Davacı tarafın ilk istinaf sebebi; Dava dilekçesi ve yargılama aşamalarında taleplerinin istirdat davası olduğu yönünde hiçbir şekilde beyanları veya yerel mahkemece iddia edilen şekilde bir nitelendirme yapılması yönünde bir talepleri olmadığı halde, talebin istirdat davası olduğuna ilişkin mahkeme gerekçesinin yerinde olmadığı, taleplerinin sebepsiz zenginleşme olduğu halde istirdat olarak değerlendirilerek husumetten reddinin doğru olmadığına ilişkindir. İcra İflas Kanununun 72. maddesinde öngörülen istirdat davası, TBK'nun 77 ve devamı maddelerinde öngörülen istirdat ( sebepsiz zenginleşme) davasının özel bir türü olup, bu nedenle kendine has özellikler taşır. 6100 Sayılı HMK'nın 26. maddesi gereğince hakim tarafların talep sonucu ile bağlıdır, talepten fazlasına veya başka bir şeye karar veremez, tarafların talep sonucu ile bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır. HMK 33.maddesi uyarınca hakim Türk Hukukunu re'sen uygular....
Sebepsiz zenginleşme davasında aynı davacının aynı davalı alacaklıya karşı açtığı yine haciz sırasında ödenen aynı paranın istirdadına dair husumetten reddedilen ve kesinleşen dava açısından,davacının sebepsiz zenginleşmeye yönelik işbu davasında, önceki davanın kesinleşme tarihi ifanın imkansız hale geldiği tarih olarak kabul edilmelidir. 6098 sayılı TBK. m.77/1'e göre; zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
Sebepsiz zenginleşme davasında aynı davacının aynı davalı alacaklıya karşı açtığı yine haciz sırasında ödenen aynı paranın istirdadına dair husumetten reddedilen ve kesinleşen dava açısından,davacının sebepsiz zenginleşmeye yönelik işbu davasında, önceki davanın kesinleşme tarihi ifanın imkansız hale geldiği tarih olarak kabul edilmelidir. 6098 sayılı TBK. m.77/1'e göre; zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
İlk Derece Mahkemesi "...Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; istirdat davasının koşullarının oluştuğu durumlarda davanın sebepsiz zenginleşme davası olarak nitelendirilmesinin doğru olmadığı, davacının istirdat davası açma imkanı varken 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde istirdat davası açmadığı anlaşıldığından,..." gerekçesi ile davanın usulden reddine karar vermiştir....
Davalı taraf her ne kadar sebepsiz zenginleşme davasının tali nitelikte bir dava olduğunu ve İİK hükümlerine göre istirdat istemli davanın asli nitelikte olduğunu ileri sürmüş ise de, sebepsiz zenginleşme davası genel hükümlere göre TBK'nunda düzenlenmiş olup, 6098 sayılı TBK’nın 77 ile 82. maddeleri arasında borcun kaynağının bir türü olan sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi olduğu, istirdat davasının ise İİK'unda düzenleşmiş olup, tali ve asli değerlendirmesinin iki farklı kanun yönünden yapılamayacağı, tali olarak yapılan nitelendirmenin borcun kaynağına ilişkin olduğu, borcun kaynaklarının TBK da haksız fiil, sebepsiz zenginleşme ve sözleşme olarak düzenleme alanı bulduğu, bu durumda sebepsiz zenginleşmenin haksız fiil ve sözleşmeden doğan borçlara göre tali nitelikte olduğu değerlendirmesinin yapılacağı, istirdat ve sebepsiz zenginleşme hükümlerinin farklı usuli hükümlerden kaynaklandığı bu iki dava çeşidi için tali ve asli değerlendirmesinin yapılamayacağı, davacının TBK...
Davalı taraf her ne kadar sebepsiz zenginleşme davasının tali nitelikte bir dava olduğunu ve İİK hükümlerine göre istirdat istemli davanın asli nitelikte olduğunu ileri sürmüş ise de, sebepsiz zenginleşme davası genel hükümlere göre TBK'nunda düzenlenmiş olup, 6098 sayılı TBK’nın 77 ile 82. maddeleri arasında borcun kaynağının bir türü olan sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisi olduğu, istirdat davasının ise İİK'unda düzenleşmiş olup, tali ve asli değerlendirmesinin iki farklı kanun yönünden yapılamayacağı, tali olarak yapılan nitelendirmenin borcun kaynağına ilişkin olduğu, borcun kaynaklarının TBK da haksız fiil, sebepsiz zenginleşme ve sözleşme olarak düzenleme alanı bulduğu, bu durumda sebepsiz zenginleşmenin haksız fiil ve sözleşmeden doğan borçlara göre tali nitelikte olduğu değerlendirmesinin yapılacağı, istirdat ve sebepsiz zenginleşme hükümlerinin farklı usuli hükümlerden kaynaklandığı bu iki dava çeşidi için tali ve asli değerlendirmesinin yapılamayacağı, davacının TBK...
Davacı kiracı, işbu dava ile icra takibi nedeniyle ödenmek zorunda kalınan ve davalı tarafından fazla tahsil edilen takip öncesi ve sonrası faiz ile vekalet ücretinin istirdatı, bunun mümkün olmaması halinde sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi talebinde bulunmuş, Mahkemece sözleşme ve Türk Borçlar Kanunu hükümleri değerlendirilmek suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Borç ilişkilerini düzenleyen 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nda borç ilişkisinin kaynakları, diğer bir anlatımla borç ilişkisini kuran sebepler sözleşme, haksız fiil ve sebepsiz zenginleşme olmak üzere üç başlık altında düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşmeye ilişkin maddelerdeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
, düzenlenen sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir....
MAHKEMESİ Dava, hizmet sözleşmesinden kaynaklanan istirdat istemine ilişkin olup mahkemece sebepsiz zenginleşme nitelendirmeside yapılmadığına göre inceleme görevi ... ....... Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere ... ....... Dairesine gönderilmesine, 01.04.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. İlk derece mahkemesince; dosyadaki bilgi ve belgelerden, dava konusu edilen tutar yönünden davacı ile dava dışı ... arasında görülen menfi tespit ve istirdat davası bulunduğu ve derdest davada değerlendirme yapılacağı, bu bağlamda dava konusu alacağın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsilinin talep edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş olup, bu bağlamda Geyve Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) 2012/407 Esasında kayıtlı ve derdest olan dava sonucunun bu dava için bekletici mesele yapılarak ve anılan dava dosyasının sonucu beklenerek, hasıl olacak sonuç dairesinde hüküm kurulması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir....
