DAVA : Davacı, cezai şart tazminatı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir....
Davalı alacak iddiasını; davacının sözleşmeyi haksız olarak feshettiğini beyanla, sözleşmenin 17. maddesine aykırı olarak davacının kredi hesabını sıfırlaması ve taşıt kimlik ünitelerini iade etmemesinden doğan cezai şart ile sözleşme fesih bedeline dayandırmıştır. Sözleşmenin 17. maddesinde sözleşme gereği açılan kredi hesabı limitinin yetersiz olması ve taşıt kimlik ünitelerinin iade edilmemesi halinde cezai şart uygulanacağı kararlaştırılmış olup, davalı tarafından düzenlenen 634,11 TL fatura bu madde kapsamında düzenlenmiştir. Bunun yanında davalı sözleşmenin feshi nedeniyle araç için hesaplanan "Auto Araç Çıkarma Bedeli" 6.658,14 TL için de fatura düzenlemiş, söz konusu faturalar davacının sözleşmeyi feshinden sonra hesabından tahsil edilmiştir. Taraflar arasındaki sözleşmenin 17. maddesinde yer alan düzenlemede, davacının sözleşmenin feshine sebep olması halindeki hukuki sonuçlar düzenlenmektedir....
Diğer taraftan, 818 sayılı mülga BK nun 158. maddesinde cezai şart düzenlenmiştir. 158/1. fıkrası seçimlik cezai şarta ilişkindir. Bir sözleşmenin hiç veya gereği ifa edilmemesi halinde, bir cezai şart kararlaştırılmışsa, aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklı ya borcun yada cezanın ifasını isteyebilir. 158/2. fıkrada ise, ifaya eklenen cezai şart söz konusudur. Somut davada sözleşmenin 16. maddesinde düzenlenen cezai şartın yasanın ilk fıkrasında düzenlenen seçimlik cezai şart olduğu sonucuna varılmıştır.Davalı akdin icrasını talep etmemiş, cezanın tediyesi için davacı hesabından tahsilat gerçekleştirmiştir. Davalı tarafça, tahsilat öncesinde sözleşmenin 16. maddesi kapsamında, davacı müşterinin 3 ay süresince yakıt almaması nedeniyle sözleşmeyi tek taraflı olarak fesh hakkı olmasına rağmen buna dair bir irada açıklaması ibraz edilmemiştir....
Önceki şartlarla sözleşmenin ifası davalılar zararına sonuç doğurur. Bu nedenledir ki; davacı ve davalı arsa sahipleri arasında malik ... ile sözleşme imzalanmadığı için geçersiz olan sözleşme uyarınca cezai şart talebinde bulunmak mümkün olmadığından davanın reddi gerekir. Bu gerekçelerle sözleşmenin; hisselerin tamamının sonradan davalılarda birleşmesi nedeniyle geçerli hale geldiği, geçerli hale gelen sözleşmenin davalılar tarafından haksız olarak feshedildiği, bu nedenle davacının cezai şart talebinin haklı olduğu düşüncesi ile davanın kısmen kabulünü onayan çoğunluk görüşüne katılmıyoruz. ... ......
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu ilk derece Mahkemesince dava hakkında, "Cezai şart sözleşmenin asli unsurlarından biri değildir; tersine, asıl edime bağlı, onu kuvvetlendirme amacına yönelik bir yan edim niteliğindedir. Ancak, seçimlik cezai şart, borçlunun edimini yerine getirmemesi veya eksik olarak yerine getirmesi hali için öngörülen ve aksi yönde sözleşmede hüküm olmadığı sürece, alacaklısına ya sözleşmenin ifasını ya da cezai şartın ödenmesini isteme hakkı veren bir edim olması nedeniyle ancak sözleşmedeki asıl edimin yerine istenilebilir; bu niteliği gereği olarak da, genellikle, cezai şart borçlusu bakımından, asıl edime oranla daha ağır bir yükümlülüğü içerir. Böylece, borçlu, daha ağır olan cezai şartı ödemekten kurtulmak için, asıl edimi ifa etmeye zorlanır. Somut uyuşmazlıkta davacının , fesih tarihinden sonraki dönem için sözleşmenin 22....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI : İstinaf incelemesine konu ilk derece Mahkemesince dava hakkında, "Cezai şart sözleşmenin asli unsurlarından biri değildir; tersine, asıl edime bağlı, onu kuvvetlendirme amacına yönelik bir yan edim niteliğindedir. Ancak, seçimlik cezai şart, borçlunun edimini yerine getirmemesi veya eksik olarak yerine getirmesi hali için öngörülen ve aksi yönde sözleşmede hüküm olmadığı sürece, alacaklısına ya sözleşmenin ifasını ya da cezai şartın ödenmesini isteme hakkı veren bir edim olması nedeniyle ancak sözleşmedeki asıl edimin yerine istenilebilir; bu niteliği gereği olarak da, genellikle, cezai şart borçlusu bakımından, asıl edime oranla daha ağır bir yükümlülüğü içerir. Böylece, borçlu, daha ağır olan cezai şartı ödemekten kurtulmak için, asıl edimi ifa etmeye zorlanır. Somut uyuşmazlıkta davacının , fesih tarihinden sonraki dönem için sözleşmenin 22....
