"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tazminat K A R A R Dava dilekçesindeki açıklamalara göre; dava evlilik birliği içinde edinildiği ileri sürülen taşınmaza ve üzerine inşaa edilen binaya katkıda bulunulduğu iddiasına dayalı katkı payı alacağı istemiyle açılmış ise de, yargılama aşamasında dava konusu taşınmazın satın alınma ve üzerine inşaa edilen binanın yapımı tarihi itibariyle tarafların resmen evli bulunmadıkları anlaşıldığına, davacı vekili 20.10.2009 tarihli dilekçesiyle uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde çözüme kavuşturulması isteğinde bulunduğuna ve hüküm Asliye Hukuk Mahkemesi sıfatıyla verildiğine göre, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 12.5.2011 tarih ve 1 sayılı kararı uyarınca hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yüksek Yargıtay ( 13.)...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN KAYNAKLI RÜCUEN TAZMİNAT Dava, kadastro tespit tarihinden sonra yapılan harici satış sözleşmesinden (sebepsiz zenginleşme) kaynaklı rücuan tazminat istemine ilişkin olmakla, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun Geçici 14. maddesi ve Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 2015/8 sayılı iş bölümü kararı uyarınca temyiz inceleme görevinin Yargıtay 3. Hukuk Dairesine ait bulunması nedeniyle görevli dairenin belirlenmesi bakımından dosyanın, 6644 Sayılı Kanunla değişik 2797 Sayılı Yargıtay Kanunun 60/2 maddesi uyarınca Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE, 22.02.2016 gününde oybirliği ile karar verildi....
Sebepsiz zenginleşme kurumunun sözleşmeden ve haksız fiilden doğan borçlardan en önemli farkı, hiçbir ehliyet koşuluna bağlı olmamasıdır. Sebepsiz zenginleşmeden bir borç doğması için ne fakirleşenin nede zenginleşenin fiil ehliyetine sahip olması gerekir. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın zenginleşme koşullarının gerçekleşmesi yeter. Ayrıca işlem ehliyeti veya sorumluluk ehliyeti aranmaz. Hak ehliyetine sahip olmak sebepsiz zenginleşme ilişkisinde taraf olmaya yeterlidir. Bu özellik, sebepsiz zenginleşme kurumunun denkleştirici adaleti sağlama işlevinin sonucudur. Burada önem taşıyan sadece haksız değer kaymalarının telafi edilmesidir (Prof. Dr.Turgut Öz, Sebepsiz Zenginleşme, 1990 . İst.). Bu durumda kredi sözleşmesinin imzalandığı sırada borçlunun fiil ehliyeti bulunmadığı anlaşıldığına göre sözleşmenin geçerli olduğundan söz edilemez. Geçersiz sözleşmelerde ise herkes aldığını geri vermekle yükümlüdür....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil mümkün olmadığı takdirde sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince tazminat istemine ilişkindir. Dosya ile ilgili karar verildikten sonra imar barışı olarak da nitelendirilen 7143 Sayılı Kanun'un 16. maddesine göre kaçak yapılarla ilgili bir düzenlemeye gidilmiştir. Mahkemece yukarıda zikredilen mevzuat uyarınca müracaat olup olmadığı araştırılıarak imara uygun hale getirilmesi mümkün değil ise davanın reddi gerektiği de dikkate alınarak başvuru sonucuna göre bir karar verilmesi için kararın re'sen bozulması gerekmiştir. 2-Bozma nedenine göre taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, elbirliği mülkiyetine tabi taşınmazda bulunan bina için yapılan faydalı ve zorunlu masrafların sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsili talebine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Dava, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre açılmış olup, sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak iade isteminde bulunulabilmesi için, bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi,zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır....
