacı ile aralarındaki 04.03.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğini bildirerek, aynı tarihte dava dışı yüklenici ... ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalamışlardır. Davalı arsa sahipleri ile dava dışı ... arasında görülen ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2006/599 E sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporunda davalı arsa sahipleri ve ...’in sözleşme imzaladıkları 04.08.2004 tarihinde tüm inşaatların tuğla duvar öncesi imalatlardan olan temel hafriyatı, temel beton işleri ile temel duvarları, su basman betonu, blokaj ve dolgu işlerinin bazı yüklenici ve taşeronlarca yapıldığının tespit edildiği anlaşılmıştır....
Bozma ilamına uyalarak yapılan yargılama sonucunda, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, sözleşmeye konu taşınmazların davalı yükleniciye devredildiği, ancak davalının inşaat yapma edimini yerine getirmediği, arsa üzerine yapılan inşaatın % 0,... seviyesinde kaldığı, bu itibarla, davacı arsa sahiplerinin, sözleşmenin feshi ile tapu iptal ve tescil isteminde haklı oldukları, ancak, yüklenicinin borcu nedeniyle üçüncü kişilere satıldığı tespit edilen taşınmazlar yönünden tapu iptal ve tescil isteminde bulunamayacakları gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile ....02.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine, davalı adına kayıtlı bulunan 2998 ada ... ve 3020 ada ... no'lu parsellerin tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tesciline, diğer taşınmazlara yönelik istemlerin reddine karar verilmiştir. ....
Eğer feshin sonuçları geriye etkili olacaksa, sözleşme yokmuşçasına tasfiye edileceğinden yüklenici inşaatın yaptığı kısmına orantılı arsa payı değil, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre imal ettiği inşaat bedelini alır. Fesih ileriye etkili kabul edilirse, yükleniciye imalat oranına paralel arsa payı bırakılır. Davalı yüklenici ... İnşaat ve Taahhüt Ticaret Ltd. Şti. ile davacı arasında 14.08.2012 tarihinde noterde düzenlenen satış vaadi sözleşmesi ile yapılan temlik işlemi gereğince davacının temlik aldığı şahsi hakkın konusunun, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye veya geriye etkili olarak feshi sonucunda yükleniciye bırakılıp bırakılmayacağı belirleneceğinden, satış vaadi sözleşmesinin ifa olanağının bulunup bulunmadığı davalı arsa maliklerince açılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasının sonucu ile doğrudan ilgilidir....
Geçerli olmayan bir sözleşme uyarınca sözleşmenin feshi talep edilemeyip, ancak geçersizliğinin tespiti talep edilebilir. Böyle bir sözleşme sebepsiz zenginleşme dışında taraflara herhangi bir talepte bulunma hakkı vermez. Sözleşmenin sonradan geçerli hale gelmesinde ise gerek yüklenicinin ve gerekse arsa sahibinin feshin haklı olup olmadığı sonucuna göre menfi ve müsbet tazminat talepleri olabilecektir. Bu nedenledir ki öncelikle sözleşmenin geçerli hale gelip gelmediğinin tespiti yapılarak sonuca gidilmelidir. Somut olayda dava konusu taşınmaz paylı mülkiyete konudur. Yargılama sırasında diğer maliklerle de arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığı iddia edilmediğine göre bu sözleşme diğer maliklerin de sözleşmeye katılmaması nedeniyle geçersizdir....
Mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacı ile davalılardan ... arasında 27.11.2001 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığı, bu sözleşmeye göre arsa sahibi olan davacının toplam 14 parselden ibaret taşınmazlarını arsa payı karşılığı anlaşarak yüklenici ...' e vermeyi vaat ettiği, davalı yüklenici ...'in arsa maliki davacı ile yapmış olduğu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince dava konusu taşınmaz üzerinde diğer davalıların oturdukları dairelerin bulunduğu binaları yaptığı, Mahkemenin 2006/10 E., 2008/409 K. sayılı kesinleşmiş ilamdan da anlaşılacağı üzere arsa sahibi ve davalı yüklenici ... arasında yapılan 19.08.2004 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine karar verildiği, dolayısı ile davalı ...'in dava konusu taşınmazlarda hukuken korunan bir hakkının bulunmadığı, diğer davalıların kullanmış oldukları daireleri yüklenici ...'...
Kural olarak, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine dayalı tapu iptal ve tescil isteminin, sözleşmenin feshi talebini de içerdiği Yargıtay'ın yerleşik kararlarında kabul edilmiştir. Eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin geçerli olabilmesi için ise, TMK'nun 692. maddesi gereğince, sözleşmenin konusu olan taşınmazın tüm paydaşlarıyla sözleşme yapılması veya diğer paydaşların yapılmış sözleşmeye muvafakat etmiş olması gerekmektedir. Dava ve sözleşme konusu olan taşınmazda, davacılar dışında, başka hissedarlar bulunduğu görülmekte ise de, bu paydaşlarla veya murisleri ile sözleşme yapılıp yapılmadığı veya sözleşmeye muvafakat edip etmedikleri dosya kapsamından anlaşılamamaktadır....
İlk derece mahkemesince, öncelikle taşınmazın yükleniciye devir tarihi itibariyle inşaat yapımı kararlaştırılan taşınmazın tüm arsa sahipleri, paydaşları veya kat maliklerini gösterir tapu kayıtları getirtilmeli, bu paydaşların davalı yüklenici ile yapılmış arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunup bulunmadığı araştırılmalı, bunlarla ayrı kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi imzalanmamışsa davaya konu sözleşmenin geçersiz olacağı; sözleşmenin feshi istemi geçersizliğin tesbitini de içerdiği göz önüne alınarak sonucuna uygun karar verilmelidir....
Mahkemece, davacının sözleşmeler gereği herhangi bir iş ve işlem yapmadığı, resmi şekilde yapılmayan sözleşmelerin geçersiz olduğu da gözetilerek, davacının dava açmakta haklı bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine dair verilen karar, Dairemizin 07.06.2013 tarih 2097 E, 3917 K. sayılı ilamı ile, resmi şekilde yapılmadığından ve pay devri de bulunmadığından 25.01.2007 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geçersiz olduğunun tespitine karar verilmesinin zorunlu bulunduğu, 18.06.2009 tarihli sözleşmenin ise 25.01.2007 tarihli sözleşmenin devamı, yani arsa payı karşılığı inşaat yapılması amacıyla düzenlenmiş bir sözleşme mi ya da bedel karşılığı inşaat yapımına ilişkin bir eser sözleşmesi mi olduğu anlaşılmadığından, bu hususta tarafların diyecekleri sorularak ve varsa delilleri toplanarak, sözleşmenin hukuki niteliğinin saptanması, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi niteliğinde olduğu anlaşılırsa bunun dahi resmi şekile aykırılıktan dolayı geçersizliğinin tespitine karar...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunduğunu, davalı arsa sahibinin sözleşmeye aykırı davrandığını ileri sürerek, sözleşmenin feshi ile davacının yaptığı masrafların tahsilini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, davacı tarafın tacir olduğu, taraflar arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesinin, davacının ticari işletmesiyle ilgili olup, ticari iş olduğu ve ...icaret Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle, mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmiştir....
