İŞ MAHKEMELERİNCE TARİHİ : 17/05/2022 NUMARASI : 2021/345 ESAS 2022/170 KARAR DAVA KONUSU : Rekabet Yasağı Sözleşmesinin İhlali KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının davacı şirket nezdinde satış pazarlama alanında Bolu-Düzce bölgelerinden sorumlu saha yöneticisi olarak istihdam edildiğini, davalının görevli olduğu satış bölgesinde usulsüz işlemlerinin tespit edilmesi üzerine iş akdinin 06/10/2020 tarihinde davacı şirket tarafından feshedildiğini, davacı şirket ile davalı arasında Rekabet Yasağı Sözleşmesinin mevcut olduğunu, bu sözleşme uyarınca davalının iş akdinin sona ermesinden itibaren 1 yıl boyunca paketli kuruyemiş sektöründe davacı şirket ile doğrudan veya dolaylı olarak rekabet içinde olan bir firma ile herhangi bir istihdam ilişkisi kurmamayı taahhüt ettiğini, ancak davalının iş akdini feshettikten hemen sonra Bolu - Düzce bölgesinde paketli kuruyemiş sektöründe davacı şirket ile rekabet içerisinde olan Gold...
Süre konusunda da en fazla bir ya da birkaç yılı aşmayacak şekilde rekabet yasağı öngörülebilir. Aksi durum işçinin ekonomik anlamda yıkımına neden olabilecektir.Rekabet yasağının işverene ait işlerden hangisi ya da hangileri ile sınırlandırıldığı net biçimde belirlenmelidir. Özellikle şirketlerin ticaret siciline kayıt sırasında faaliyet alanlarının geniş tutulduğu ülkemizde, işçinin bütün alanlarda çalışmasının sınırlandırılması mümkün olmaz. İşçinin işverene ait işyerinde yapmakta olduğu işle doğrudan ilgili ve işverenin asıl faaliyet alanına giren işler bakımından böyle bir sınırlama getirilmelidir. İşçi ve işveren arasında rekabet yasağını öngören düzenleme, işyeri devri halinde de kural olarak geçerliliğini sürdürür. Devralan işverenin başka bir amaca yönelmesi ve faaliyet alanını değiştirmesi halinde ise rekabet yasağı sona erer.İşçinin iş sözleşmesinin feshinden sonra rekabet yasağına uyma yükümü, geçici iş ilişkisi sırasında da devam eder....
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, hukuki niteliği itibariyle, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra işçinin rekabet yasağını ihlal ettiği iddiasına dayalı olarak TBK'nın 446. maddesi uyarınca ceza koşulu alacağının tahsili istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçelerle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş; bu karara karşı, davalı vekili tarafından, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleriyle ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dava konusu rekabet yasağı ve buna dayalı cezai şarta ilişkin olarak taraflarca hizmet sözleşmesi dışında, hizmet sözleşmesinin eki niteliğindeki rekabet etmeme ve gizlilik sözleşmesi başlıklı bir sözleşme akdedilmiştir. Bahsi geçen bu sözleşmeye işçi aleyhine rekabet yasağı öngörülmüş ve yasağın ihlali ceza koşuluna bağlanmıştır....
Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin 21.12.2021 tarih ve 2021/11745 esas, 2021/16748 karar sayılı kararı şu şekildedir; ''Türk Borçlar Kanunu'nun rekabet yasağının sona ermesini düzenleyen 447.maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması halinde rekabet yasağının sona ereceği düzenlenmiş olup, haklı fesih müessesesinin iş hukuku ilkeleri çerçevesinde ticaret mahkemesince değerlendirilmesinin güçlüğü ortadadır. Uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan Türk Borçlar Kanununun 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan cezai şartın tahsiline ilişkin davalarda iş mahkemeleri görevlidir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili, taraflar arasındaki iş sözleşmesinin karşılıklı feshedildiğini, rekabet yasağı sözleşmesinin yer olarak sınırlandırılmadığını, buna rağmen mahkemece TTK'nın 445/2 maddesi gereğince uyarlama yapılmadığını, sürenin kanuni süre olan 2 yılın üzerinde olması nedeniyle rekabet yasağı sözleşmesinin geçersiz bulunduğunu, sözleşme ile kararlaştırılan cezai şartın fahiş olup müvekkilinin ekonomik mahvına sebebiyet vereceğini, bu nedenle de sözleşme ahlak ve adaba aykırı olduğundan geçersiz bulunduğunu ileri sürerek ilk derece mahkemesinin kaldırılmasını talep etmiştir. GEREKÇE : Dava, rekabet yasağından kaynaklanan cezai şart istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır....
