Bu nedenle sigortalı-işveren-Kurum arasında kamu hukukundan kaynaklanan bir ilişki söz konusudur. Kamu hukuku içinde yer alan sosyal güvenlik hukuku, bir kamu hizmetinin yürütümünü düzenlediği için aynı zamanda “ idare hukukunun da” bir parçasıdır. Özel hukukla bağını sınırlı olarak korumuştur. Kendi kamu hukukundan kaynaklanan yapısına uygun medeni ve borçlar hukuku ilkelerinden de yararlanmaktadır. Prim, sosyal sigortaların temeli olup;çeşitli sosyal risklere karşı bireylerin ekonomik açıdan güvenliğini karşılama amacıyla alınmaktadır. Sosyal risklerin gerçekleşmesi halinde sigortalıya yapılacak yardımların karşılığı olmak üzere, zorunlu olarak sigortalı adına ve hesabına Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen işçi, işveren ve devlet katkısından oluşan parasal bir kaynaktır....
Bu nedenle sigortalı-işveren-Kurum arasında kamu hukukundan kaynaklanan bir ilişki söz konusudur. Kamu hukuku içinde yer alan sosyal güvenlik hukuku, bir kamu hizmetinin yürütümünü düzenlediği için aynı zamanda “ idare hukukunun da” bir parçasıdır. Özel hukukla bağını sınırlı olarak korumuştur. Kendi kamu hukukundan kaynaklanan yapısına uygun medeni ve borçlar hukuku ilkelerinden de yararlanmaktadır. Prim, sosyal sigortaların temeli olup;çeşitli sosyal risklere karşı bireylerin ekonomik açıdan güvenliğini karşılama amacıyla alınmaktadır. Sosyal risklerin gerçekleşmesi halinde sigortalıya yapılacak yardımların karşılığı olmak üzere, zorunlu olarak sigortalı adına ve hesabına Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen işçi, işveren ve devlet katkısından oluşan parasal bir kaynaktır. Primin hukuki niteliği üzerinde öğretide farklı görüşler bulunmaktadır....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 10/11/2022 NUMARASI : 2022/381E - 2022/579K DAVA KONUSU : İtirazın İptali (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda mahkemesi ile esas ve karar numarası yazılı dosya üzerinden verilen karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmakla yapılan inceleme sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özet olarak; Günay DURMAZ'ın 672712 tahsis numarasıyla Kurumdan yaşlılık aylığı almakta iken vefat etmesi sonucu aylıklarının haksız çekildiğinin tespit edildiğini, davalıya hak sahibinden aldığı ölüm aylığının yersiz ödenmesinden kaynaklı Sedat DURMAZ ile birlikte yersiz ödeme çıkartıldığını, davalıya yapılan ödemelerin Kurum tarafından 31.03.2021 varide tarihli ve 23077548 sayılı yazı ile yasal faizi ile birlikte talep edildiğini, davalının herhangi bir ödemede bulunmadığını, kurum alacağının 8.044,70- TL asıl alacak olarak Denizli 3....
Dosya kapsamına göre dava, davacının Sosyal Güvenlik Kurumu ile yaptığı bîr sözleşmeye dayanmamakta olup, sözleşmeden kaynaklanan bir borç bulunmamaktadır. Uyuşmazlığın temelinde. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun sigortalısına sağlamakla yükümlü olduğu sağlık yardımlarının ödenilmesi isteği vardır. Davacı şirketin davasında haklı olup olmadığı, aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı ancak sağlık sigortasının kapsam ve koşullarını düzenleyen sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde belirlenebilir. Bundan ayrı davacının, bu konuda aktif dava ehliyeti bulunup bulunmadığı sorunu, uyuşmazlığın sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanmış olması gerçeğini ortadan kaldırmaz. Diğer taraftan, HUMK'nın 25/son maddesi uyarınca iş mahkemesince verilen görevsizlik karan Yargıtay'ın denetiminden geçmeden kesinleştiği için sulh hukuk mahkemesini bağlamaz....
