Davalı vekili; haksız ve usule aykırı olarak açılan davanın reddine karar verilmesini istemiştir. İlk Derece Mahkemesince; ... Tüzüğü'nde ve Kongre Yönetmeliği'nde itiraz mercileri ve usulü belirtilmiş olup, buna aykırı olarak açılan davanın ve birleşen davanın reddine karar verilmiş; karara karşı davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine Bölge Adli Mahkemesince; Siyasi Partiler Kanunu'nun 21. maddesi, ......
Karar sayılı dosyasında verilen kararının HMK.m.353/1-a/6 hükmü uyarınca KALDIRILMASINA, karar verilmiştir. 1-Davalı tarafın husumete yönelik istinaf sebebi hakkında; Siyasi Partiler Kanunun 71. maddesinde “Siyasi partilerin yapacakları giderler, sözleşmeler ve girişecekleri yükümlülükler; genel merkezde parti tüzelkişiliği adına, illerde il yönetim kurulu adına ve ilçelerde ilçe yönetim kurulu adına yetkili kılınan kişi veya kurulca yapılır. Siyasi partilerin il ve ilçelerdeki teşkilat kademeleri tarafından parti tüzelkişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine ilişkin esaslar, merkez karar ve yönetim kurulunca tespit olunur....
Partiler Kanunu'nun 110. maddesinden kaynaklanan alacak istenmiş; mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı, ... ... Partisi'nin Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla kapatıldığını, kapanan siyasi partilerin mallarının 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 110. maddesi uyarınca Hazine'ye intikal ettiğini, inceleme sonucunda partinin ... İl teşkilatında 128.863,00 TL'nin gelir gider farkı olarak parti kasasında bulunmadığını ileri sürerek 128.863,00 TL nin yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili isteminde bulunmuştur. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, alınan en son bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Dosya kapsamından; Anayasa Mahkemesinin 11/12/2009 tarih 2007/1 E-2009/4 K. sayılı kararı ile kapatılmasına karar verilen ... ... Partisi (...) nin başvurusu üzerine ... İnsan Hakları Mahkemesi (...) nin 12/01/2016 tarihli "... ......
Hukuk Dairesi Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğerleri aleyhine 10/03/2017 gününde verilen dilekçe ile siyasi parti ilçe teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespitinin istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine dair verilen 14/04/2017 günlü kararın istinaf incelemesinde; davacının istinaf başvurusunun Hukuk Muhakameleri Kanunu'nun 353/1-b (1) maddesi gereğince esastan reddine dair verilen 11/07/2017 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.Davacı vekili ilk derece mahkemesine verdiği dava dilekçesinde, siyasi parti ilçe teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespitini istemiş; mahkemece davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş, istinaf üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf isteminin esastan reddine dair verilen karara karşı davacı vekili temyiz isteminde...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava dilekçesinde mesken nitelikli bağımsız bölümün, siyasi parti faaliyeti amacıyla kullanılmasının önlenmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Husumet kamu düzeni ile ilgili olup, yargılama sırasında mahkemece resen nazara alınması gerekir. Davalı Cumhuriyet Halk Partisi Buca İlçe Başkanlığının husumet ehliyeti bulunmamaktadır. Siyasi Partiler Kanunu'na göre davanın Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığı aleyhine açılıp sonuçlandırılması gerekir. Mahkemece bu yön gözetilerek davanın sıfat yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken, husumet ehliyeti bulunmayan İlçe Başkanlığı aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir....
Danıştay Savcısı : … Düşüncesi : Anayasa'nın 31. maddesinde yer alan; "Kişiler ve siyasi partiler, kamu tüzelkişilerinin elindeki basın dışı kitle haberleşme ve yayım araçlarından yararlanma hakkına sahiptir. Bu yararlanmanın şartları ve usulleri kanunla düzenlenir. Kanun, 13 üncü maddede yer alan genel sınırlamalar dışında bir sebebe dayanarak, halkın bu araçlarla haber almasını, düşünce ve kanaatlere ulaşmasını ve kamuoyunun serbestçe oluşması engelleyici kayıtlar koyamaz." hükmü ile radyo ve televizyonlardan grubu olan veya olmayan tüm siyasi partilerin ve siyasi kişilerin yararlanması ve kamu oyunun serbestçe oluşması amaçlanmıştır....
Asıl ve birleşen davada davacı, Demokratik Toplum Partisi'nin Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla kapatıldığını, kapanan siyasi partilerin mallarının 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 110. maddesi uyarınca Hazine'ye intikal ettiğini, inceleme sonucunda partinin Kağıthane İlçe teşkilatında 71.518,00 TL'nin gelir gider farkı olarak parti kasasında bulunmadığını ileri sürerek 71.518,00 TL nin yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili isteminde bulunmuştur. Asıl ve birleşen davada davalılar, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, asıl davanın davalısının kapatılan partinin ilçe sekreteri olduğundan sorumluluğunun bulunmadığı gerekçesiyle husumetten reddine; birleşen davanın davalısı hakkında alınan en son bilirkişi raporu doğrultusunda birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir....
Taraf sıfatı (husumet) ve sıfat yokluğu, davada taraf olarak görünen kişiler arasında dava konusu hakkın doğumuna engel olan bir itiraz niteliğinde olup, Hukuk Muhakemeleri Kanununun 116. maddesinde (HUMK. 187 m.) yer alan ilk itirazlardan olmadığından davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi, taraflarca ileri sürülmese dahi, gerek, mahkemece, gerekse, Yargıtay'ca tarafların bu yönde bir savunmalarının olup olmadığına bakılmaksızın, kendiliğinden nazara alınır. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun Mali Sorumluluk başlıklı 71. maddesine 3/8/2016 tarih ve 6736 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle, ekleme yapılmış, buna göre maddenin ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “parti teşkilat kademelerinin yaptıkları” ibaresinden sonra “hizmet sözleşmeleri de dâhil her türlü” ibaresi eklenmiştir....
Bu noktada şu da açıklığa kavuşturulmalıdır ki, Siyasi partilerin kurulmaları, teşkilatlanmaları, faaliyetleri, görev, yetki ve sorumlulukları, mal edinimleri ile gelir ve giderleri, denetlenmeleri, kapanma ve kapatılmalarıyla ilgili hükümleri düzenleyen 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 3. maddesinde; "siyasi partilerin ülke çapında faaliyet göstermek üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olduğu," 7. maddesinde; "siyasi partilerin teşkilatının; merkez organları ile il, ilçe ve belde teşkilatlarından; Türkiye Büyük Millet Meclisi Grubu ile il genel meclisi ve belediye meclisi gruplarından ibaret olduğu," 15/3. maddesinde, "partiyi temsil yetkisi genel başkana ait olduğu, Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisinin, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine ait olduğu," belirtilmiştir....
Somut olayda; Siyasi Partiler Kanununun 31. maddesine göre "Siyasi partilerin merkez teşkilatı Ankara il merkezinde; il ve ilçe teşkilatları, ilgili il ve ilçe merkezlerinde; belde teşkilatları, il ve ilçe merkezleri hariç olmak üzere, belediye teşkilatı olan yerlerde; yan kuruluşları ve yurtdışı temsilcilikleri ise tüzüklerinde belirtilen yerlerde bulunur." hükmü karşısında derneklere atıf yapan 2820 sayılı Kanunun 121. maddesi ve TMK'nın 87/5 uyarınca derneğe ilişkin hükümler siyasi partiler hakkında uygulanacak olup T3 Partisi Alaca İlçe Teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi talep edilmektedir....
