"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... ve ... aleyhine 19/04/2016 gününde verilen dilekçe ile tespit (sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan) talebi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın usulden reddine dair verilen 07/11/2017 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. Dava, sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan tespit istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Kendi kamu hukukundan kaynaklanan yapısına uygun medeni ve borçlar hukuku ilkelerinden de yararlanmaktadır. Prim, sosyal sigortaların temeli olup;çeşitli sosyal risklere karşı bireylerin ekonomik açıdan güvenliğini karşılama amacıyla alınmaktadır. Sosyal risklerin gerçekleşmesi halinde sigortalıya yapılacak yardımların karşılığı olmak üzere, zorunlu olarak sigortalı adına ve hesabına Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen işçi, işveren ve devlet katkısından oluşan parasal bir kaynaktır....
. … İSTEMİN_KONUSU : Davacı tarafından, iş yerinde çalışan bir işçinin işe giriş bildirgesi ve 2014/02-2015/01 dönemlerine ait aylık prim ve hizmet belgeleri ile diğer bir işçinin işe giriş bildirgesinin ve iş yeri bildirgesinin süresi içinde kuruma bildirilmediğinden bahisle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102. maddesi uyarınca 33.669,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Beyoğlu Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve …sayılı işleminin işçilerden … ile ilgili 2.403,00 TL'lik kısmı hariç kısımlarının iptali ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine ilişkin İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Beyoğlu Sosyal Güvenlik Merkezinin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, … İdare Mahkemesince 33.669,00 TL idari para cezası işleminin dava konusu edilen 31.266,00 TL'lik kısmının iptali yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir...
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, sigortalılıkları fiili ve gerçek olmadığı gerekçesiyle iptal eden Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. ... 10. iş Mahkemesinin 2011/324 Esas 2012/192 Karar sayılı “Kurum işleminin iptali” davasının yargılaması sonunda verilen kararın Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 2012/17897 Esas 2012/12003 Karar sayılı ilamı ile bozulması üzerine mahkemece HSYK’nın 20.12.2012 tarih 3201 sayılı kararı ile faaliyete geçirilen ve sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan davalara bakmakla görevli 19., 20., 21. ve 22....
Yukarda belirtilen görev ile ilgili düzenlemelerde, açıkça Kurumun taraf olduğu ve sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda iş mahkemesinin görevli olacağı belirtilmiştir. Burada Kurumun taraf olması ve uyuşmazlığın 5510 sayılı Kanundan doğması yeterlidir. Karşı tarafın sigortalı veya üçüncü kişi olmasının önemi bulunmamaktadır. Yersiz ödenen tedavi harcamaları 5510 sayılı Kanunun 96. maddeleri kapsamında istenmekte olup uyuşmazlığın sosyal güvenlik mevzuatından doğduğu açıktır. Benzer şekilde İş Mahkemesince açılan davalar sebebiyle temyiz incelemesini yapan Yargıtay 10.HD'nin 2016/8742 E- 2019/8604 K sayılı 14/11/2019 tarih ve 2021/7554 E - 2021/12160 K sayılı 13/10/2021 tarihli kararları eksik incelemeye dayalı bozmaya ilişkindir. Diğer bir anlatımla Yüksek Mahkemece,İş Mahkemelerinin görevli olduğu benimsenmiştir. Özetle; İDM'nin İş Mahkemelerinin görevli olduğuna ilişkin gerekçesi yerinde görülmüştür....
DAVALI : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Taraflar arasında görülen davada İstanbul 21. İş Mahkemesi ve İstanbul 18. İş Mahkemesince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, SGK işleminin iptali ve tesbit istemine ilişkindir. İstanbul 21. İş Mahkemesince, iptali istenilen kurum işleminin genel iş mahkemelerinin görevine giren 4857 sayılı İş Kanununun 91 ve 92. maddelerinin uygulanmasından kaynaklandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. İstanbul 18. İş Mahkemesi tarafından ise, olayda ki uyuşmazlığın davalı kurumun müfettiş raporunu ve mahkeme kararını uygulayıp uygulamama noktasında olduğu, davalı kurumun bu kararı uygularken 5510 sayılı Kanunun öngördüğü çerçevede ve tarafların bu doğrultudaki taleplerini değerlendirmek zorunda olduğu, 5510 sayılı Kanunun uygulanmasından kaynaklanan davaların HSYK 1....
