Davalı vekili, davanın haksız açıldığını, müvekkilinin sözleşmeyi önceden feshetme hakkına haiz olduğunu, müvekkilinin sözleşmenin 5. maddesine uygun olarak sözleşmeyi feshettiğini ayrıca ortada cezai şart maddesi olsa bile bunun sözleşmeye tek yanlı ve yasaya aykırı olarak konulduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAH. KARARI ÖZETİ : İlk derece Mahkemesi'nce "...Uyuşmazlık; 1 yıl süreli sözleşmenin süresinden önce feshedilmesi nedeni ile cezai şart talebine ilişkin olup, sözleşme Kasım 2016 tarihi itibarıyla tek taraflı olarak feshedilmiştir. Sözleşme gereği aylık hizmet bedeli 777,00-TL'dir....
ayrı olarak cezai şart da talep edilebileceği açıkça hükme bağlanmıştır....
Maddedeki maktu 150.000,00 USD cezai şart bedelini talep etmektedir. Davacının cezai şart bedel taleplerinin yanı sıra sözleşmenin feshinden sonra sözleşmenin olağan bitim tarihine kadar davalıya (alım taahhüdü kapsamında) yapacağı satışlardan elde edeceği kar mahrumiyetini de talep etmektedir. Sözleşmenin feshinden sonra sözleşmenin olağan bitim tarihine kadar davacının davalıya (alım taahhüdü kapsamında) yapacağı satışlardan elde edeceği kar mahrumiyeti (ilgili yıllar faaliyet giderlerinin oransal olarak tenzili ile) 78.664,23 TL olarak hesap edilmiştir. Özetle, Nispi cezai şart bedeli; eksik alımlar nedeniyle sözleşmenin feshinden önceki dönem için 52.880,00 USD ve sözleşmenin feshinden sonraki (sözleşmenin olağan bitiş tarihine kadar geçecek) dönem için 228.240,00 USD olmak üzere (52.880,00 USD + 228.240,00 USD) 281.120,00 USD (eksik alım nedeniyle) nispi cezai şart bedeli, maktu cezai şart bedeli; mübrez protokot 4....
Bayisi ile anlaşmak üzere müracaat ettiği yönündeki iddia ve beyanlarını somut bir şekilde ispat edemediği anlaşılmakla; feshin ve yapılan cezai şart kesintisinin yerinde olmadığı sonucuna varılarak; davacıdan haksız şekilde kesilen 5.039,02 TL cezai şart kesintisinin davacıya iadesi gerektiği sonucuna varılmış, sözleşme hükümlerine aykırı olarak uygulanmayan 1.226,34 TL %1,50'lik iskonto oranının sözleşmenin yürürlükte olduğu dönem içerisinde talep edildiğinden; davalıdan alınarak davacıya verilmesi gerektiği sonucuna varılarak hüküm aşağıdaki şekilde tesis olunmuştur....
-USD.cezai şart ödeneceği kararlaştırılmıştır. Cezai şart sözleşmenin feshedildiği tarihe kadar istenebilir. Davacının keşide ettiği 18.03.2007 tarihli ihtarname fesih ihbarını içermemektedir. Bu durumda mahkemece taraflar arasındaki sözleşmenin feshedildiği tarih yönünden araştırma ve inceleme yapılarak fesih tarihine kadar cezai şart istenebileceği gözetilmek suretiyle varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 19.10.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Somut uyuşmazlıkta davacı SGK tarafından davalıya, sözleşmenin birden fazla maddesinin ihlal edilmesi nedeniyle cezai şart işlemi ve reçete bedeli kesintisi işlemi uygulanmıştır. Söz konusu cezai işlemler 2010 yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Görmeye Yardımcı Tıbbi Malzeme Sözleşmesi’nin 6.3.5. - 6.3.16. - 6.3.17. - 6.3.18. maddeleridir. Bu maddeler nedeniyle de sözleşmenin 4.3.12, 4.3.15 ve 4.3.16. maddeleri uyarınca reçete bedeli kesintisi işlemi de yapılmıştır. Ayrıca optik firmasının muvazaalı işletilmesi nedeniyle sözleşmenin 6.3.23. maddesine göre 25.12.2009-05.08.2010 tarihleri arasındaki tüm fatura edilen reçete bedelleri yersiz ödeme sayılarak yine sözleşmenin 4.3.16. maddesi uyarınca iadesi istenmiştir....
Bu itibarla hizmet sözleşmelerine işçi aleyhine konulan cezai şartlar geçersiz, işçi lehine konulan cezai şartlar ise geçerli kabul edilmelidir.Cezai şartın işçi ve işveren hakkında ve iki taraflı olarak düzenlenmesi gereği, işçi aleyhine kararlaştırılan cezai şartın işveren aleyhine kararlaştırılandan daha fazla olmaması sonucunu da ortaya koymaktadır. Başka bir anlatımla işçi aleyhine olarak belirlenen cezai şartın, koşulları ve ceza miktarı bakımından işverenin sorumluluğunu aşması düşünülemez. İki taraflı cezai şartta işçi aleyhine bir eşitsizlik durumunda, cezai şart hükmü tümden geçersiz olmamakla birlikte, işçinin yükümlülüğü işverenin sorumlu olduğu miktarı ve halleri aşamaz. İşçiye verilen eğitim karşılığı belli bir süre çalışması koşuluna bağlı olarak kararlaştırılan cezai şart tek taraflı olarak değerlendirilemez. İşçiye verilen eğitim bedeli kadar cezai şartın karşılığı bulunmakla eğitim karşılığı cezai şart hükmü belirtilen ölçüler içinde geçerlidir....
ve cezai şart tazminatının ödenmesi gerektiği yönünde görüş bildirilmiştir....
İLK DERECE MAHKEME KARARI: Mahkemece; sözleşmenin davalı tarafça süresinden önce haksız feshi nedeniyle protokolün 4.maddesi gereği davacının davalı bayiden cezai şart isteme hakkı bulunduğu; davacı tarafın diğer cezai şart istemleri yönünden, davalının borçlarını ifasında temerrüde düşürülmediği, bu nedenle teminat mektubunun teslim edilmemesi ve .......
Madde gereğince sözleşmede belirtilen cezai şartın seçimlik bir cezai şart olup ya borcun ifasını ya da cezai şart istemesi gerektiğini ve tüm bu nedenlerle davanın reddine, mahkemenin aksi kanaatte olması halinde cezai şart miktarının müvekkil şirketin ekonomik mahvına sebebiyet verecek olması nedeniyle bedelin indirilmesine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Dava, taraflar arasındaki sözleşmesinin feshi sebebiyle cezai şart alacağı bedelinin davalıdan tahsili istemine ilişkindir. Taraflarca delil olarak; 22.01.2020 başlangıç tarihli sözleşme, ihtarnameler, ... İcra Müdürlüğünü'nün 2020/... Esas sayılı dosyası, bilgi ve belgeler, ticari defter kayıtları ve bilirkişi incelemesine dayanılmış olup, gösterilen deliller toplanarak dosya arasına konulmuştur....
