HUKUKÎ DEĞERLENDİRME: 4734 sayılı Kanun'a göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ile belli istekliler arasında ihale usulünün temel ihale usulü olduğu, dolayısıyla 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelerce yapılacak ihalelerde öncelikle açık ihale usulünün ve belli istekliler arasında ihale usulünün uygulanması gerektiği, diğer ihale usullerinin Kanun'da belirtilen özel hâllerde kullanılabileceği, idarelerin, ihaleleri pazarlık usulü ile yapabilmeleri için, 4734 sayılı Kanun'un 21. maddesinde aranan şartların gerçekleşmesi gerektiği açıktır. 4734 sayılı Kanun'un 21/1(b) maddesi uyarınca gerçekleştirilen pazarlık usulü, doğal afet, salgın hastalık, can veya mal kaybı tehlikesi gibi âni ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması şeklinde belirlenen ihtimallerden birinin veya birden fazlasının varlığının ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması şartı ile birlikte gerçekleşmesi durumunda uygulama alanı bulabilecektir....
YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Davalı idarece 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulüyle 03/01/2017 tarihinde gerçekleştirilen ... Mahallesi, ... mevkii,… ada,… parsel sayılı taşınmaza ilişkin 26 yıl süreli bağımsız ve sürekli olmayan irtifak hakkı tesisine ilişkin ihalenin iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; ihaleye konu taşınmazın davacı tarafından işgal edildiği, 15 gün içerisinde tahliyesinin sağlanarak Ortaca Malmüdürlüğü elemanlarına teslim edilmesinin bildirildiği, söz konusu taşınmazın ... Jeotermal şirketinin başvurusu sonucunda Bakanlık Makamının … tarih ve … sayılı Olur'u ile 2886 sayılı Kanun'a göre pazarlık usulü ile verildiği; ihalenin yeterince ilan edilmediği, usulüne uygun yapılmadığı, 25 yıldır söz konusu yerin kendilerince kullanıldığı ileri sürülerek anılan ihalenin iptali istemiyle işbu davanın açıldığı; Dava konusu taşınmazın 17/05/2012 tarihinde ......
yeterli olmadığı, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanabilmesi için açıklık ve rekabetin sağlanmasının kamu yararı açısından gerekli olduğu, söz konusu ihalenin pazarlık usulü ile gerçekleştirilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır....
YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü'nce 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 21/b maddesi uyarınca pazarlık usulü ile yapılan "Yerköy-Kayseri Yüksek Hızlı Tren Projesi Yapım İşi" ihalesinin iptali istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ......
İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; Dairemizin …. tarih ve E:…., K:….. sayılı bozma kararına uyularak; İzmir ili, Bayındır ilçesi, ... mevkiinde, tapunun …. ada, …. parselinde kayıtlı taşınmaz üzerinde 56 dairelik kat karşılığı konut inşaatı yapımına ilişkin …. tarih ve …. sayılı pazarlık usulü ihale kararının, muhtelif tarihlerde kapalı teklif usulüyle yapılan ihalelerde istekli çıkmaması ve ihale şartnamesinde, teknik şartnamede ve idari şartnamede belirtilen nitelik ve şartların aynen muhafazası şartıyla pazarlık usulüyle ihale edilmesinde kamu yararının görülmesi, pazarlık usulüyle yapılan ihaleye iki (2) isteklinin teklif sunması ve davacı tarafından …. ada, ….. parsel nolu taşınmazın bulunduğu alanın annesine ait olduğuna ilişkin açılan plan değişikliği ile parselasyon kararına karşı açılan dava sonucu da dikkate alındığında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır....
YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: Davacının hissedarı olduğu Aydın ili, Didim ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza yönelik olarak İmar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca verilen yıkım kararının yerine getirilmesi amacıyla Didim Belediye Başkanlığı'nca 27/04/2021 tarihinde 4734 sayılı Kanun'un 21/b maddesi uyarınca pazarlık usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı "Didim İlçe Sınırları Dâhilinde Belediye Encümeni Tarafından Hakkında 3194 Sayılı Kanun'un 32'nci maddesine Göre Yıkım Kararı Verilen İki Adet Taşınmazın Yıkımı İle Molozların Taşınması" ihalesinin iptali istenilmiştir....
pazarlık usulü ile ihale yapma gerekçelerinin, işin bitirme süresinin 400 (dört yüz) gün olarak belirlenmesi hususu göz önüne alındığında, istisnaî bir yöntem olan pazarlık usulü ile ihaleye çıkılması için yeterli olmadığı; ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanabilmesi için açıklık ve rekabetin sağlanmasının kamu yararı açısından gerekli olduğu anlaşıldığından, 4734 sayılı Kanun'un 21/b maddesinde belirtilen şartların oluştuğuna dair hukuken geçerli bir neden gösterilmeksizin pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalede hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır....
Konya Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı'nın … olur tarih ve … sayılı işlemiyle Konya Büyükşehir Stadyumu İkmal İnşaatı'nın 4734 sayılı Kanun'un 21. maddesinin (b) bendi uyarınca pazarlık usulü ile ihale edilmesine karar verildiği; bu durumda, davalı idarece 4734 sayılı Kanun'un 21. maddesinin (b) bendi uyarınca, "idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması" kapsamında değerlendirilmek suretiyle pazarlık usulü ile işin ihale edilmesine karar verilmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır....
tarafından ihalenin iptali istemiyle dava açılmasının hakkın kötüye kullanılmasını teşkil ettiği ve dürüstlük kuralı ile bağdaşmadığı, sonuç olarak davanın ehliyet yönünden reddedilmesi gerektiği; esasa ilişkin olarak ise, pazarlık usulünde idarelerin hem alım konusu hem de sözleşme koşulları üzerinde açık ihale usulünden daha basit ve esnek yetkilere sahip olduğu, kanun koyucunun amacının idarenin sürekliliği ilkesini ihale hukukunda hayata geçirmek olduğu, kanun koyucunun kamu hizmetinin yerine getirilmesini en az rekâbetin sağlanması kadar önemsediği, ihalenin ivedi olarak yapılması ve sonuçlandırılmasının ivedi yargılama usulü ile benzerlik taşıdığı, ivediliğin hem işim mümkün olan en makul sürede bitirilmesini hem de işe bir an önce başlanılmasını içerdiği, dava dilekçesindeki iddialar ile temyiz istemine konu Mahkeme kararında ivedilik kavramının hatalı şekilde ve dar yorumlandığı, pazarlık usulünü düzenleyen Kanun maddesinde pazarlık usulünün yapılması yönünden ihaleye konu işin...
Teklif sahipleri ile birden fazla pazarlık görüşmesi yapılabilir. Pazarlık görüşmeleri teklif sahipleri ile ayrı ayrı yapılır. Pazarlık görüşmelerinin, ihalenin herhangi bir aşamasında pazarlık görüşmelerine devam edilen teklif sahipleri ile müştereken yapılmasına komisyonca karar verilebilir. Komisyonca, pazarlık görüşmeleri sırasında ortaya çıkabilecek yeni durumlar karşısında, rekabete engel teşkil etmemek, ihale ilânında ve/veya şartnamede yer alan hususlara aykırı olmamak ve pazarlık görüşmelerine devam edilen teklif sahiplerine eşit olarak uygulanmak kaydı ile yeni esaslar belirlenebilir. Komisyonca gerekli görüldüğü takdirde ihale, pazarlık görüşmesine devam edilen teklif sahiplerinin katılımı ile açık artırma suretiyle sonuçlandırılabilir. Bu husus ilânda ve/veya şartnamede belirtilir. Görüşmeler komisyon tarafından bir tutanakla tespit edilir, tutanak komisyon üyeleri ve teklif sahiplerince imzalanır." hükmü yer almıştır....
