ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2021/527 Esas KARAR NO:2021/1035 DAVA:Tazminat (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ:11/08/2021 KARAR TARİHİ:15/12/2021 Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirket arasında 15/02/2016 ve 02/05/2017 tarihlerinde akdedilen Acentelik Sözleşmeleri ve ek sözleşmeler gereği müvekkili şirket tarafından davalı şirketin ... ve ... Şubelerinin acentelik faaliyetlerinin üstlenildiğini, ... 41. Noterliği’nin 13/02/2019 tarih ve ... yevmiye numaralı, 13/02/2019 tarih ve ... yevmiye numaralı fesih ihtarnameleri ile sözleşmenin haksız bir şekilde feshedilmesine kadar acentelik faaliyetlerinin devam ettiğini, davalı tarafın sözleşme süresi içerisinde hem Acentelik Sözleşmesinin "Acente'nin Çalışma Alanında Yeni Acentelikler Açılması" başlıklı 6. maddesini hem de TTK.'...
Dava, sigorta acentelik sözleşmesinin haksız feshine dayalı denkleştirme (portföy) tazminatı istemine ilişkindir. 102/son da saklı tutulan düzenlemeler arasında sigorta acenteleri ile ilgili olarak 6102 sayılı Sigortacılık Kanunu yer alırözel kanun-genel kanun ilişkisi dikkate alındığında, acenteye ilişkin hükümler sigorta acenteleri hakkında öncelikle uygulanacaktır. 23/son hükmü, "Türk Ticaret Kanunu'nun acentelere ilişkin hükümleri sigorta acenteleri hakkında da uygulanır" şeklindedir (ayni yönde TTK m. 120/3). Kısaca, sigorta acenteleri bakımından öncelikle uygulanacak kanun Sigortacılık Kanunu'dur. Bu durum karşısında, genel olarak Türk Ticaret Kanunu m. 122 uyarınca acentenin denkleştirme tazminatı talep edilebilmesi için aranan koşullar; sözleşmenin sona ermesi, yeni müşteriler sayesinde, sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra da "önemli menfaatler" elde edilmesi, acentenin ücret kaybına uğraması, denkleştirme ödenmesinin hakkaniyete uygun olmasıdır....
DELİLLER : ------ tarihli bilirkişi ek raporu, -Mali Müşavir -----tarihli bilirkişi heyeti ek raporu, -Mali Müşavir bilirkişi --- tarihli bilirkişi ek raporu, -Mali Müşavir bilirkişi ---- tarihli bilirkişi ek raporu, ---- Bilirkişi Raporu, ---- tarihli bilirkişi raporu, ----- sözleşmesi, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, acentelik sözleşmesinden kaynaklanan ------- tazminatı davasıdır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, taraflar arasındaki baliyilik sözlemlesinin davalı tarafça haklı sebep olmaksızın feshedilip feshedilmediği, feshin sözleşmeyeu uygun olup olmadığ, fesih nedeniyle portföy tazminatı şartalrının oluşup oluşmadığı, davalının ----- tazminatı nedeniyle sorumluluğunun bulunup bulunmadığı hususlarındadır. Mahkememizin ----tarihli celsesinde dosyanın sigortacı bilirkişiye tevdiine karar verilmiş, dosya bilirkişiye teslim edilmiş, bilirkişi raporunu ibraz etmiş ve rapor taraflara tebliğ edilmiştir....
Davalı vekili, sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğini, portföy listesi dahilinde ve davacıya duyurulan oranlar çerçevesinde tüm komisyon ödemelerinin yapılmış olduğunu, davacının bu oranlar üzerinden itiraz etmeksizin komisyon alacaklarını tahsil ettiğini, bu ödemelerde herhangi bir kesinti yapılmadığını, davacının portföy tazminatı talep hakkı bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir....
Tüm dosya ve deliller birlikte değerlendirildiğinde; Dava, acentelik sözleşmesinin haksız feshine dayalı olarak portföy tazminatı ve sözleşmeye aykırılık nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemlerine ilişkindir. Davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasında davacının denkleştirme tazminatının bilirkişi incelemesi ile hesaplanabileceği gözetildiğinde hukuk yarar olduğu anlaşıldığından davalını bu yöndeki itiraz yerinde görülmemiştir....
