Sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine karar verildiğine göre, davacı arsa sahiplerinin gecikme tazminatı isteme hakları mevcuttur. Davacı arsa sahipleri de davada sözleşmenin feshi istemi yanında, gecikme tazminatı isteminde de bulunduklarına ve 25.01.1984 gün ve 3/1 Sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca arsa sahiplerinin gecikmeden kaynaklanan alacaklarının ödenmesinin gerekmesine göre, davacıların bu konudaki istek miktarları da dikkate alınmak suretiyle gecikme tazminatı istemi konusunda değerlendirme yapılıp karar oluşturulması gerekirken, gecikme tazminatı isteminin de reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir....
Davacılar vekili 19.02.2008 günlü oturumda inşaatın getirildiği seviye itibariyle ileriye etkili fesih isteminde bulunduklarını açıklamış, mahkemece de sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine karar verilmiştir. Bu husus temyiz konusu yapılmadığından sözleşmenin ileriye etkili olarak feshi kesinleşmiştir. Sözleşmeninileriye etkili olarak feshi durumunda arsa sahiplerinin feshin kesinleştiği tarihe kadar gecikme tazminatı isteme hakları bulunmaktadır. Davacılar vekili de dava dilekçesinde tesbitini istendiği gecikme tazminatı miktarı yönünden ıslah dilekçesinde tahsil isteminde bulunduğuna göre, gecikme tazminatı hesaplattırılarak davadaki istek de değerlendirilmek suretiyle taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekirken, gecikme tazminatı isteminin reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir....
Sözleşmede fesih halinde dahi ödeneceğinin kararlaştırılmaması sebebiyle geriye etkili fesih halinde gecikme tazminatı ve eksik iş bedeli istenemeyeceğinden davacıya davasının sözleşmenin feshi mi, yoksa eksik işler bedeli ile gecikme tazminatı alacaklarına yönelik mi olduğunun açıklattırılması davanın gecikme tazminatı ve eksik iş bedeline ait olduğunun bildirilmesi halinde fesih isteminin reddedilerek diğer alacak kalemlerinin hüküm altına alınması, davanın sözleşmenin feshine ilişkin olduğunun beyan edilmesi halinde, davacı arsa sahibince inşaatın devamı ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmadığı ve davalı yüklenici tarafından davadan sonra ve hatta kararın tebliğe çıkartılmasından önce inşaata devam edilerek tamamlandığı iddia edildiğinden yüklenici tarafından arsa sahibi aleyhine açılan Kuşadası 2....
Noterliği'nce düzenlenen 16.08.2005 tarih 24330 yevmiye numaralı gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olacak şekilde feshine karar verildiği ve davalının temyizi üzerine kararın Dairemizin 22.11.2010 tarih 2009/4829 Esas-2010/6283 Karar sayılı ilamı ile onanarak 28.01.2011 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. Gecikme tazminatı müspet zarar olup sözleşmenin geriye etkili feshi halinde istenemez ise de, ileriye etkili fesih halinde sözleşme fesih tarihine kadar hüküm ve sonuçlarını doğuracağından gecikme tazminatı istenebilir. Bu nedenle mahkemenin gerekçesinde isabet bulunmamaktadır. Yanlar arasındaki sözleşmenin 1.maddesinde inşaatın süresi sözleşme tarihinden itibaren 18 ay olarak kararlaştırılmış, 3. maddesinde de gecikme halinde rayiç kira ödeneceği belirtilmiştir....
