Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Somut olayda davacılar; kök murislerinin maliki olduğu taşınmazın kadastro tespiti sırasında sehven davalıların murisi adına tescil edilmesi nedeni ile, taşınmazın istimlak bedelinin davalılar tarafından tahsil edildiğini iddia ederek, kendi miras paylarının davalılardan tahsilini talep etmişlerdir. Bu hali ile dava; TBK'nun 77-82 (BK'nun 61-66) maddelerinde yer alan sebepsiz zenginleşme hukuki sebebinden kaynaklanmaktadır....
zenginleşme hükümlerine göre geri isteme hakkı doğduğunu, tüm bunların dışında icra borcunun 3.864,62 TL (ayrıca ATGV’ye ödenen 105,00TL ilavesi ile toplam borç 3.969,92 TL) olmasına rağmen davacıdan 4.300,00 TL tahsil edildiğini, aradaki 330,38 TL farkın haksız tahsilat olduğunu, bu meblağın davacıya iade edilmesi gerekirken bu güne kadar iade edilmediğini, davalı vekilinin, 25.06.2021 tarihinde açtığı talep ile yaptığı tahsilatı icra dairesinden gizlemek amacıyla takipten feragat ettiğini beyan ettiğini ve dosyanın bu gerekçe ile kapandığını, zamanaşımı itirazında bulunduklarını, ......
Asliye Hukuk Mahkemesi ve ... 4.Tüketici Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın devremülk sözlşmesinden kaynaklandığı ve 4077 sayılı yasaya göre Tüketici mahkemesinin görevli gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir....
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; huzurdaki dava özü itibariyle cebri icra tehdidi altında ödenen bedelin iadesi yani istirdat davası olduğunu, davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanmasının bu sonucu değiştirmeyeceğini, yapılan ödemenin 07.05.2019 tarihinde yapıldığı dikkate alındığında huzurdaki dava hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından reddedilmesi gerektiğini, bunun yanı sıra davacı tarafından sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak da dava açılması mümkün olmadığını, zira yapılan ödeme sebepsiz yere değil sözleşmeye dayalı olarak yapıldığını, sözleşmenin varlığı davacının da kabulünde olduğunu, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebileceğini, huzurdaki davada geçerli bir sözleşme ilişkisi mevcut olduğundan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanılması mümkün olmadığını, müvekkilin verdiği hizmetler servis formlarında açıkça...
Anılan karar 16.Hukuk Dairesi'nin 2014/18631 Esas, 2014/14485 Karar sayılı, 04.12.2014 tarihli kararı ile “ Mahkemece, davacı tarafından hem tescil hem de sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ...... talep edilmesinin çelişkili olduğu kabul edilmek sureti ile ...... talebinin reddine karar verilmiş ise de mahkemenin kabulü dosya kapsamına uygun değildir. Davacı aynı anda tescil ve ...... talebinde bulunmamış; çekişmeli taşınmazı davalı ......den satın aldığını iddia ettiğinden, tescil talebinin kabul olunmaması halinde davalı ......ye ödediğini iddia ettiği taşınmaz bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince ...... olarak iadesini talep etmiştir. Bu şekilde ileri sürülen seçimlik talebin birbiri ile çeliştiğinden söz edilemez. Hal böyle olunca mahkemece ...... talebi yönünden de işin esasına girilerek, tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda bildirecekleri deliller toplanıp sonucuna göre karar verilmelidir....
İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülemez. Zira, vücuda getiren paydaş tarafından kullanılan muhdesatın, diğer paydaşlara herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Daha açık deyişle, sebepsiz zenginleşme; satışın yapılıp bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. İyileştirmeden doğan sebepsiz zenginleşme nedeniyle hükmedilecek miktar, iyileştirmenin satış tarihinde taşınmazın değerinde meydana getirdiği artış oranında olmalıdır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : None DAVA KONUSU : Murisin ehliyetsizliği ve sebepsiz zenginleşme nedenlerine dayalı terekeye iade - istihkak KARAR : Fatsa 1....
iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir....
sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsilini talep etmiştir....
Sebepsiz zenginleşme hükümlerine taraflar verdiklerini geri alma hakkına sahip olduklarından kira kaybı ve kredi ekspertiz ücretini de davacı taraf talep edemeyecektir. Davacının bu sözleşme gereğince davalıya 5.000 TL ödediği hususunda taraflar arasında bir çekişme bulunmamakta olup, davalının 5.000 TL’yi davacıya iade etmesi gerekir. O halde; mahkemece, taraflar arasındaki geçersiz taşınmaz satışı sözleşmesi nedeniyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre sadece ödenen 5.000,00 TL bedelin davalıdan tahsiline, diğer taleplerin reddine karar verilmesi gerekirken; ayrıca geçersiz cezai şart bedeli, kira kaybı ve kredi ekspertiz ücretine de hükmedilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