Mahkemece Dairemiz'in kaldırma kararında sonra yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiş, davacı tarafından karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmuştur.Genel olarak portföy tazminatı, acentelik sözleşmesi sona erdikten sonra, bu ilişki devamı boyunca acentenin kişisel gayretiyle yarattığı müşteri çevresinden akidinin halen yararlanması, acentenin ise yararlanmaması nedeniyle uğradığı kaybın karşılığıdır. Sözleşmenin devamı sırasında yürürlüğe giren 6102 sayılı TTK'nın 122. maddesinde açıkça "denkleştirme istemi" olarak tanımlanan, doktrinde de "müşteri tazminatı", "portföy tazminatı", "portföy akçesi" olarak da ifade edilen bu tür tazminat, dava konusu uyuşmazlığa uygulanan mülga 6762 sayılı TTK'nın sigorta hükümlerinde açıkça düzenlenmemiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi'nin 15/12/2020 tarih ve 2015/473 Esas - 2020/664 Karar sayılı kararında; "...Tüm dosya kapsamı, alınan bilirkişi raporları, ek rapor, sözleşme içeriği, sunulan bilgi ve belgeler dikkate alındığında; Davacının taleplerinin acentelik sözleşmesinin feshinden kaynaklandığı, acentelik ticari ilişkisinin 12.06.2010-06.03.2015 tarihleri arasında sürdürüldüğü ve 06.02.2015 tarihli ihtar ile bir ay sonrası olan 06.03.2015 tarihi itibarı ile sona erdirildiği hususunun da ihtilafsız olduğu, davacının maddi ve manevi zarar iddiaları ve tazminat taleplerini ortaya koyması gerektiği, portföy tazminatı talebi bakımından davacının son beş (5) yıllık ortalamaları gözetilerek, portföy tazminatı talep edebileceği, davacının ticari defter kayıt ve belgeleri incelenmek suretiyle gelir kaybı ve portföy tazminatı hesaplanabileceği, davacının gelir durumunu ortaya koyması gerektiği, davacının teminatın iadesi talebi bakımından ise, 20.000 EURO bedelli...
Davalı-karşı davacı vekili, TTK'da acentelik sözleşmesinin sona ermesinden sonra acentenin müvekkiliyle rekabet etmesini engelleyecek bir düzenlemenin bulunmadığını, cezai şartın hakkaniyete aykırı olduğunu, müvekkilinin giderlerin her yıl artmasına rağmen hakediş oranının yükselmemesi sebebiyle acentelik sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini savunarak davanın reddini istemiştir. Karşı dava olarak, müvekkilinin davacı-karşı davalıdan 7.186 TL demirbaş alacağının bulunduğunu, bunun ödenmediğini, müvekkilinin davacının portföyünü geliştirdiğini, sözleşmenin feshedilmesi sebebiyle 8.432,50 TL isim hakkı bedeli alacağı bulunduğunu, sözleşme sonrası rekabet etmemekle yükümlü tutulduğundan bu durumun hakkaniyete aykırı olduğu, haksızlığı gidermek amacıyla 50.000 TL portföy tazminatı hakkının bulunduğunu ileri sürerek 7.186 TL bakiye demirbaş bedeli, 8432,50 TL isim hakkı bedeli, 50.000 TL portföy tazminatının davacı-karşı davalıdan alınarak müvekkiline verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2019/399 Esas KARAR NO : 2021/340 DAVA : Tazminat (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 08/07/2019 KARAR TARİHİ : 14/04/2021 Mahkememizde görülen tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ/ İDDİA: Davacı vekili, taraflar arasındaki acentelik sözleşmesine istinaden müvekkilinin Nisan 2018 tarihine kadar ... Kargo Adana ......
olduğunu, ayrıca müvekkilinin komisyon alacağı ve portföy tazminatına da hak kazandığını ileri sürerek, acente peşin ödül protokolü kapsamında peşinen ödenmiş olan 97.500 TL'nın teminatı olarak davalıya verilen banka teminat mektubunun paraya çevrilmesi ve davalı tarafından geri alınması nedeniyle paraya çevirme tarihinden itibaren işleyecek ticari kısa vadeli avans faizi ile birlikte fazlaya ve faize ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000 TL, komisyon alacağı ve portföy tazminatı olarak şimdilik ayrı ayrı 5.000 TL'nın faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, yargılama sırasında 18.01.2013 tarihli ıslah dilekçesiyle, komisyon alacağı ve portföy tazminatına ilişkin taleplerinden vazgeçerek davalı sigorta şirketinin nakde çevirdiği teminat mektubuna ilişkin davasını 87.500 TL ıslah ederek 97.500 TL'nın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini istemiştir....