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir. 1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2) Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olarak feshi, eksik işlerin giderilmesi için gerekli bedel ile gecikme tazminatının tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkemece, işin %92,86 seviyesinde ifa edildiği bu haliyle inşaat kabul edilebilir aşamaya ulaştığından sözleşmenin ileriye etkili olarak feshinin mümkün olmadığı, eksik iş bedeli ile gecikme tazminatı istemleri ancak sözleşmenin ayakta kalması halinde istenilebilecek müspet zarar kalemleri arasında olduğundan, sözleşmenin feshi ile birlikte istenemeyeceği gerekçesiyle, davacının tüm istemlerinin reddine karar verilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2007/282 Esas 2009/351 Karar sayılı dosyasında, taraflar arasındaki sözleşmenin feshine ilişkin davada mahkemece sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine karar verildiği ve kararın ... denetiminden geçerek kesinleştiği anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri yönünden ...'ın istikrarlı uygulamalarına göre sözleşmenin ileriye etkili feshi halinde feshin kesinleştiği tarihe kadar gecikme tazminatı istenmesi mümkündür. Hal böyle olunca, mahkemece işin esasına girilerek bir hüküm tesisi gerekirken, yazılı şekilde kesinleşen hükümle yapılan vasıflandırmanın değiştirilerek feshin geriye etkili nitelikte olduğu ve bu sebeple de, geriye etkili fesih halinde kira tazminatı istemenin mümkün olmadığı gerekçesiyle, davanın reddinde usul ve yasaya aykırılık görüldüğünden, hükmün bozulması gerekmiştir....
inşaatın imalat seviyesine göre sözleşmenin geriye etkili feshini talep edebilecek olan davacı arsa sahiplerinin sözleşmenin ileriye etkili feshini talep ettiği durumlarda, imalat seviyesine bakılmadan akdin ileriye etkili feshini, sözleşmenin tasfiyesini ve teslimi gereken tarihten ileriye etkili feshin talep edildiği tarihe kadar koşulları gerçekleşmişse gecikme tazminatı ile kendisine ait bağımsız bölümlerin tespitini talep edebileceğinin tabi bulunmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalı yüklenici vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. " (Yargıtay 6. H.D. 26/04/2023 tarih ve 2022/1627 E.-2023/1528 K.)...
Dava dilekçesinin dava konusu kısmında sözleşmenin ileriye yönelik feshinin istendiği yazılmakla birlikte, sonuç ve istem kısmının 2. bendinde ileriye ya da geriye etkili olduğu açıklanmaksızın sözleşmenin feshine denilerek talepte bulunulmuş, mahkemece davanın fesih talebinin ileriye mi yoksa geriye etkili mi olduğu sorulup açıklattırılmamıştır. Davacının gecikme tazminatı ve sözleşmenin feshi asıl talebi olup, bu taleplerinin kabul edilmemesi halinde terditli olarak eksik ve kusurlu işlerin giderim bedelinin tespit ve tahsilini istemiştir. Yargılama sürecinde fesih talebinden vazgeçip gecikme tazminatı ile eksik ve kusurlu işlerin giderim bedelinin istediğine dair bir beyanı olmadığı gibi davanın karara bağlandığı son oturumda dahi fesih şartlarının oluştuğuna dair beyanı mevcuttur....
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre ve özellikle inşaatın imalat seviyesine göre sözleşmenin geriye etkili feshini talep edebilecek olan davacı arsa sahiplerinin sözleşmenin ileriye etkili feshini talep ettiği durumlarda, imalat seviyesine bakılmadan akdin ileriye etkili feshini, sözleşmenin tasfiyesini ve teslimi gereken tarihten ileriye etkili feshin talep edildiği tarihe kadar koşulları gerçekleşmişse gecikme tazminatı ile kendisine ait bağımsız bölümlerin tesbitini talep edebileceğinin tabi bulunmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalı yüklenici vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. VI....
Gecikme tazminatı müspet zarar olup sözleşmenin geriye etkili feshi halinde istenemez ise de, ileriye etkili fesih halinde sözleşme fesih tarihine kadar hüküm ve sonuçlarını doğuracağından gecikme tazminatı istenebilir. Davacı ile davalı yüklenici arasındaki sözleşmenin 4.maddesinde yüklenicinin inşaat süresi olan 15 aydan itibaren süre uzatıldığı takdirde her geçen ay için ve arsa sahiplerine verilen daire için aylık 500,00 TL gecikme bedeli ödemesi kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 3/(a) bendi uyarınca zemin katta bulunan 1 nolu bağımsız bölümün davacı arsa sahibine ait olacağı belirtilmiştir. Davacı ile davalı müteahhit arasındaki sözleşmede ruhsatın alınması için bir süre öngörülmemiştir. 28/10/2016 tarihinde inşaat ruhsatı alınmıştır.Sözleşmeye göre işin bitim tarihi 28/01/2018'dir....