Sayılı takip dosyası üzerinden 8 adet çek ile bir adet bonoya dayanarak icra takibi başlattıklarını, davalının 98.949,65 TL’sini ödediğini, geri kalan 185.024,00 TL’lik kısmına itiraz etmesi nedeni ile takibin durduğunu, itirazın haksız ve yersiz olduğunu, bu nedenle iptali ile takibin devamına ve davacı lehine %40 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiş, bilahare 23.09.2010 havale tarihli dilekçesi ile Yargıtay’ın yerleşik içtihatları doğrultusunda TTK’nın 730/14. maddesi yollamasıyla TTK’nın 644. maddesinin çeklerde de uygulanacağı gözetilerek TTK’nın 644. md. uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde davalının haksız ve kötüniyetli itirazının iptalini talep etmiştir....
Sebepsiz zenginleşmenin söz konusu olduğu bir diğer hâl ise zenginleşmenin gerçekleşmemiş bir sebebe dayalı olmasıdır. Bir edimin ifası, gelecekteki bir olayın gerçekleşme ihtimaline binaen yapılmışsa ve bu ifadan sonra şart gerçekleşmezse edimi ifa eden aleyhine sebepsiz zenginleşme meydana gelmiş olur. Bu durum özellikle koşula bağlı sözleşmelerde karşımıza çıkmaktadır. Zira koşula bağlı alacağın koşul gerçekleşmeden önce ödenmesi durumunda koşul gerçekleşmezse fakirleşen zenginleşmenin iadesini isteyebilir (Eren, s. 901). Hukuki sebebin ortadan kalkmış olması hâlinde de sebepsiz zenginleşme söz konusu olmaktadır. Başka bir deyişle başlangıçta mevcut olmakla birlikte sonradan ortadan kalkan hukuki bir sebep de kazandırmayı sebepsiz zenginleşmeye dönüştürebilir. Kazandırmanın yapıldığı zaman geçerli olan bir sebep bulunmasına rağmen sonradan bu sebep ortadan kalkarsa, ortada sebepsiz zenginleşme olduğundan iadesi istenebilir....
Diğer bir anlatımla, hukuken geçersiz olan bu sözleşme sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca tasfiye edilirken, denkleştirici adalet ilkesinin uygulanması ancak geçersiz sözleşme nedeniyle alıcının isteyebileceği iade tutarının geçerli sözleşme ile elde edeceği menfaatten fazla olamayacağının gözetilmesi gerekir. Somut olayda; mahkemece görüşüne başvurulan bilirkişiler, dava konusu taşınmazların rayiç değerlerini toplam 30.034,60 TL, ödenen satış bedelinin denkleştirici adalet uyarınca ulaştığı güncel değeri ise 79.132,75 TL olarak belirlemiştir....
Somut olayda mahkemece hukuki ilişkinin vasıflandırılmasında hataya düşülerek işbu davanın zamanaşımına uğrayan bono nedeniyle TTK'nın 644. maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre açılmış bir dava olarak değerlendirilip ispat yükünün davalı-keşideciye ait olduğu ve davalı-keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalı şirket yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 13.02.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dava, 6102 sayılı TTK’nın 732. maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme nedeni ile alacak istemine ilişkindir. Dava dilekçesinde davanın TTK’nın 732. maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak açıldığı beyan edilmiştir. Süresinde ibraz edilmediği iddia olunan çeke dayalı olarak davacı-hamil banka tarafından davalı-keşideciye karşı TTK'nın 732. maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre çek bedelinin tahsili talep edilmektedir. Yargılamanın konusu davalının sebepsiz zenginleşip zenginleşmediği hususundadır. TTK'nın 732. maddesi hükmü uyarınca açılan bu davada ispat yükü davalıdadır. Davalı, sebepsiz zenginleşmediğini ve davacının kambiyo senetlerini bilerek kendisine zarar vermek kastıyla hareket etmek suretiyle elde ettiğini usulüne uygun delillerle kanıtlamakla yükümlüdür. Taraflar arasında temel ilişki bulunmamaktadır. Davacı banka ile dava dışı ... Mamuller San. ve Tic. Ltd....