Adı geçen Yasanın 101.maddesinde yasanın uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların İş Mahkemesinde görüleceği öngörülmüş, 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1.maddesinde 6352 Sayılı Yasanın 39.maddesi ile yapılan değişiklik ile de "birden fazla İş Mahkemesi bulunan yerlerde, Sosyal Güvenlik Hukukundan kaynaklanan davaların görüleceği İş Mahkemelerinin Hakimler ve Savcılık Yüksek Kurulu tarafından belirleneceği" hükmü getirilmiş, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu 1.Dairesinin 20.11.2012 gün ve 2783 Sayılı Kararı ile de 1.1.2013 tarihinden itibaren uygulanmak üzere İstanbul'da Sosyal Güvenlik İş Mahkemesi faaliyete geçirilmiştir. Görev konusu kamu düzeni ile ilgili olup taraflarca ileri sürülmese dahi mahkeme tarafından yargılamanın her aşamasında resen ele alınması gereken bir husustur....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 06/10/2020 NUMARASI : 2017/242 ESAS, 2020/149 KARAR DAVA KONUSU : İtirazın İptali (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan İtirazın İptali) KARAR : ÇORUM 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNİN 06/10/2020 TARİH 2017/242 E. 2020/149 K. sayılı dosyasının; Bölge Adliye Mahkemeleri Ceza ve Hukuk Daireleri arasındaki iş bölümüne ilişkin Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 21.06.2019 tarih ve 678 sayılı kararı ile Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5.Hukuk Dairesi iş bölümünün 17. Maddesindeki düzenlemede belirtildiği üzere görevli olan Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5.Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, Dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonunda 21/12/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Dairemiz İş ve Sosyal Güvenlik alanında doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli olduğundan Asliye Hukuk Mahkemelerince verilen kararlar Dairemizin görev alanına girmemektedir. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın niteliğine ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun anılan kararına göre Asliye Hukuk Mahkemesi olarak bakılmış olan ve kooperatifler hukukundan kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararların temyiz incelemesi, Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin görev alanı içerisine girmektedir. SONUÇ: Taraflar arasındaki uyuşmazlığın niteliğine ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun anılan kararına Göre, dosyanın Yargıtay 23. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 06.05.2013 gününde oybirliği ile karar verildi....
Dairemiz İş ve Sosyal Güvenlik alanında doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli olduğundan Sulh Hukuk Mahkemelerince verilen kararlar Dairemizin görev alanına girmemektedir. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın niteliğine ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun anılan kararına göre Sulh Hukuk Mahkemesi olarak bakılmış olan ve Kooperatifler hukukundan kaynaklanan davalar sonucu verilen hüküm ve kararların temyiz incelemesi Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin görev alanı içerisine girmektedir. SONUÇ: Taraflar arasındaki uyuşmazlığın niteliğine ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun anılan kararına göre, dosyanın Yargıtay 23. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 24.09.2012 gününde oybirliği ile karar verildi....
DAVA KONUSU : Alacak (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ İDDİANIN ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacıya ait 1193551 sicilli iş yeri için 01/01/2012- 31/12/2012 dönemi yapılan ihale sebebi ile 5510 Sy nın 81/1- ı maddesi gereğ % 5 hazine yardımından yararlanmak amacı ile 02/10/2015 de kuruma başvurulduğunu, süresinde cevap verilmediğini, işlem yapılmadığını belirterek, anılan dönem için teşvik karşılığı şimdilik 1.000 TL nin kesilme tarihlerinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir. SAVUNMANIN ÖZETİ Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; husumet ve yetki itirazında bulunmuş, davanın reddini istemiştir....
Bu istisnalardan biri de sosyal sigortalılık suresinin tespiti için açılan hizmet tespiti davalarıdır (Kuru, B.; Hukuk Muhakemeleri Usulü, 2001, C: IV, s. 3654). Bilindiği gibi feragat yalnız mevcut davadan değil, o dava ile istenen haktan da vazgeçme anlamına gelir. Davadan feragat neticesinde feragate konu teşkil eden hak tamamen düşer ve artık bir daha dava konusu yapılamaz. Sosyal güvenlik hakkı niteliği itibariyle ekonomik ve sosyal haklar arasında yer alan bir hak olmakla birlikte, insan haklarına dair bütün milletlerarası belgelerde kabul edilen bir insan hakkıdır. Ekonomik ve sosyal bir hak olarak sosyal güvenlik hakkı devlete bu hakkı hayata geçirmek için gereken tedbirleri almak ve teşkilatı kurmak gibi yükümlülükler yükler (Arıcı, K.; Anayasa Mahkemesi Karaları Işığında Sosyal Güvenlik Hakkı, Sosyal İnsan Hakları Uluslar arası Sempozyumu, Kocaeli, 2015, s. 184- 185.)....