Somut olayda, --------- belirlendiği, bu surette rekabet yasağı sözleşmesinin içerdiği coğrafi koşul aşırı nitelikte ise de davalının davacı iş yerinden ayrıldıktan sonra 1 yıl dolmadan davacının faaliyet gösterdiği alanda ve aynı il sınırları içerisinde başka bir işletmede işe girmesi karşısında, rekabet yasağının aynı il sınırları içinde geçerli olduğunun kabulü ve coğrafi sınırın aynı il ile sınırlandırılması neticesinde, TBK'nın 444/1 ve 445 maddesindeki hüküm ve koşullar bakımından rekabet yasağı hükmünün geçerli olduğu sonucuna varılmıştır.--------------- Ancak aynı Kanun'un 444/2. maddesi “Rekabet yasağı kaydı, ancak hizmet ilişkisi işçiye müşteri çevresi veya üretim sırları ya da işverenin yaptığı işler hakkında bilgi edinme imkânı sağlıyorsa ve aynı zamanda bu bilgilerin kullanılması, işverenin önemli bir zararına sebep olacak nitelikteyse geçerlidir.” hükmüne haiz olup, anılan madde hükmü uyarınca rekabet yasağının işçinin yaptığı iş nedeniyle edindiği bilgileri, çalışmaya...
nin rekabet yasağına aykırılıktan dolayı dava açamayacağını, taraflar arasında akdedilmiş rekabet yasağı sözleşmesinde Borçlar Kanunu'nun 348. ve müteakip maddelerinde yazılı şartların gerçekleşmemiş olduğunu, geçersiz sözleşmeye davalı olarak davacının bir talepte bulunamayacağını belirterek, davanın reddini talep etmiştir....
Davalı vekili, müvekkilinin davacı şirket bünyesinde servis elemanı olarak çalıştığını, rekabet yasağı hükümlerinin müvekkilinin davacı şirket nezdinde çalışmaya devam ederken yapılan iş sözleşmesinde yer aldığını, müvekkilinin rekabet yasağına aykırı hiçbir davranışı bulunmadığını, sözleşme kapsamındaki rekabet yasağı hükümlerinin müvekkilinin Anayasal çalışma hakkını elinden almaya yönelik olduğunu, hakkaniyete aykırı olarak ekonomik geleceğini tehlikeye düşürecek nitelikte bulunduğunu, rekabet yasağının sürdürülmesinde işverenin gerçek bir yararı kalmadığını, belirlenen cezai şartın düşük ücretle çalışan müvekkili açısından fahiş olduğunu, rekabet yasağı kaydındaki coğrafi sınırlamaların kapsam itibariyle geçersiz bulunduğunu, davacının zarara uğrama ihtimali bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir....
Böyle bir sınırlama yapılmaksızın iş sözleşmelerine yerleştirilen rekabet yasağı hükümlerinin ve buna bağlı cezai şart hükümlerinin hiçbir önemi kalmayacaktır. İşbu nedenle iş sözleşmelerinde yer alan rekabet yasağına ilişkin düzenlemeler açık ve belirli bir iş için belirli bir süre için yapılmalıdır. Süre konusunda da en fazla bir ya da birkaç yılı aşmayacak şekilde rekabet yasağı öngörülebilir. Aksi durum işçinin ekonomik anlamda yıkımına neden olabilecektir....
Rekabet yasağının ihlali halinde işveren, iş sözleşmesine aykırı davranıştan ötürü sözleşmeyi haklı nedenle feshedebileceği gibi, varsa zararının tazminini de isteyebilecektir. ...'nun rekabet yasağının sona ermesini düzenleyen 447.maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması halinde rekabet yasağının sona ereceği düzenlenmiş olup, haklı fesih müessesesinin iş hukuku ilkeleri çerçevesinde ticaret mahkemesince değerlendirilmesinin güçlüğü ortadadır. Uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan ... 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan cezai şartın tahsiline ilişkin davalarda iş mahkemeleri görevlidir....
