"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasındaki dava, İİK'nin 72. maddesi uyarınca istirdat, bunun kabul edilmesi halinde sebepsiz zenginleşme uyarınca fazla ödenen paranın tahsili istemine ilişkindir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi, Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin görevine girmektedir. SONUÇ : Yukarıdaki açıklanan nedenlerle, dosyanın görevli Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 04/10/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava, çekin davacı şirketin rızası ve bilgisi dışında üçüncü şahısların eline geçerek davalı tarafından çek bedelinin tahsil edilmesi nedeniyle istirdat istemine ilişkin olup, mahkemece sebepsiz zenginleşme nitelendirmesinde yapılmadığı anlaşılmaktadır. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 19.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 19.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 21.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre; dava konusunun istirdat talebine ilişkin olup, İİK'nun 72/7. maddesi uyarınca davanın ödeme tarihinden itibaren 1 (bir) sene içinde açılması gerektiği, davalı şirkete istirdat davasına konu paranın 357.651,00 TL'sinin 06.11.2008 tarihinde, 42.000,00 TL'sinin ise 21.11.2008 tarihinde ödendiği, temlik sözleşmesinin tarihinin ise 02.07.2009 olduğu, istirdat davası açma süresinin ödeme tarihinden itibaren işlemeye başladığı, bu sürenin hak düşürücü süre olup, re'sen nazara alındığı, somut olayda davanın bir yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 04.05.2010 tarihinde açıldığı gerekçesiyle davanın süre yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Uyuşmazlık, davanın İİK'nun 72/7 maddesine dayalı istirdat davası mı yoksa sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı bir dava mı olduğu yönünde toplanmaktadır. 6100 sayılı HMK'nun 331....
Zira takip dosyasının tarafı olmayan davacıların ödediği dava konusu bedeli sebepsiz zenginleşme kurallarına göre dosya borçlularından geri isteme hakkı bulunmakla birlikte, eldeki davada davalı alacaklı şirket sebepsiz zenginleşen konumunda değildir. Burada sebepsiz zenginleşen davalı değil, dava dışı takip borçluları olduğundan, davacılar tarafından ancak dava dışı takip borçlularına karşı sebepsiz zenginleşmeye dayalı istirdat davası açılabilir. Sonuç olarak; davalı tarafın eldeki davada pasif husumet ehliyetinin (yani davada davalı taraf olma sıfatının) bulunmadığı anlaşılmakla aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme hukuki sebebine dayalı alacak (istirdat) istemine ilişkindir. Asliye Ticaret Mahkemesi; davanın sebepsiz zenginleşme hukuki sebebine dayalı alacak davası olduğu ve uyuşmazlığa genel hükümlerin uygulanacağı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir....
Mahkemece, istirdat (geri alma) isteminden doğan uyuşmazlıklarda davanın İİY’nin 72/7. maddesi gereğince 1 yıllık hak düşürücü süreye tabi olduğu, menfi tespit davasının 11.09.2012 tarihinde kesinleştiği, iş bu davanın ise 13.08.2014 tarihinde açıldığı ve davanın açıldığı tarih itibariyle hak düşürücü sürenin dolduğu gerekçesi ile davanın süreaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafça temyiz edilmiştir. Davacı, dava dilekçesinde, borçlu olmadığı halde ödemek zorunda kaldığı bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesini talep etmektedir. Buna göre taraflar arasındaki uyuşmazlık sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir. Türk Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 77 (818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 61 v.d) ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
ın 2010 yılında yapılan kesintinin iadesi için Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvurduğu, yapılan inceleme sonucunda talebin kabulüne 40.000 TL kredi kartı üyelik ücretinin, kart hamiline iadesine karar verildiği, Bankaca bu kararın iptali için Tüketici Mahkemesine itiraz edilmesi üzerine yapılan yargılamada kredi kartı sahibinin kesintinin yapıldığı 2007 yılından 3 yıl sonra istirdat talebinde bulunduğu, oysa; kart hamilinin istirdat talebinin yasal dayanağının sebepsiz zenginleşme olup BK 66 maddesi gereğince öğrenme tarihinden itibaren 1 yıllık sürede talepte bulunmadığı için istirdat talebinin zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle itirazın kabulüne, Tüketici sorunları Hakem Heyeti kararının iptaline karar verildiği toplanan deliller ve dosya içeriğinden anlaşılmaktadır....
ettiklerini, davacının açmış olduğu bu davanın TBK 76 kapsamındaki ve tali nitelikteki sebepsiz zenginleşme davasının unsurları oluşmadığı için İİK 72/7 de düzenlenen istirdat davası olduğunu, davacı tarafın her hangi bir mücbir sebep olmaksızın hak düşürücü süre içerisinde istirdat davası açma hakkını kullanmadığını ve süreyi geçirdikten sonra da sebepsiz zenginleşme davasına da atıfta bulunarak icra tehdidi altında ödeme yapmış olduğu bakiye miktarı ferileri ile birlikte talep ettiğini, tüm bu nedenlerle Yerel Mahkeme kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasını ve yeniden yargılama yapılarak talepleri doğrultusunda davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderleri ve avukatlık ücretlerinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir....
dava türü olup, bu özel düzenleme yok sayılarak genel hüküm olan sebepsiz zenginleşme hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı, İİK.nun 72. maddesinde düzenlenen istirdat davasının, sebepsiz zenginleşme davasının özel bir hali olduğu ve genel düzenlemeye göre öncelikle uygulanması gerektiği, buna göre davanın İİK.nun 72. maddesinde düzenlenen istirdat davası olduğu değerlendirilerek, İİK'nun 72 maddesinde takibe itiraz etmemiş veya itirazın kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı ödemek mecburiyetinde kalan şahsın ödediği tarihten itibaren bir sene içinde umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebileceğinin düzenlendiği, istirdat davasının ödeme tarihinden itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılması gerektiği, hak düşürücü sürenin mahkemece resen gözetilmesi gerektiği, , davacı tarafından son ödemenin 08/08/2019 tarihinde yapıldığı, iş bu davanın ise 08/04/2021 tarihinde açıldığı, bir yılllık hak düşürücü sürenin dava...
Ayrıca sebepsiz zenginleşme, ikinci derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Eldeki davada icra takibi nedeniyle borçlu olunmayan bir paranın icra tehdidi nedeniyle ödendiği ileri sürüldüğünden ve bu halde istirdat istemi 2004 sayılı İİK'nın 72/6. Maddesinde açıkça düzenlendiğinden mahkemece davada sebepsiz zenginleşme hükümlerinin tatbik edileceğine ilişkin kabulü yerinde olmayıp dava konusu istemin 2004 sayılı İİK'nın 72/6. maddesindeki istirdat davası hükümlerine göre çözülmesi gereklidir. (Emsal Yargıtay 11....
