Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 10.06.2015 tarih ve 2014/18- 67 Esas 2015/1549 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere nüfus kaydına ilişkin düzeltme davalarında yasa hükmünde belirtilen yerleşim yeri mahkemesi olarak kaydın düzeltilmesi istenen kişinin yerleşim yeri adresinin bulunduğu yer mahkemesinin anlaşılması gerekmektedir. Somut olayımıza gelince; dosya arasında bulunan nüfus kaydına göre Ayşe Tüfekçi’nin Antalya ili Kaş ilçesi Üzümlü Mahallesinde nüfusa kayıtlı ve 01.07.1899 D.lu olduğu, nüfus kaydının düşünceler kısmında 1928/159 numaralı ölüm vukuatına göre ölü olduğu ve yerleşim yerinin bulunmadığının belirtildiği görülmektedir. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’nin 02/07/2018 tarih ve 2018/3705 Esas 2018/5054 Karar sayılı ilamı da nazara alındığında nüfus kaydının düzeltilmesi istenen kişinin Kaş ilçesi Üzümlü Mahallesinde nüfusuna kayıtlı olduğu anlaşılmakla uyuşmazlığın Kaş Asliye Hukuk Mahkemesinde çözümlenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır....
Nüfus kaydının düzeltilmesi davası, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 30.01.2008 tarih 2008/2-36-47 sayılı içtihadında açıklandığı üzere, resmi sicilin belgelediği olgunun doğru olmadığı, baştan yanlış olarak kütüğe geçirilmesi nedeniyle, mevcut kaydın düzeltilmesi davasıdır. Böyle bir dava sonucunda, kaydının düzeltilmesi istenen kişinin, o tarihe kadar kayıtlı olduğu haneden çıkıp, başka bir haneye tescil edilecek olması da, davayı soybağı davası haline dönüştürmez. Bu nedenle davacının talebi, gerçeğe aykırı beyanla baştan beri yanlış olan sicilin düzeltilmesi niteliğinde olup, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesi kapsamına giren nüfus kaydının düzeltilmesi davasıdır. Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında resmi sicilin belgelediği olgunun doğru olmaması, baştan yanlış olarak kütüğe geçirilmesi söz konusudur. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinde düzenlenen nüfus kaydının düzeltilmesi davalarına asliye hukuk mahkemesinde bakılır....
ın ... olan ana adının ... olarak tashihen nüfusa kayıt ve tesciline dair verilen karar, davalı ... müdürlüğünce kapalı kayıtlar üzerinde düzeltme yapılamayacağı gerekçesi ile temyiz edilmiştir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 14. maddesinde; “(1) Nüfus kaydının kapatılması; ölüm, gaiplik, Türk vatandaşlığının kaybı, evlenme, boşanma, evlât edinilme, soybağının düzeltilmesi veya reddi gibi olaylar nedeniyle bir kaydın üzerinde işlem yapılamaz hale getirilmesidir. (2) Kaydın kapatılmasına ilişkin sebep ortadan kalktığında veya kaydın yeniden açılmasını gerektirecek yeni bir sebep ortaya çıktığında kayıt yeniden açılır. Kaydın açılmasından sonra kişisel durumda meydana gelmiş olan olaylar kişinin kaydına işlenir.” hükmü düzenlenmiştir. Dosyadaki bilgi ve belgelerden; ...'ın 23.01.1955 tarihinde ölümü üzerine nüfus kaydının kapatıldığı anlaşılmaktadır. Yukarıda gösterilen kanuni düzenlemeler ve yapılan açıklamalar dikkate alındığında, davacının murisi ....'...
KARAR Dava dilekçesinde, evlenmeden önce kayıtlı olduğu bekarlık hanesindeki "Zarif" olarak geçen adını kullandığı gibi "Zarife" olarak düzeltilmesi istenmiş; Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen karar davalı ... müdürlüğü tarafından kapalı kayıtlarda düzeltme yapılamayacağı gerekçesiyle temyiz edilmiştir. Dava, davacının evlenme ile kapalı hale gelen bekarlık hanesindeki adının, açık olan mevcut nüfus kaydında yazılı ve günlük yaşamında kullandığı "Zarife" şeklinde düzeltilmesi istemine ilişkindir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 14. maddesinde; “(1) Nüfus kaydının kapatılması; ölüm, gaiplik, Türk vatandaşlığının kaybı, evlenme, boşanma, evlât edinilme, soybağının düzeltilmesi veya reddi gibi olaylar nedeniyle bir kaydın üzerinde işlem yapılamaz hale getirilmesidir. (2) Kaydın kapatılmasına ilişkin sebep ortadan kalktığında veya kaydın yeniden açılmasını gerektirecek yeni bir sebep ortaya çıktığında kayıt yeniden açılır....