Dosya içeriğinden, davalı-borçlu şirket hakkında, dava dışı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından 4857 sayılı İş Kanunu'nun 102 ve 104. maddeleri gereğince 286.486,00 TL idari para cezası verildiği anlaşılmaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 108. madde “Bu Kanunda öngörülen idari para cezaları, 101 ve 106'ncı maddelerdeki idari para cezaları hariç, gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürünce verilir. 101 ve 106'ncı maddeler kapsamındaki idari para cezaları ise doğrudan Türkiye İş Kurumu İl Müdürü tarafından verilir ve genel esaslara göre tahsil edilir. 101'inci ve 106'ncı maddeler kapsamındaki idari para cezaları ise doğrudan Türkiye İş Kurumu İl Müdürü tarafından; birden fazla ilde işyerleri bulunan işverenlere uygulanacak idari para cezası ise işyerlerinin merkezinin bulunduğu yerdeki Türkiye İş Kurumu İl Müdürünce verilir ve genel esaslara göre tahsil edilir” hükmünü içermektedir....
bulunmadığı, öte yandan, davacının söz konusu itirazının Denizli Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı Komisyon kararı ile reddedilmesinin, idari para cezası yönünden sona eren dava açma süresini ihya etmeyeceği; davanın, idari para cezasına yapılan itiraz üzerine alınan Komisyon kararının iptali istemi yönünden ise, idari para cezasına karşı süresinden sonra itiraz edildiğinin anlaşılması, ayrıca idari para cezasının iptali isteminin işbu kararla esasının incelenmeksizin süre aşımı yönünden reddedildiği dikkate alındığında, başvurunun reddine yönelik Komisyon kararında sonucu itibariyle hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın Denizli Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemi yönünden süre aşımı nedeniyle reddine, … tarih ve …sayılı Denizli Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü İdari Para Cezası İtiraz Komisyonu kararı yönünden ise esastan reddine karar verilmiştir....
Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne bildirmediklerinden bahisle,10.000 TL.tutarında idari para cezası uygulanarak hakedişlerinden kesildiğini belirterek,davalıya borçlu bulunmadıklarının tespiti ile davalı kurum tarafından uygulanan 10.000 TL.cezai şart ile ilgili para cezasının kaldırılmasına ve davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece,... mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine,karar kesinleştiğinde dosyanın ... ... mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş,karar davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davacı,davalının sigortalılarına tedavi hizmeti verdiğini,hastanede çalışan uzman doktorun ayrılışının süresinde kuruma bildirilmediği gerekçesiyle cezai şart uygulandığını belirterek cezai şartın iptali ile hakedişlerinden kesilen 10.000 TL.nin tahsili için eldeki davayı açmıştır.Taraflar arasındaki ilişki doğrudan borçlar hukukundan kaynaklanmaktadır....
İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; davacının yanında çalıştırdığı kişinin işe giriş bildirgesini yasal süresinde vermemesi nedeniyle Bursa Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünce 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca tesis edilen 1.021.00 TL tutarında idari para cezası verilmesine yönelik ...tarih ve ...sayılı işlem ile 1.021,00 TL tutarında ek idari para cezası verilmesine yönelik ...tarih ...sayılı işleme karşı yapılan itirazın reddine dair Bursa Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü İtiraz Komisyonunun ...tarih ve ...sayılı kararının iptali istemiyle iş bu dava açılmış ise de, söz konusu idari para cezalarına yönelik olarak yapılan itiraz neticesinde davalı idarece ...tarihli ...sayılı itiraz komisyonu kararının alındığı, anılan karara karşı .......
