Mahkemece, yapılan yargılama ve alınan bilirkişi raporuna göre, taraflar arasında temel ilişki bulunmayıp davacı dava konusu çeki ciro yolu ile devraldığından, ancak davacının sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talepte bulunabileceği, sebepsiz zenginleşme yönünden de bir yıllık zamanaşımı süresinin geçmiş olması nedeni ile davalının zamanaşımı itirazının kabulü ile davanın redddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı tarafın yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 13/05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, özel yasadan kaynaklanmakta olup, mahkemece de sebepsiz zenginleşme nitelendirmesi yapılmadığından, (sebepsiz zenginleşmeye göre özel hüküm niteliği taşıyan bir hükmün uygulanması gereken durumlarda, özel hükmün genel hükümden önce gelmesi ilkesi uyarınca sebepsiz zenginleşmeye değil bu kurallara başvurulur.) (Yrd.Doç.Dr.Turgut Öz-Öğreti ve Uygulamada Sebepsiz Zenginleşme Kitabı) davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 4.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 4.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 09.02.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....

ile satılmadığı anlaşılmaktadır.Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; davacının yaptırdığı imalat bedelinin 17.545 TL olduğu açıklanmıştır.Davada, dava konusu taşınmaza davacı tarafından yapılan faydalı ve zorunlu masrafların tamamının sebepsiz zenginleşme kurallarına göre davalılardan tahsili talep edilmektedir.Uyuşmazlık, taşınmazın davacı tarafından dava tarihine kadar kullanılıp kullanılmadığı ve iade borcunun kapsamı noktasında toplanmaktadır.02.02.1991 gün, 1990/1 E-1991/1 K.sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı gibi, iade borcunun kapsamını belirleme de öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir....

Zira; bir davada ileri sürülen olguları kanıtlamak taraflara, bu olgulara dayalı olarak uyuşmazlığı nitelemek, uygulanacak yasa maddelerini arayıp bulmak ve doğru olarak uygulamak doğrudan hakime ait bir görevidir. ( HMK 33. madde) Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının nedeni, kişinin iradesi dışında malvarlığında bir eksilmenin meydana gelmesidir. Taraflar arasında malvarlıklarının değişimi bir sözleşmeye dayanır ise sebepsiz zenginleşmeden sözedilemez. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya ikinci derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelmez. Bunun bir sonucu olarak da, sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir. (HGK 13.06.2007 tarih, 2007/18-330 E.; 2007/350 K.; 17.02.2010 tarih, 2010/13-93 E.; 2010/88 K.)...

Davacı; murise ait taşınmazda kendisi tarafından yapılan faydalı giderler bulunduğunu, murisin vefatı sonrası tarafların elbirliği ile mülkiyetinde bulunan taşınmazın ortaklığın giderilmesi davası sonucu ihale ile kendisi tarafından satın alındığını, davalının kendisi tarafından yapılan faydalı giderler nedeniyle yüksek ihale bedeli hak ederek zenginleştiğini öne sürerek, bunun sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı olarak tahsilini istemiştir....

Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için, borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. TBK'nın77/1 maddesine göre; zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK'nın 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir. Yukarıdaki açıklamalar ışığında, davalı ...'...

Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Kural olarak davacı, davalılardan taşınmaz üzerinde yaptığı muhtesat ve faydalı giderler nedeniyle taşınmazın satış bedelinde bir artış olmuş ise, bu artan değerin davalıların paylarına isabet eden miktarını sebepsiz zenginleşme kuralları uyarınca isteyebilir. Somut olayda; davacının taşınmaza masraf yaptıkları, davacının yaptıkları imalat bedeli kadar da davalıların sebepsiz zenginleştiği tartışmasızdır. Davaya konu uyuşmazlık yapılan imalatların türü ve niteliğinde olmayıp, bu imalat bedelinin dava tarihi mi yoksa imalat tarihi mi esas alınarak hesaplanacağı hususunda toplanmaktadır. Giderlerin (imalatın) yapıldığı tarih itibariyle sebepsiz zenginleşme miktarının belirlenmesi gerekir....

Hukuk Mahkemesi -K A R A R- Dosya içeriğine göre dava, Sebepsiz Zenginleşme nedeni ile alacak istemine ilişin olup, birden fazla mahkeme arasında yetki veya göreve ilişkin bir uyuşmazlık da olmamasına göre, temyiz inceleme görevi Başkanlar Kurulu Kararı ve 2797 sayılı Yargıtay Yasası'nın 14.maddesi uyarınca Yüksek Yargıtay 3.Hukuk Dairesi'ne aittir. Bu nedenlerle dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE 24.10.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Tal sayılı dosyasına ödemek zorunda kaldığı 39.199,45 TL para kadar müvekkilinin fakirleştiğini,davalı alacaklının da haksız bir şekilde sebepsiz olarak zenginleştiğini,işbu nedenle sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre icra dosyasındaki paranın davalı/alacaklıya ödenmeden tekrar avans faizi ile müvekkiline ödenmesi gerektiğini,davalı/alacaklı tarafın tamamen kötü niyetli olduğundan dolayı %40 dan aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatı ödemesine karar verilmesi gerektiğini beyanla;öncelikle yargılama sonuna kadar icra dosyasındaki paranın tedbiren alacaklı tarafa ödenmemesine,haciz tehdidi altında ödenen paranın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre avans faizi ile birlikte ödenmesine,alacaklı aleyhine %40 dan aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir....

Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmenin borç doğurmasının sebebi zarar değil, alacaklının (davacının) malvarlığında meydana gelen eksilmedir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Bilirkişi raporuna göre davacının yaptırdığı faydalı ve zorunlu masraf bedeli 14.646,11 TL olarak açıklanmıştır. Dava konusu aracın davacı tarafından bakım, tamir ve onarım yapıldıktan sonra davalı ...'ün borcundan dolayı haczedilerek davacının elinden alındığına göre davada masraf bedeli kadar sebepsiz zenginleşen kişinin davalı ......, olduğu anlaşılmaktadır....