Dosyada mevcut nüfus kayıt örneklerinden, davacıların evlenmekle koca hanelerine nakledilmesi nedeniyle bu nüfus kayıtlarının kapatıldığı anlaşılmaktadır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Yasasının 14. maddesinde; "Nüfus kaydının kapatılması; ölüm, gaiplik, Türk vatandaşlığının kaybı, evlenme, boşanma, evlat edinilme, soybağının düzeltilmesi veya reddi gibi olaylar nedeniyle bir kaydın üzerinde işlem yapılamaz hale getirilmesidir. Kaydın kapatılmasına ilişkin sebep ortadan kalktığında veya kaydın yeniden açılmasını gerektirecek yeni bir sebep ortaya çıktığında kayıt yeniden açılır. Kaydın açılmasından sonra kişisel durumda meydana gelmiş olan olaylar kişinin kaydına işlenir." hükmü yer almaktadır. Mahkemece davacıların evlenmeleri nedeniyle kızlık nüfus kayıtlarının kapalı olduğundan, nüfus kayıtları üzerinde herhangi bir işlem yapılamayacağı gözetilmeksizin kızlık soyadlarının düzeltilmesine ilişkin davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Nüfus (Soyadı ve Diğer Kayıtların Düzeltilmesi İstemli) Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. 1-Davacının "......" olan soyadının "Tutar" olarak değiştirilmesine ilişkin Nüfus Müdürlüğü temsilcisinin temyiz itirazlarının incelemesinde; Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, yerinde olmayan temyiz itirazının reddine karar vermek gerekmiştir. 2-İddianın ileri sürülüş şekline göre, davadaki diğer talebin ...'nin mükerrer nüfus kaydının iptali olduğu, ...'...
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARAR ÖZETİ: "... 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu' nun 36/1- a maddesi gereği nüfus kaydının düzeltilmesi istemli davalarda kesin yetki kuralı bulunduğu, kesin yetki kuralının HMK 'nun 114/1- ç ve 115. maddeleri gereği dava şartı olup mahkemenin davanın her aşamasında kendiliğinden araştırması gerektiği, Cumhuriyet Savcısı tarafından açılan mükerrer kaydın iptali istemli davada, kaydı düzeltilmek istenen kişinin davalı Mehmet Harman olduğu, yapılan araştırmada davalı Mehmet Harman'ın yerleşim yeri adresinin Fevzi Çakmak Mahallesi Ali Vasfi Efendi Caddesi No: 12 İç Kapı No: 35 İzmit-Kocaeli adresi olduğu anlaşılmakla, Yargıtayın yerleşik içtihatları da göz önünde bulundurularak mahkememizin yetkisizliğine karar vermek gerekmiş..." gerekçesi ile dava dilekçesinin HMK'nun 114/1- c ve 115/2. maddesi hükümleri uyarınca yetkisizlik nedeniyle USULDEN REDDİ İLE; Yetkili mahkemenin İzmit /Kocaeli Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna karar verilmiştir....
Aynı Kanunun 39. ve Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 35/1. maddeleri uyarınca, kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiç bir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz, ancak olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir. Kayıt düzeltilmesi, aile kütüğüne işlenmiş kaydın bir kısmının düzeltilmesi veya değiştirilmesidir. Nüfus kütüklerindeki doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi için mahkemeden karar alınması zorunludur....
Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2018/1946 E., 2019/1177 K. sayılı mirasçılık belgesi istemli dava dosyasında mevcut olup, TC kimlik numaralı Muvaffak Alussi ile TC kimlik numaralı Muvaffak Bahattin'in aynı kişiler olduğu işbu dosyadaki bilirkişi raporları ile de sabit olduğunu, işbu dosyada ünlü şair Ahmet Haşim için mirasçılık belgesi alınmış olup, Muvaffak Alussi'nin baba bir anne ayrı kardeşi olan Ahmet'in babasının da Arif Hikmet olduğunun görüleceğini, kamu düzeni ve hakkaniyet açısından önceki kaydın kapatılması gerektiğini, Yargıtay kararları doğrultusunda da mükerrer kayıtların kapatılması gerektiğini beyan etmiş arz ve izah olunan nedenlere istinaden muvaffak Alussi'nin "İstanbul İli, Fatih İlçesi, Konsolosluklar Mahallesi, Cilt: 103, Hane: 928, BSN: 1" ve "İstanbul İli, Fatih İlçesi, Eminsinan Mahallesi, Cilt: 77, Hane: 505, BSN: 4"de nüfus kaydı olması sebebi ile aynı kişiye ait olan iki nüfus kaydının birleştirilmesine ve mükerrer kaydın (iptaline) silinmesine karar verilmesini...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi Taraflar arasındaki nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davada ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ve ... 2. Aile Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, davalıların nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesi, davanın nesebin düzeltilmesi istemine ilişkin olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Aile Mahkemesince, anne adının düzeltilmesi talebinin soybağına ilişkin olmadığı, nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. Somut olayda davacı, nüfus kaydında kardeşi olarak görünen ... adında bir kardeşinin bulunmadığını, sehven annesinin çocuğu olarak kaydedildiğini belirterek ...'...
