Evlenme olaylarının nüfus kütüğüne işlenmesi, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 22. ve devamı maddelerine göre nüfus idaresine verilmiş idari bir görev olup, bu durum 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 187.maddesinde yer alan “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.” düzenlemesi ile birlikte değerlendirildiğinde davacının talebinin nüfus idaresine verilmiş idari görev kapsamında olduğu gözetilerek dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiştir....
Dosyaya getirtilen nüfus kayıtlarının incelenmesinde; muris Rabia ve Hasan oğlu Halil'in 1921 yılında vefat ettiğinin yazılı olduğu görülmektedir. Soyadı Kanunu 25.06.1934 tarihinde yayınlanıp 6 ay sonra yürürlüğe girdiğine göre 1921 yılında vefat eden birinin soyadı alamayacağı açıktır. Kimlik bilgileri ancak nüfus kaydına göre düzeltilebileceğinden o kişinin öncelikle soyadı almış olması gerekir. Nüfusa kaydedilmeden ölmüş veya herhangi bir nedenle nüfusta kaydı bulunmayan kişilerin tapu kaydındaki kimlik bilgilerinin düzeltilmesi mümkün değil ise de bu gibi durumlarda tapu malikinin davacıların murisi ile aynı kişi olduğunun ispatlanması halinde “çoğun içerisinde az da vardır” kuralı gereğince bu yönde bir “tespit kararı” verilmelidir....
Davalı nüfus idaresi temsilcisi duruşmadaki beyanında özetle; davacının davasını ispat etmesini istediğini beyan etmiştir. İlk Derece Mahkemesi Kararı: Mahkemece; "Davanın KABULÜ ile, Tekirdağ İli, Hayrabolu İlçesi, Kahya Mahallesi, Cilt No:3, Hane No: 240, BSN:81'de nüfusa kayıtlı, Yalçın ve Yaşariye kızı 23/05/2005 Tekirdağ doğumlu, 6 T.C.Kimlik numaralı T1 nüfusta "Çeri" olan soyadının "Karaca" olarak tashihine, " karar verilmiştir. İleri Sürülen İstinaf Sebepleri: Davalı nüfus idaresi temsilcisi tarafından süresinde istinaf yoluna başvurulmuş olup, davalı nüfus idaresi temsilcisi istinaf dilekçesinde özetle; Yerel mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, 4721 Sayılı Medeni Kanunun 321. maddesi ve Soyadı Nizamnamesinin 5. maddesi gereği adı geçenin soyadı düzeltilmesinin uygun olmayacağını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. İstinafa Cevap: Davacı istinafa cevap dilekçesi vermemiştir....
Hukuk Dairesinin 2021/1919 Esas 2021/11552 Kararı) "Nüfus müdürlüğü temsilcisi yargılamanın 14/04/2016 tarihli oturumuna katılmış, mahkeme ara karar ile Nüfus Müdürlüğü'nün davada taraf olmadığı gerekçesi ile temsilci oturumdan çıkartılmış, son oturuma da nüfus temsilcisi katılmadan davaya bakılıp işin esası hakkında hüküm kurulmuştur. Mahkemenin oluşumuna ilişkin kanun hükmü dikkate alınmadan, nüfus idaresi temsilcisi yokluğunda yargılama yapılarak hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır." (Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 2017/7672 Esas 2018/16088 Karar) "Nüfus Hizmetleri Yasasının 36.maddesi hükmüne göre, nüfus kayıtlarının düzeltilmesine (ad ve soyadı değişikliği davaları dahil) ilişkin davalarda nüfus müdürü veya memurunun bulunması ve kararın onların önünde verilmesi zorunludur. Bu yasa hükmü dikkate alınmadan nüfus idaresi temsilcisinin yokluğunda yargılama yapılarak karar verilmesi doğru görülmemiştir." (Yargıtay 18....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/144 KARAR NO : 2022/612 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : GÜROYMAK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 22/09/2021 NUMARASI : 2021/73ESAS- 2021/197KARAR DAVA KONUSU : Nüfus (Ad Ve Soyadı Düzeltilmesi İstemli) KARAR : Yukarıda esas ve karar numarası yazılı ilk derece mahkemesinin kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dosya incelendi: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : A-TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı dava dilekçesinde özetle; Soyadlarının "Dinç" olduğunu ancak bulundukları bölgede "Dinç" soyadının çok fazla kullanılması nedeniyle karışıklığa neden olduğunu, kendisi, eşi ve çocuklarının soyadlarının "Dinçer" olarak düzeltilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı nüfus idaresi temsilcisi: davacının davasını ispatlaması gerektiğini belirtmiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı olarak Nüfus Müdürlüğünün mahkemenin talebi üzerine davaya dahil edildiğini, bununla birlikte Nüfus Müdürlüğünün yasal hasım olması nedeni ile davada yer almasının da zorunluluk olduğunu, müşterek çocuğun soyadının değişmesinin davalı babanın hukuki yararını etkilediğini, her iki davalının husumet ehliyetinin bulunduğunu ileri sürerek kararın kaldırılıp talepleri doğrultusunda hüküm kurulmasını istemiştir. GEREKÇE: Dava, velayet hakkına sahip anne tarafından açılan, evlilik içinde doğan çocuğun soyadının annenin soyadı ile değiştirilmesi isteğine ilişkindir. HMK'nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde; Mahkemece; " Soyad değişikliği davası gerçek kişiye açılmıştır. Davalı olarak nüfus müdürlüğü gösterilmemiştir. Davalı gerçek kişi T4 arasında zorunlu dava arkadaşılığı da söz konusu değildir....
