"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... aleyhine 10/03/2017 gününde verilen dilekçe ile dernek ilçe teşkilatının kendiliğinden sona erdiğinin tespiti istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın pasif husumet yokluğundan reddine dair verilen 14/04/2017 günlü kararın istinaf incelemesinde; davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine dair verilen 11/07/2017 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere göre yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA 12/12/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Siyasi partilerin, belde, ilçe ve il teşkilatlarının parti tüzel kişiliğinden ayrı ve bağımsız bir tüzel kişilikleri yoktur. Partiyi temsil yetkisi, genel başkana aittir. Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla, parti adına dava açma, davada husumet yetkisi genel başkana ve ona izafeten parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine aittir (2820 SPK md. 15/3). Parti tüzüğünde (md. 36/2-son) genel başkanın temsil edeceği, yokluğunda kendisine vekillik etmek üzere genel başkan yardımcılarından birini görevlendireceği belirtilmiştir. Dava, olağanüstü kongre toplanması için kayyım atanmasına ilişkin olup, husumet ilgili partinin İl Yönetim Kurulu Başkanlığı ile Merkez İlçe Geçici Yönetim Kurulu Başkanlığına yöneltilmiştir. Yukarıda açıklanan hükümler uyarınca davalıların temsil yetkisi bulunmamaktadır....
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; ......in, belde, ilçe ve il teşkilatlarının parti tüzel kişiliğinden ayrı ve bağımsız bir tüzel kişilikleri olmadığından, açılan davanın parti tüzel kişiliğine değil de ilçe teşkilatı yönetim kurulu üyelerine karşı açıldığı, ilçe teşkilatının tüzel kişiliğinin olmadığı, davalıların davada temsil yetkisinin bulunmadığı, bu nedenle siyasi parti genel başkanlığına husumetin yöneltilmesi gerektiği belirtilerek davanın husumet yönünden reddine karar verilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş olup bozma kararına uyulmakla karşı taraf yararına usuli kazanılmış hak doğduğundan bozma kararının gereği yerine getirilmelidir. Diğer taraftan ...... kapatılmakla hükmi şahsiyetleri de sona ermiş olduğundan siyasi parti genel başkanlığının davada taraf olması düşünülemez. Davalılara husumet yöneltilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır....
Siyasi partilerin belde, ilçe ve il teşkilatlarının parti tüzelkişiliğinden ayrı ve bağımsız bir tüzelkişilikleri yoktur. Mahkemece, davalı ...’nın tüzel kişiliğinin olup olmadığı sonuca göre davada pasif husumet ehliyeti bulunup bulumadığı öncelikle irdelenmelidir. 2-Somut davayla ilgili ayrıca, Siyasal Partiler Kanunu’nun 71. maddesine göre; "Siyasi partilerin yapacakları giderler, sözleşmeler ve girişecekleri yükümlülükler; genel merkezde parti tüzelkişiliği adına, illerde il yönetim kurulu adına ve ilçelerde ilçe yönetim kurulu adına yetkili kılınan kişi veya kurulca yapılır. Siyasi partilerin il ve ilçelerdeki teşkilat kademeleri tarafından parti tüzelkişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine ilişkin esaslar, merkez karar ve yönetim kurulunca tespit olunur....
Diğer taraftan, siyasi partilerin kurulmaları, teşkilatlanmaları, faaliyetleri, görev, yetki ve sorumlulukları, mal edinimleri ile gelir ve giderleri, denetlenmeleri, kapanma ve kapatılmalarıyla ilgili hükümleri düzenleyen 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 3. maddesinde; "siyasi partilerin ülke çapında faaliyet göstermek üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olduğu," 7. maddesinde; "siyasi partilerin teşkilatının; merkez organları ile il, ilçe ve belde teşkilatlarından; Türkiye Büyük Millet Meclisi Grubu ile il genel meclisi ve belediye meclisi gruplarından ibaret olduğu," 15/3. maddesinde, "partiyi temsil yetkisi genel başkana ait olduğu, Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydı ile parti adına dava açma ve davada husumet yetkisinin, genel başkana veya ona izafeten bu yetkileri kullanmak üzere parti tüzüğünün göstereceği parti mercilerine ait olduğu," belirtilmiştir....
sona erdiğinin tespitine karar verilmesi doğru görülmemiştir....
KARAR Dava dilekçesinde, davalı Derneğin son genel kurulunun 09/12/2007 tarihinde yapıldığı, bu tarihten sonra bir daha toplantı yapılmadığı, 4721 sayılı TMK.nun 87/5 maddesine göre davalı Derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi istenmiş; Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 87/5. maddesi kapsamında kalan olağan genel kurul toplantısını iki defa üst üste yapmayan derneğin kendiliğinden sona erdiğinin tespitine karar verilmesi istemine ilişkindir. Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davalı Derneğin dava tarihinden önce 27.02.2016 tarihinde seçimli olağan genel kurulunu yaptığı ve Ankara İl Dernekler Müdürlüğüne 28.03.2016 tarihinde genel kurul sonuçlarını bildirdiği anlaşılmaktadır. Dernekler kişi topluluğudurlar ve ideal (manevi) bir amaç güderler....
Anayasa'nın 68 ve 69. maddelerinde parti kurma, partilere girme ve siyasi partilerin uyacakları esaslar belirlenmiş; 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 98 ve 104. maddelerinde de benzer düzenlemelere yer verilmiştir....
niteliğinin tespiti bakımından parti ilçe başkanlığına ait 2820 sayılı Kanun'un 60. maddesine göre tutulması zorunlu defter ve belgelerin parti yöneticilerine teslim edilip edilmediği hususları ilgili seçim kurulundan sorularak, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerekirken, eksik araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, 2- Gerekçeli karar başlığında suç tarihinin tespit tarihi olan “09/01/2008” yerine “2011” olarak yazılması, Kanuna aykırı ve sanığın temyiz nedenleri bu itibarla yerinde görüldüğünden, tebliğnameye uygun olarak HÜKMÜN 5320 sayılı Kanun'un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK'nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine, 11/02/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Bu süre içerisinde il kongresi için yeni delegeler seçilmiş değilse, kongre eski delegelerle toplanır." denilmiştir. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 6. maddesinde; her Türk vatandaşının; kanunda ve parti tüzüğünde gösterilen şartlara ve usullere göre siyasi partilere üye olma ve dilediği anda üyelikten çekilme hakkına sahip olduğu, aynı zamanda birden fazla siyasi partinin üyesi olamayacağı, aksi halde üyelik sıfatının bu siyasi partilerin hepsinden sona ermiş olacağı, aynı yasanın 11. maddesinde ise onsekiz yaşını dolduran medeni ve siyasi haklarını kullanma hakkına sahip olan her Türk vatandaşının bir siyasi partiye üye olabileceği, 42. maddesinde de siyasi partilerin ilçe teşkilatının kendi çevrelerindeki üyelerini kayıt ve sıra numarası altında partiye giriş çıkış tarihleri ve haklarında diğer bilgileri ihtiva eden bir üye kayıt defterine kaydedecekleri ve bu üye kayıt defterlerinin ilçe seçim kurulu başkanının denetimi altında olduğu belirtilmiştir....