Mahkemece davacının yaptığı ödemenin iadesi yönündeki sözleşme hükmünün yalnız işçi aleyhine düzenlenmiş cezai şart olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Cezai şart sözleşme hükümlerini gerektiği gibi ifa edemeyen tarafın yerine getirmekle yükümlü olduğu ek edimdir. Cezai şart, yükümlünün kusur durumu ve karşı tarafın uğradığı zarara bağlı olmaksızın tarafların sözleşme hükümlerine verdiği değere göre içeriği serbestçe belirlenerek düzenlenebilir. Davalının iş akdini feshi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi kapsamında haklı nedene dayanmadığı gibi sözleşme gereği belli süre çalışma yükümlülüğünü yerine getirmeden sözleşmeden dönen davalının yapılan ödemeyi iade etmesi davacının müspet zararının giderimi olup cezai şart niteliğinde değildir. Öte yandan sözleşmenin bu hususa ilişkin 4. maddesinin her iki taraf için öngörüldüğü anlaşıldığından Mahkemece hükmün tek taraflı olduğunun kabulü de doğru görülmemiştir....
Dolayısıyla sözleşmenin cezai şart ve tonaj taahhüdü maddesinin fiilen ortadan kalktığı, asgari alım taahhüdünün uygulanmayacağı ve bu konuda cezai şart istenmeyeceği hususunda sözleşme süresince devam eden bir uygulama oluşmuştur. Davacı şirketin sözleşmenin cezai şart ve tonaj taahhüdünün uygulanmayacağı yönündeki uygulaması nedeniyle ortaya çıkan olgunun kaynağı haklı güven olup, davacı şirketin davranışları ile davalı bayide yarattığı güvende çelişki oluşturacak şekilde sözleşmenin feshi ile birlikte eldeki davaya konu edilen cezai şart tazminatını istemesi çelişkili davranış yasağına aykırıdır....
Davalı vekili, davacının, davalı mallarını Irak'a satmak istediğini, bunun üzerine davacı tarafından hazırlanan sözleşmenin ön sayfasının paraf atılmak suretiyle ikinci sayfası da kaşe ve imza atılmak suretiyle onaylandığını, ancak davacının işbu davada ön sayfa olarak paraf olmayan sayfa koyduğunu, halbuki paraflı ön sayfada cezai şart bedelinin 20.000 USD olarak kararlaştırıldığını, bu nedenle sözleşmenin geçerli olmadığı, deneme süresi içerisinde veya haklı nedenle fesih halinde cezai şart ödenmeyeceği, mücbir sebep bulunması halinde cezai şartın talep edilemeyeceği, üretici firmanın bilgisi dışında satış, reklam ve tanıtım çalışmaları nedeniyle haklı fesih olmayacağını, sözleşmenin deneme süresi içerisinde feshedildiğini ve cezai şart talep edilemeyeceğini, sözleşmenin cezai şart hükmünün şartları gerçekleşmediğini belirterek, davanın reddini talep etmiştir....
Dava; taraflar arasındaki 01/06/2013 başlangıç 21/05/2018 bitiş tarihli Açık Nokta Satış Sözleşmesi(Konsept Nokta/bayilik sözleşmesi)'ne dayalı katkı bedeli iadesi ile cezai şart alacağının tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece katkı bedeli iadesi talebinin reddine, cezai şart alacağı talebinin kısmen kabulüne karar verilmiş, karara karşı davacı vekilince süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf konusu uyuşmazlık; davacının dava dışı ... Mimarlık firması tarafından davacı adına düzenlenen 21/08/2013 tarih, ... numaralı KDV dahil 80.000,00.-TL bedelli "tadilat bedeli" açıklamalı faturaya konu tadilatın, davalının bayilik yaptığı işyerinde yapılan tadilat işlemlerine ilişkin olup olmadığı; davacının cezai şart alacağından mahkemece re'sen yapılan indirimin yerinde olup olmadığı hususlarındadır....