Kayıt düzeltme davaları (..)(1) nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.(1) b) (Değişik: 19/10/2017- 7039/9 md.) Haklı sebeplerin bulunması hâlinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hâkimden istenebilir. Ad değişikliği hâlinde, nüfus müdürlüğü bu kişinin çocuklarının baba veya ana adına ilişkin kaydı, soyadı değişikliğinde ise eşin ve ergin olmayan çocukların soyadını da düzeltir. c) Tespit davaları, kaydın iptali veya düzeltilmesi için açılacak davalara karine teşkil eder. (2) Kişilerin başkasına ait kaydı kullandıklarına ilişkin başvurular Bakanlıkça incelenip sonuçlandırılır. " şeklinde hüküm altına alınmıştır. 4721 s. TMK'nun 27. maddesinde ise; "Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir. Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilân olunur. Ad değişmekle kişisel durum değişmez....
Kayıt düzeltme davaları (..)(1) nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.(1) b) (Değişik: 19/10/2017- 7039/9 md.) Haklı sebeplerin bulunması hâlinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hâkimden istenebilir. Ad değişikliği hâlinde, nüfus müdürlüğü bu kişinin çocuklarının baba veya ana adına ilişkin kaydı, soyadı değişikliğinde ise eşin ve ergin olmayan çocukların soyadını da düzeltir. c) Tespit davaları, kaydın iptali veya düzeltilmesi için açılacak davalara karine teşkil eder. (2) Kişilerin başkasına ait kaydı kullandıklarına ilişkin başvurular Bakanlıkça incelenip sonuçlandırılır. " şeklinde hüküm altına alınmıştır. 4721 s. TMK'nun 27. maddesinde ise; "Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir. Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilân olunur. Ad değişmekle kişisel durum değişmez....
Mahkemenin oluşumuna ilişkin kanun hükmü dikkate alınmadan, nüfus idaresi temsilcisi yokluğunda yargılama yapılarak hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır." (Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin 2017/7672 Esas 2018/16088 Karar) "Nüfus Hizmetleri Yasasının 36.maddesi hükmüne göre, nüfus kayıtlarının düzeltilmesine (ad ve soyadı değişikliği davaları dahil) ilişkin davalarda nüfus müdürü veya memurunun bulunması ve kararın onların önünde verilmesi zorunludur. Bu yasa hükmü dikkate alınmadan nüfus idaresi temsilcisinin yokluğunda yargılama yapılarak karar verilmesi doğru görülmemiştir." (Yargıtay 18....
Davalı nüfus idaresi temsilcisi kayıt düzeltilmesine engel bir durum olmadığını, anne adının düzeltilmesi için vatandaşlığa geçiş kaydının celp edilmesinin talep edildiği, son celsede ise isim ve soyisim değiştirmesine engel bulunmadığı, anne isminin düzeltilmesi yönünden bütün vatandaşlık müdürlüğünden gelen belgelerle aynı olduğunun yazıldığını belirtmiştir. İlk Derece Mahkemesi Kararı: Mahkemece;"1- Açılan davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ ile, 2- Davacının isim değişikliği talebinin kabulü ile Mardin ili, Artuklu ilçesi, Yalım Köy/Mah. 49 cilt no, 356 hane no da bsn:3 de nüfusa kayıtlı 22/02/1986 tarih Nınawa/IRAK doğumlu Salım ve Khawlah Dhahır'dan olma TC Kimlik Numaralı T1 Nüfus Kaydında Mohammed olan adının Muhammet olarak düzeltilmesine, 3- Sair taleplerin reddine, 4- Kararın mahalli gazetede ilanına," karar verilmiştir....
