DELİLLER : Tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, mükerrer ödemeye nedeniyle sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır. Mahkemece, davacı tarafça 03.06.2015 tarihinde yapılan 25.000,00 TL'lik ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesinin istenemeyeceği, zira zaten bu ödemenin borcun itfası amacıyla yapıldığı ve sebepsiz zenginleşme oluşturmadığı, iadesi istenebilecek ödemenin Düzce İcra Müdürlüğünün 2015/14770 sayılı icra takip dosyasında yapılan ödemeler olduğu, bu iade isteminin de istirdat davası ile ileri sürülmesi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekili istinaf yasa yoluna başvurmuştur. Davacı vekili, davalı tarafından vekil eden aleyhine açılan Düzce 2....
hesabını ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, davacının 60 adet hisse senedine ilişkin davalının yabancı mahkemedeki gerçek dışı beyanına dayalı istirdat talebinin ... 4.Asliye Hukuk Mahkemesi 2010/319 Esas 2011/471 Karar 28/09/2012 tarihli tenfiz kararı uyarınca kesin hüküm nedeniyle reddine karar verilmiştir....
Hukuk Dairesi'nin ...... esas ve ....... karar sayılı ilamında da belirttiği üzere her ne kadar davacı istirdat davasının niteliği gereği sebepsiz zenginleşme davası olduğunu ve TBK'nun 82. Maddesi uyarınca zamanaşımının dolmadığını iddia etmiş ise de istirdat davasının koşullarının oluştuğu durumlarda davaların sebepsiz zenginleşme davası olarak nitelendirilmesinin doğru olmadığından davacı tarafın bu iddialarına da itibar edilmemiştir. İstirdat davasının ancak kesinleşmiş icra takibinin borçlusu tarafından alacaklısı aleyhine açılabileceği, davalı .......... Tekstil Kuyumculuk ve İnşaat San. Dış. Tic. Ltd. Şti.'nin icra takip dosyasında alacaklı olmadığı ve bu nedenle istirdat davasının tarafı olamayacağı ve pasif husumet ehliyetinin bulunmadığı açıktır. Davalı tarafça Bakırköy ......
İkinci şart ise, borçlu olmadığı bir paranın cebri icra tehdidi altında ödenmek zorunda kalınmasıdır.İcra İflas Kanununun 72. maddesinde öngörülen istirdat davası, TBK'nun 77 ve devamı maddelerinde öngörülen istirdat ( sebepsiz zenginleşme) davasının özel bir türü olup, bu nedenle kendine has özellikler taşır.Davacı tarafın ilk istinaf sebebi; Dava dilekçesi ve yargılama aşamalarında taleplerinin istirdat davası olduğu yönünde hiçbir şekilde beyanları veya yerel mahkemece iddia edilen şekilde bir nitelendirme yapılması yönünde bir talepleri olmadığı halde, talebin istirdat davası olduğuna ilişkin mahkeme kanaatinin gerekçelerinin, gerekçeli kararında belirtmediğine ilişkindir. 6100 Sayılı HMK'nın 26. maddesi gereğince hakim tarafların talep sonucu ile bağlıdır, talepten fazlasına veya başka bir şeye karar veremez, tarafların talep sonucu ile bağlı olmadığına ilişkin kanun hükümleri saklıdır. HMK 33.maddesi uyarınca hakim Türk Hukukunu re'sen uygular....
DAVA : Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle) DAVA TARİHİ : 17/01/2022 KARAR TARİHİ : 10/11/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 23/01/2023 Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasındaki ticari ilişki neticesi verilen dava konusu bonoların vadesinde ödenilmediğini, 17/08/2021 tarihi itibariyle, T.C. Bursa 15. İcra Müdürlüğü'nün 2021/... E. no'lu icra dosyasıyla takibe konu edildiğini, keşideci davalı tarafça, takibe konu edilen dört adet bonodan üç adetine karşı zamanaşımı itirazında bulunulduğun ve Bursa 3....
Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının, geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Kural olarak zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Burada kastedilen yanlışlık, eda ile ilgili olup, edada bulunanda bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır. Şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödeme, Borçlar Kanununun sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde geri istenebilecektir....
Davada, dava dışı kiracının tükettiği elektrik borcunun (yeni abonelik tesisi için) davalı idareye ödenmek durumunda kalındığı, oysa kiracının borcundan sorumlu olunmadığı, böylece borçlu bulunmadığı hususunun tespiti ile yapılan ödemenin geri tahsili istenilmiş; mahkemece, istirdat davası için öngörülen 1 yıllık sürede dava açılmadığı gerekçesiyle istemin reddine karar verilmiştir. Kural olarak olayları izah taraflara, hukuki nitelemede bulunmak Hakim'e ait bir görevdir (HUMK.mad.76). Somut olayda aslında üçüncü şahsın tükettiği elektrik bedelinin yeni abonelik tesisi için ödendiği ileri sürelerek, iradi olmayan ödemenin geri tahsili istenmektedir. Bu durumda dava, İcra İflas Kanununun 72.maddesi kapsamında istirdat değil, BK.nun 61.maddesine göre, sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı alacak istemidir. Delillerin yanılgılı değerlendirilmesi sonucu hukuki nitelemede yanılgıya düşülerek hak düşürücü süreden bahisle istemin reddi doğru görülmemiştir....
İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Malvarlığı henüz zenginleşene verilmeden, davalının sebepsiz iktisabından ve bunun doğal sonucu olarak geri almaya ilişkin dava hakkından bahsedilemez. Dava hakkının doğmadığı hallerde ise zamanaşımının uygulanması düşünülemez. Bu bağlamda, sebepsiz zenginleşme olgusunun ve zamanaşımı def’i yönünden de iade borcunun muaccel olduğu anın dolayısıyla sebepsiz zenginleşme anının tespiti önemlidir....
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya göre; sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği tarih olan 30.11.2012 tarihinde Euro'nun 2,326 TL olduğu, davacı tarafça ödenmesi gereken gerçek tutarın 104.224,55 Euro karşılığı 242.426,30 TL olduğu, buna rağmen 283.536,03 TL ödeme yapıldığı, davalının 41.109,72 TL tutarında sebepsiz zenginleştiği, TBK’nın 117. maddesi uyarınca, davalının sebepsiz zenginleşme durumuna bir katkısının bulunmadığı, davalının iyiniyetli olmadığına dair dosyada kapsamında yeterli delilin bulunmadığı, bu bakımdan dava tarihinden önce davalının temerrüde düşürüldüğünün usulünce ispatlanamadığından dava tarihinden itibaren alacağa faiz işletilebileceği gerekçesiyle hisse senetlerinin iadesine ve 3.256,80 Euro’nun iadesine yönelik talebe ilişkin açılan dava hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına, istirdata ilişkin talep bakımından açılan davanın kabulüyle 41.109,72 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle tahsiline karar verilmiştir...
Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade isteminde bulunabilmek için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın mal varlığı aleyhine çoğalması gerekir. Davacı, diktiği ve yetiştirdiği ağaçlar nedeniyle davalının sebepsiz bir zenginleşmesi söz konusu ise, sebepsiz zenginleşme miktarı ile orantılı olarak davalıdan talepte bulunabileceğinin kabulü gerekir. Taşınmaz, davaya konu muhdesatlar nedeniyle daha yüksek bir bedelle satılmış ise bu halde davalı ...'nin, haksız olarak zenginleştiği miktarı davacıya iade etmesi gerekir. Davalı ... tarafından davalı ...'e yapılan satış tarihi itibariyle taşınmazın çıplak değeri ile ağaçlarla birlikte satılması arasındaki değerlerin birbirine oranlanması sonucu belirlenen tutarın satış bedeline uygulanması suretiyle bulunacak miktar davalının haksız iktisabını oluşturur. ./.....
